Programma 4 | Strategische projecten en ontwikkelingen

• We willen dat de uitvoering van het centrumplan Oosterwolde volgens plan wordt afgerond.
• We willen dat inwoners, ondernemers en vastgoedeigenaren een duidelijke stem krijgen bij de herinrichting en planontwikkeling van de Stationsstraat.
  
  

We gaan in gesprek met inwoners/consumenten, winkeliers en vastgoedeigenaren: over welke functie de Stationsstraat moet hebben en welke inrichting daarbij past. Dit doen we zodra het project Verbetering Detailhandelsstructuur Oosterwolde is afgerond. Dus als de Lidl verplaatst is naar de Dertien Aprilstraat, inclusief het omliggend parkeerterrein. Want dan hebben we goed zicht op het parkeergedrag, de verkeersstromen en het consumentengedrag. Dan kijken we ook naar de kop Stationsstraat en het parkeerterrein Stipeplein-Zuid.

Ruimte om mee te denken en praten. En afhankelijk van de uitkomsten: mogelijk een aanpassing van de openbare ruimte.

Het uitgangspunt is dat we eventuele maatregelen dekken binnen het resterende budget van Masterplan Venekoten - Centrum Oosterwolde.

• Structuurvisie 2010-2020-2030 Ooststellingwerf
• Masterplan Oosterwolde-centrum Venekoten-noord

• We willen dat de uitvoering van het Masterplan Appelscha volgens plan wordt afgerond.
• We willen dat er een integrale visie wordt ontwikkeld op de ruimtelijke ontwikkeling van Appelscha waarin lopende projecten een plek krijgen.
• We willen onderzoeken in hoeverre toeristenbelasting kan terugvloeien naar de sector.
  
  

Ambities Masterplan Appelscha

• We ronden het Masterplan af. De laatste werkzaamheden in de fysieke ruimte zijn in 2019 in uitvoering gebracht. 
• We faciliteren Coöperatie Appelscha regio 3.0. Doel van de coöperatie: meer recreatie en toerisme door meer samenwerking tussen ondernemers en gebiedsgerichte promotie.
• Meer beleefbaarheid en toegankelijkheid van het Nationaal Park DrentsFrieseWold. Daarvoor investeren in natuur, recreatie en ondernemerschap. Onze rol is betrokken partijen verbinden.
• Voor het Fochtelooerveen geldt hetzelfde. Natuurmonumenten werkt in overleg met ons aan de publieks entrees. Daarnaast werken we aan het in juiste banen leiden van verkeersstromen rond het Fochteloerveen.

Visie-ontwikkeling

• We maken een Plan van Aanpak om de visie te ontwikkelen. Hierbij betrekken we gemeentelijke partijen op het gebied van werken, wonen, recreëren en ondernemen. Maar we willen ook belanghebbende partijen in het dorp betrekken.
• We willen een uniek thema bedenken dat verbindend werkt en Appelscha tot recreatief middelpunt van Noord-Nederland maakt. Samen met marktpartijen zoeken we naar een goede invulling van de ruimte aan de Boerestreek.
• We gaan onderzoek doen naar de (jaarlijkse) gemeentelijke lasten voor recreatie en toerisme in relatie tot de opbrengst toeristenbelasting.

Mogelijkheden voor 'Natuur-economische verbinding Drents Friese Wold en Fochtelooerveen' blijven onze aandacht houden waarbij de koppeling aan natuurinclusieve landbouw veel kansen biedt.

• Meer werkgelegenheid in toerisme en recreatie. Waardoor ook voorzieningen kunnen blijven.
• Als de natuurgebieden voor recreatie beter worden, wordt ook de woonomgeving aantrekkelijker.
• Inwoners worden nauw betrokken bij ontwikkelingen in het gebied. Zo ontstaat trots en binding.
• Verbeterde fiets- en ATBroutes, men- en ruiterpaden en verbeterde bewegwijzering.
  
  

Voor de uitvoering van Masterplan Regio Appelscha heeft u € 700.000 beschikbaar gesteld voor drie jaar (tot en met 2019). Hiervan is inmiddels ca € 370.000 euro uitgegeven of gereserveerd voor projecten. Daarnaast heeft u in de raadsvergadering van 26 februari 2019 besloten € 300.000 te bestemmen voor een subsidie aan de Coöperatie Appelscha Regio 3.0 U.A.

• Raadsbesluit Coöperatie Appelscha regio 3.0
• Masterplan Regio Appelscha (2017)
• Bestuursovereenkomst Ontwikkelagenda Appelscha (2008)
• Structuurvisie 2010-2020-2030 Ooststellingwerf

• We zien het Biosintrum als een uniek voorbeeld voor de verdere ontwikkeling van de BioBased Economy in Ooststellingwerf.
• We willen dat door de komst van het Biosintrum Mbo-studenten en Hbo-studenten naar Ooststellingwerf komen om onderwijs te volgen.
• We willen dat het Biosintrum ook een plek is voor toeristen en recreanten in onze gemeente.

• De realisatie van een multifunctioneel centrum, waarin innovatie tussen bedrijfsleven onderwijs en overheid een plek kan krijgen.
• Het Biosintrum maken we tot unique selling point van de BioBased Economy (BBE) in Ooststellingwerf. Allereerst door voor het bouwen biobased materialen te gebruiken. Daarnaast inspireert het gebouw om nieuwe BBE-initiatieven te ontwikkelen. Vanuit onze rol helpen we onderwijs en bedrijfsleven deze te ontplooien. 
• Het Biosintrum nemen we op in de fietsknooppuntenroute. In het gebouw komt ook een restaurant, toegankelijk voor toeristen. Daarnaast maken van een waterverbinding op het park en een fietsbrug langs de weg Venekoten. Zo wordt het geheel interessant voor toeristen.
• De uiteindelijke organisatie van het Biosintrum ligt bij de stichting Biosintrum.

• Het Biosintrum en de gezamenlijke projecten zorgen op termijn voor een economische impuls voor de hele gemeente. Met name door meer toeristen, recreanten en studenten en een toename van werkgelegenheid. 
• Er ontstaan (hoogwaardige) arbeidsplaatsen en meer dynamiek door het binden van jonge talenten. Een plek waar volwassenenonderwijs, voorlichting en educatie gegeven kan worden.

• Voor de bouw van het Biosintrum heeft u € 3,6 miljoen beschikbaar gesteld. Dekking is een bijdrage van de provincie (€ 1 miljoen) en de gemeente (€ 1 miljoen uit algemene reserve) en de verkoop aan de stichting.
• Om blijvend studenten te trekken moeten er structureel interessante BBE-projecten gestart worden in het Biosintrum. Daarvoor is structureel tijd en budget nodig.

• Structuurvisie ecomunitypark 2012-2022
• Bestemmingsplan ecomunitypark

• We willen dat de gemeente komt met concrete voorstellen om inwoners actief te bereiken, te betrekken en ideeën op te halen.
• We willen dat participatie in elk raadsvoorstel een eigen paragraaf krijgt waarin staat hoe inwoners worden bereikt en betrokken.
• We willen dat inwoners ruimte voelen en krijgen om met eigen initiatieven te komen.
• We willen als raad meer in gesprek met inwoners en samen onderzoeken wat de mogelijkheden zijn.
  
  

Participatie is nadrukkelijk opgenomen in het raads- en coalitieprogramma en in de begroting 2018-2021. Ook is er de notitie 'Participatie in Ooststellingwerf, samen aan de slag!'. Dat betekent dat we burgerinitiatieven ondersteunen en faciliteren.

We deden in de afgelopen jaren veel ervaring op met vormen van burgerparticipatie (inspraak). De laatste periode zetten we stap verder. We willen ruimte maken voor initiatieven van inwoners en hen faciliteren om dingen zelf op te pakken. We gaan steeds meer stimuleren, faciliteren en loslaten in plaats van alles regelen en regisseren.

Bestaande initiatieven werken we uit in scenario’s (onze kampvuurtjes) om daarmee verwachtingen helder neer te zetten naar alle betrokkenen partijen voor de toekomst.

Inwoners voelen en krijgen ruimte voor eigen initiatieven. Hierbij hebben inwoners volledige regie en laat de gemeente activiteiten los. Dit betekent dat we ons niet bemoeien met het ontstaan en/of de uitwerking van een initiatief: de samenleving is eigenaar.

Daarnaast zal de gemeente activiteiten faciliteren als een initiatiefnemer dit expliciet aan ons vraagt én als het initiatief of project past bij de opgaven uit deze visie.

We faciliteren op verschillende manieren:

• Materiële ondersteuning, bijvoorbeeld door materialen en vergaderruimtes beschikbaar te stellen.
• Ambtelijke ondersteuning (meedenken) om initiatieven verder te helpen.
• Door ons netwerk in te schakelen en partijen met benodigde expertise in contact te brengen.
• Geld voor projecten, zoals via het Fonds Ooststellingwerf.
  
  

Het budget voor 2020 is € 500.000, voor 2021 € 625.000. Daarnaast onderzoeken we of en hoeveel geld we vrij kunnen maken uit de reguliere budgetten. Zodat het op termijn (na 2021) budgetneutraal kan worden uitgevoerd. Participatie evalueren we jaarlijks.

• Participatie in Ooststellingwerf, samen aan de slag (jan 2018)

We zien Het Fonds als onderdeel van de ontwikkeling van participatie in onze gemeente en willen het proces en de resultaten jaarlijks evalueren.

We gaan door met Het Fonds in 2019-2021. In 2019 worden geen fundamentele wijzigingen doorgevoerd in regeling of proces. Hier geeft de evaluatie over 2018 geen aanleiding toe.

Ook zetten we in 2019 een pilot met een regiobudget voort. Hiervoor is in 2019 nog € 42.000 beschikbaar omdat in 2018 alleen regio Haulerwijk een aanvraag deed voor het Beweegcafé. De regio's kunnen dit budget gebruiken voor dorpsoverstijgende plannen. In 2018 was het kort dag voor regio's om met goede plannen te komen. We denken met de voortzetting in 2019 voldoende tijd te bieden en verwachten dan ook aanvragen uit andere regio's.

Inwoners kunnen ideeën en initiatieven aandragen. Een deel daarvan wordt uitgevoerd in dorpen en wijken. Ook regionaal zijn er projecten en activiteiten, (mede) mogelijk gemaakt door middel van het Fonds.

Voor de periode 2018-2021 is € 250.000 per jaar beschikbaar. In 2019 zetten we € 250.000 in voor het Fonds en € 42.000 (restbudget 2018) voor het regiobudget. 

• De nieuwe subsidieregeling is in augustus 2018 vastgesteld. 

• We willen de Visie Sociaal Domein (Visie op Samenleven 2020-2024) zodra deze is vastgesteld verwerken in de begroting 2020 en uitwerken in uitvoeringsprogramma's. 
• We willen het Gebiedsteam doorontwikkelen naar aanleiding van het onderzoek Zuiderlicht.
• We willen zicht op de uitgaven in het Sociaal Domein en sturen op de uitgaven in het sociaal domein om de uitgaven te beperken.
• Wij willen datagedreven handelen en goed monitoren waardoor gerichte interventies uitgezet worden.
• We willen indien mogelijk 1 aanspreekpunt per inwoner/gezin.
• We willen de Adviesraad Sociaal Domein in stand houden.
  
  

Visie op Samenleven 2020-2024
Om de transformatie binnen het Sociaal Domein verder vorm te geven is een brede en integrale Visie op Samenleven 2020-2024 opgesteld. Mede op basis van wat inwoners ons vertelden geven we in de Visie aan wat we op langere termijn in de samenleving willen bereiken. In de Visie staat op hoofdlijnen:

• Wat zijn belangrijkste opgaven.
• Wat willen we bereiken in het dagelijks leven van inwoners.
• Wat is de rol van de gemeente per onderwerp en wat is de rol van het Gebiedsteam.
• Welke budgetten zijn beschikbaar.
• Welke uitgangspunten geven we mee voor de uitwerking in uitvoeringsprogramma's.

Naast de mening van inwoners hielden we bij het maken van keuzes ook rekening met de verantwoordelijkheden van de gemeente (wettelijke taken). Verder speelden feiten en cijfers over onze gemeente en de prioriteiten van het College en de Raad een rol. En natuurlijk de kaderstellende opdracht voor het Sociaal Domein vanuit de Kaderbrief 2020 van € 800.000 opgebouwd uit extra inkomsten € 400.000 van het Rijk en € 400.000 bezuinigingen binnen de taakvelden van het Sociaal Domein. 

In de Visie gaan we uit van een aantal grote opgaves (ambities) in het Sociaal Domein. Samengevat willen we samen (verder) bouwen aan een sterke, vitale samenleving in Ooststellingwerf. Daarnaast willen we een betaalbaar en goed ‘vangnet’ bieden voor inwoners die het zonder ondersteuning niet redden.

Na besluitvorming over de Visie in oktober 2019 starten we een proces om te komen tot samenhangende uitvoeringsprogramma's per opgave. Dit doen we samen met alle stakeholders (inwoners, dorpen/buurten en partners uit de zorg, werk, onderwijs en welzijn). In het voorjaar van 2020 zijn de eerste uitvoeringsprogramma's klaar en gaan acties lopen.

Taskforce Grip op uitgaven Sociaal Domein
In 2018 is een interne Taskforce Grip op uitgaven in het Sociaal Domein gestart. De tussenrapportage is in juni 2019 met de Raad gedeeld. Dit leidt tot een voorstel tot interventies waarmee we de uitgaven op het terrein van jeugd kunnen beperken. Deze interventies nemen we op bij de invulling van de kaders uit de kaderbrief 2020-2023. We monitoren de effecten van onze interventies doorlopend. Zodra het terrein jeugd is afgerond gaat de Taskforce verder met de uitgaven op het terrein van WMO en participatie. 

Doorontwikkeling Gebiedsteam
De doorontwikkeling van het Gebiedsteam is een belangrijk onderdeel bij de implementatie van de Visie op Samenleven. Bij deze doorontwikkeling gebruiken we de resultaten van het onderzoek van juni 2019 over het Gebiedsteam.

Overgang van 2019 naar 2020 en verder
De gevolgen van bovenstaande zaken kunnen we op dit moment nog niet meenemen in de begroting 2020. Bovendien gaan we in het najaar 2019 pas van start met het maken van uitvoeringsprogramma's per opgave. Omdat we dit samen met alle stakeholders doen, neemt dit wat meer tijd in beslag dan dat we dat eenzijdig vanuit de gemeente zouden doen. In het voorjaar van 2020 verwachten we met een voorstel te komen tot wijziging van de begroting 2020 op basis van de Visie op Samenleven, de uitkomsten van de Taskforce Grip op uitgaven en de doorontwikkeling van het Gebiedsteam. Dit heeft in ieder geval gevolgen voor programma 1 (Sociaal Domein) en programma 2 (Welzijn en educatie).

Ontwikkelen communicatiestrategie
Na vaststelling van de Visie op Samenleven gaan we aan de slag met een Communicatiestrategie. We brengen we in kaart welke doelgroepen inwoners en samenwerkingspartners we willen bereiken in het Sociaal Domein. Vervolgens onderzoeken we hun informatiebehoefte, wat zij van de huidige informatievoorziening vinden, wat beter kan en hoe zij graag met de gemeente in gesprek willen. Op basis hiervan bepalen we welke kanalen en middelen passend zijn.

Monitor Sociaal Domein
De huidige Monitor bevat slechts basiscijfers op de terreinen WMO, Jeugd, Re-integratie en Participatie en Armoede. Dit geeft een beperkt beeld van de stand van zaken van het sociaal domein in onze gemeente. Een vernieuwde Monitor moet ons helpen de verbinding te leggen tussen beleidsdoelstellingen en gewenste resultaten aan de ene kant en ingezette instrumenten en budgetten aan de andere kant. De bestaande Monitor vernieuwen we stap voor stap.

Adviesraad Sociaal Domein
We blijven de Adviesraad faciliteren om hun taak optimaal uit te voeren.

Visie op Samenleven 2020-2024
We nodigen inwoners, dorpen/buurten en partners uit de zorg, werk, onderwijs en welzijn uit om de Visie op Samenleven 2020-2024 te vertalen in uitvoeringsprogramma's. Met hun input komen tot concrete inspanningen om de beoogde maatschappelijke effecten uit de Visie te realiseren en ontwikkelen we het Gebiedsteam door. En we geven ruimte voor eigen initiatieven. Inwoners merken dat de rol van de gemeente per onderwerp en per situatie verschillend is, op basis van de Doelenboom uit de Visie op Samenleven.

Doorontwikkeling Gebiedsteams
Het Gebiedsteam is bereikbaar, zichtbaar en toegankelijk voor onze inwoners. Met een doorontwikkeling verbeteren verder we de kwaliteit van het aanbod en servicegerichtheid.

Ontwikkelen communicatiestrategie
We geven informatie die aansluit bij wat inwoners willen weten. Via de kanalen van hun voorkeur. Op momenten dat zij er behoefte aan hebben.

Monitor Sociaal Domein
Doordat wij cijfers en feiten over het Sociaal Domein goed op orde hebben kunnen we beter beleid maken en bijsturen. Daar plukken inwoners de vruchten van.

Adviesraad Sociaal Domein
De inwoner kan zich laten vertegenwoordigen door de Adviesraad. 

Visie op Samenleven
Voor het proces om de Visie op Samenleven 2020-2024 te vertalen in uitvoeringsprogramma's is beperkt externe deskundigheid nodig en maken we kosten voor bijeenkomsten en communicatie. Mogelijk is ook geld nodig voor de begeleiding en het faciliteren van initiatieven vanuit dorpen en (groepen) inwoners naar aanleiding van de Visie op Samenleven.

Adviesraad Sociaal Domein
Kosten van deskundigheidsbevordering, scholing en presentiegelden zijn begroot.

We gaan op korte termijn een visie formuleren over de wijze waarop de gemeente kan anticiperen op de demografische ontwikkelingen.

We stellen een Plan van Aanpak op om tot een visie te komen. Hierin staat ook hoe we inwoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen en de gemeenteraad daarbij betrekken.

Na vaststelling van het Plan van Aanpak betrekken we de inwoners bij het opstellen van de visie. 

U heeft bij de Programmabegroting 2019 voor in de periode 2019-2021 elk jaar € 25.000 beschikbaar gesteld (dekking budget Participatie).

We willen er maximaal op inzetten dat bijvoorbeeld coöperatie DFM Op Glas de grijze gebieden meeneemt bij de aanleg van glasvezel in de witte gebieden.

We willen dat ook de grijze gebieden glasvezel krijgen. Voorwaarde is dat de aanleg in de witte gebieden hierdoor geen vertraging oploopt. Hierover zijn we in gesprek met alle partijen. DFM op Glas heeft een financieringsverzoek neergelegd. De raad heeft de intentie uitgesproken om via een lening geld beschikbaar te stellen voor de aanleg van glasvezel voor de grijze adressen. Hiervoor zullen de risico's in beeld moeten worden gebracht.

We zien snel internet als een (economische) basisvoorziening voor de gehele gemeenschap. Daarom willen we alle ‘witte’ adressen in het buitengebied voorzien van een breedbandaansluiting. Dit zijn gebieden waar geen goede internetaansluiting aanwezig is. De provincie Fryslân heeft inmiddels via een tenderprocedure een marktconforme achtergestelde lening van maximaal € 35 miljoen, onder voorbehoud van het afsluiten van een leningsovereenkomst, toegekend aan Kabelnoord voor de aanleg van glasvezel in de buitengebieden van Friesland.  

Nóg meer inwoners en ondernemers kunnen van glasvezel gebruikmaken. Inwoners en ondernemers van de ‘witte’ adressen in het buitengebied beschikken over snel internet. Met deze aanpak is het mogelijk om de aansluitkosten acceptabel te houden. De inwoners van een ‘wit’ gebied betalen per maand voor de extra aanlegkosten. Deze aansluitbijdrage komt bovenop de kosten van een abonnement voor internet, tv en bellen. Kabelnoord start in augustus met de aanleg van de witte adressen.

Naar aanleiding van het financieringsverzoek van DFM op Glas onderzoeken we op dit moment een voorstel om de aanleg van ‘grijze’ adressen te ondersteunen. De Raad heeft de intentie een lening beschikbaar te stellen voor de aansluiting van de grijze adressen. De risico's worden op dit moment in beeld gebracht. 

We willen duidelijke kaders stellen met betrekking tot de Omgevingswet.

Medio 2017 is het Uitvoeringsprogramma Omgevingswet Ooststellingwerf 2017 - 2020 vastgesteld. In dit programma zijn drie uitvoeringslijnen benoemd (Informatie & Automatisering, Personeel & Organisatie en Beleid & Uitvoering). Ten behoeve van deze uitvoeringslijnen zijn in het uitvoeringsprogramma 25 concrete uitvoeringsprojecten benoemd die tijdens de looptijd van het programma opgepakt worden.

Het eerste omvangrijke project uit het uitvoeringsprogramma is het opstellen van een nieuwe Omgevingsvisie. In deze visie wordt op hoofdlijnen de koers en ambitie voor de komende jaren neergelegd met betrekking tot de fysieke leefomgeving. De gemeenteraad heeft begin 2018 een plan van aanpak vastgesteld waarin het proces om te komen tot een nieuwe omgevingsvisie staat beschreven. Ook is hierin een participatieroute opgenomen.

Naast het opstellen van een nieuwe Omgevingsvisie zal bekeken worden of er te zijner tijd een pilot omgevingsplan binnen onze gemeente opgestart kan worden. Daarnaast wordt er binnen de organisatie voorgesorteerd op de digitale vereisten die de nieuwe Omgevingswet met zich meebrengt.

Voor elke inwoner van de gemeente Ooststellingwerf moet het straks duidelijk zijn waarvoor de gemeente staat met betrekking tot de fysieke leefomgeving en hoe zij dit de komende jaren wil bereiken. Hierbij streeft de gemeente ernaar om, als het even kan, overbodige regels te laten vervallen. De dialoog met inwoners en gemeente en inwoners onderling wordt daarbij gestimuleerd.

Voor de implementatie van de nieuwe Omgevingswet heeft u € 400.000 beschikbaar gesteld voor vier jaar (tot en met 2020). De verwachte lasten bedragen € 596.000. U heeft in juli 2017 besloten om het tekort van € 196.000 op te vangen binnen de beschikbare middelen eenmalige begrotingsruimte 2017-2020 van € 5,7 miljoen.

• Uitvoeringsprogramma omgevingswet 2017-2020