Programma 1 | Sociaal domein

• Kinderen en jongeren groeien op in een veilige en gezonde omgeving en krijgen de kans om zich zo optimaal mogelijk te ontwikkelen tot zelfredzame en zelfbewuste (jong)volwassenen. 
• We willen ervoor zorgen dat Ooststellingswerfse jongeren weerbaar worden gemaakt op het gebied van voeding, alcohol, drugs, roken, gokken, budgettering en social-media. Preventie begint bij de (aanstaande) ouders.
• We staan open voor overleg met jongeren om te kijken naar meer ontmoetingsplekken voor jongeren in de gemeente.
• We willen graag dat er binnen het team communicatie een specifieke medewerker beschikbaar is die zich richt op jongeren.
• We willen dat bij de indicatiestelling voor zorg geen rekening wordt gehouden met de aanwezigheid van jongeren tot 18 jaar als mantelzorger.
• We willen dat er vanuit het Gebiedsteam wordt gewerkt met één aanspreekpunt per gezin (zie Visie Sociaal Domein).
• We willen de monitor Sociaal Domein handhaven.
• Goede zorg voor de jeugd is leidend. Elke jongere krijgt de hulp die nodig is. Dat blijft ook de komende jaren het uitgangspunt.

Veilige en gezonde omgeving

• Met alle Friese gemeenten geven we sinds 2018 uitvoering aan onze verantwoordelijkheid voor (de resultaatgerichte inkoop van) jeugdhulp. Het Gebiedsteam biedt zelf lichte vormen van ondersteuning en regelt zo nodig dat de jeugdige en/of gezinsleden elders passende (zwaardere vormen van) ondersteuning krijgen.
• We zetten lokaal in op preventie. Bijvoorbeeld door prenatale voorlichting en preventielessen in het onderwijs. 
• We geven actief vorm aan jongerenparticipatie door middel van Chats & Quests.
• We stimuleren korte lijnen en samenwerking tussen de gemeenschap en de algemene jeugdvoorzieningen, zoals basisscholen en sportverenigingen. 
• Met het onderwijsveld hebben we afspraken over het Passend Onderwijs en de samenwerking tussen het Gebiedsteam en de scholen.
• Daar waar veiligheid een rol speelt, zijn veiligheidspartners zoals Veilig Thuis betrokken.
• Het Gebiedsteam onderhoudt goede contacten met eerstelijns (zorg)voorzieningen, zoals de huisartsen, scholen en welzijnswerk. 
• Evaluatie effectiviteit resultaatbekostiging Jeugd en implementatie verbeteringen in het inkoopstelsel.
• Een pilot met een outreachend medewerker verslavingszorg in het veld.
• Preventie is een belangrijk middel om zorgkosten te beperken. De Consulenten Jeugd vanuit het Gebiedsteam bij de huisartsen geven goede resultaten omdat vroegtijdige interventie wordt aangeboden aan jongeren en het gezin, hetgeen het aantal verwijzingen van de huisarts naar ‘dure’ zorg kan beperken.
• We hebben speciale aandacht voor jonge mantelzorgers.
• We investeren in het activeringsprogramma Young leaders. Dit richt zich op buurtjeugd in Haulerwijk en Oosterwolde. Doel is jongeren te stimuleren in hun ontwikkeling tot zelfbewuste personen die verantwoordelijkheid willen nemen in hun buurt. Jongeren die meedoen bouwen nieuwe competenties op, leren op zichzelf en hun toekomst te reflecteren en worden geactiveerd om hun eigen kwaliteiten in te zetten als positief rolmodel voor andere buurtjeugd.

Weerbaarheid jongeren
Preventie begint bij (aanstaande) ouders en jonge kinderen. Er is in de gemeente Ooststellingwerf een sluitend palet van zorg en ondersteuning voor de eerste 1.000 dagen van het kind ontwikkeld. Dit bestaat uit de cursus Prenatale Voorlichting, Voorzorg, Vroegsignalering en HomeStart.

Met de uitkomsten van de Chats&Quests stellen we een breed en samenhangend programma op om een gezonde leefstijl onder jongeren te stimuleren. Dit mede op basis van de cijfers over bijvoorbeeld overgewicht en alcholgebruik onder jongeren. In gesprek met jongeren, ouders en experts verkennen we waar hun behoeften liggen, waar hun 'drive' zit om gezond te leven en wat hen zou helpen. We sluiten aan bij de uitgangspunten van positieve gezondheid (omgaan met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen en zo veel mogelijk eigen regie voeren).  

Op de basisscholen (groep 7 en 8) geven we preventielessen. We besteden aandacht aan roken en alcoholgebruik. Ook worden lessen op het gebied van budgettering aangeboden op de basisscholen.

Op het voortgezet onderwijs verzorgt Stichting Voorkom! de preventielessen. Daar is ook een ervaringsdeskundige bij. Via huiswerkopdrachten in de vorm van lesbrieven worden ook de ouders betrokken bij onderwerpen als roken, alcohol- en drugsgebruik, gameverslaving en groepsdruk. In samenspraak met het onderwijs gaan we onderzoeken of intensivering van de preventielessen, door deze in twee schooljaren aan te bieden, wenselijk is. Ook bekijken we de mogelijkheid om het "Jongerenevent over preventieonderwerpen" te herhalen.

Uit de laatste Gezondheidsmonitor van de GGD (2016) blijkt dat 6% van de jongeren in Ooststellingwerf tussen 12 en 18 jaar ooit harddrugs heeft gebruikt (Friesland 4%). Vanuit integraal veiligheidsbeleid (Uitvoeringsplan Drugsaanpak) geven we uitvoering aan de repressieve aanpak rondom drugs (drugsproductie, drugshandel en de gevolgen van gebruik van drugs op de openbare orde en veiligheid).

Samen met Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) is een project gestart om het jongerenwerk, het Gebiedsteam en andere partners de tools te geven om beter te signaleren en door te verwijzen. Aan het eind van het project worden de uitkomsten gedeeld.

Ontmoetingsplekken
Uit de Quest&Chats blijkt dat jongeren elkaar vooral willen ontmoeten tijdens activiteiten. Samen met Stichting Scala (Jongerenwerk, buurtcoaches) hebben we onder andere tijdens de dorpsgesprekken opgehaald aan welke activiteiten jongeren behoefte hebben. In de Visie op Samenleven 2020-2024 is aandacht voor ontmoetingsplekken.

Communicatie jongeren
Dit is meegenomen onder het kopje ´Visie Sociaal Domein´ (Communicatiestrategie). Binnen de Communicatiestrategie richten we ons ook op jeugd. Sinds 2013 communiceren wij met jongeren via de door +Participatie ontwikkelde Quests&Chats en hun online vragenlijsten. Met moderne tools weten zij jongeren structureel te betrekken bij beleidsontwikkeling.  

Indicatiestelling voor zorg
In de huidige WMO- en Jeugdverordeningen is dit geregeld. 

Monitor Sociaal Domein handhaven
De beheersing van de jeugdhulpkosten heeft speciale aandacht van de Taskforce Grip op Sociaal Domein. Effectiviteit en efficiëntie van inzet van jeugdhulp worden onder de loep genomen. We handhaven de Monitor niet alleen, we ontwikkelen deze door. De Monitor Sociaal Domein is verder meegenomen onder het kopje 'Visie Sociaal Domein'.

Verbonden partij: Gemeenschappelijke regeling Sociaal Domein Fryslân (SDF)
Binnen de Centrumregeling SDF werken Friese gemeenten samen aan beleidsvoorbereiding en de inkoop van specialistische jeugdhulp en het bijbehorende contractbeheer. Het algemene doel is om waar nodig specialistische jeugdhulp en ondersteuning te leveren aan inwoners van alle Friese gemeenten.

Verbonden partij: Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Fryslân (VRF)
Binnen de VRF werken Friese gemeenten, Brandweer Fryslân, GGD Fryslân en andere partners samen aan brandweerzorg, publieke gezondheidszorg, rampenbestrijding en crisisbeheersing. De VRF werkt op het gebied van gezondheidszorg aan het beschermen en bevorderen van de gezondheid van de Friese inwoner.

Veilige en gezonde omgeving
We regelen lokaal wat lokaal kan en regionaal/provinciaal wat moet. Provinciaal bijvoorbeeld de inkoop van specialistische jeugdhulp en Veilig Thuis. Hulp en ondersteuning zijn dicht bij de inwoners georganiseerd. Het Gebiedsteam helpt inwoners snel verder door vragen te beantwoorden en zo nodig lichte vormen van ondersteuning te bieden. Waar nodig regelt het Gebiedsteam zwaardere vormen van jeugdhulp. De zorg wordt goed gecoördineerd. En het aantal hulpverleners in een gezin wordt beperkt. 

Weerbaarheid
Jongeren en hun ouders worden op een positieve manier 'verleid' om gezond(er) te leven, vanuit de uitgangspunten van positieve gezondheid. Jongeren met een gezonde leefstijl ontwikkelen zich beter en hebben minder ondersteuning en zorg nodig.

Ontmoetingsplekken
Jongeren ontwikkelen, samen met Stichting Scala, zelf hun activiteiten. Dit gebeurt mede naar aanleiding van de dorpsgesprekken. Zo hebben zij meer te doen in hun dorp. Hierdoor is er ook minder overlast door hangjongeren.

Communicatie
Enkele malen per jaar bezoekt +Participatie de scholen voor voortgezet onderwijs om jongeren te vragen mee te denken over preventieonderwerpen.

Jeugd algemeen
Op basis van huidige gegevens over de zorgkosten binnen Jeugd constateren wij dat de kosten (conform de landelijke trend) stijgen, terwijl de bijdragen vanuit het rijk niet stijgen. Om deze stijging op te vangen is het budget bij de begroting 2019 vanaf 2020 structureel verhoogd met € 400.000. De stijging van het budget in 2020 komt ten laste van de Algemene reserve. Conform de kaders in de Kaderbrief 2020 is het budget structureel verhoogd met € 1,55 miljoen (vanaf 2020 extra bijgeraamd: € 1,15 miljoen). Daarnaast is het budget voor jeugd voor 2020 en verder op hetzelfde niveau gezet als 2019. Dit budget liep af omdat in 2019 nog budgettair neutraal werd geraamd en de rijksbudgetten ook terugliepen.

Weerbaarheid en Ontmoetingsplekken
In 2020 zetten we, net als in 2019, extra capaciteit in voor jongerenwerk (€ 50.000) gericht op weerbaarheid van jongeren en jongerenplekken (beschikbaar gesteld bij de Programmabegroting 2019).

• Toekomstvisie van het basisonderwijs in Ooststellingwerf (december 2013)
• Omvormingsplan Transitie Jeugdzorg Fryslân (februari 2014)
• Lokaal Jeugdbeleid 2014-2017 (mei 2014)
• 3 D’s – Contouren notitie gebiedsteams (juli 2014)
• Beleidsplan ‘Hart voor de jeugd’ 2015-2018 (augustus 2014)
• Preventieplan Jeugd 2016, Samen bouwen aan een sterke toekomst! (januari 2016)
• Startdocument Inkoop Jeugdhulp in Friesland 2018 en verder (2017)
• Foar Fryske Bern Fries Actieplan Zorg voor Jeugd 2018 - 2020
• Handen op elkaar voor onze jeugd, convenant hoogspecialistische jeugdhulp Friesland 2018

• Onze inwoners zijn zelfredzaam en samenredzaam. Ze doen mee aan de (lokale) samenleving. Voor mensen die het niet op eigen kracht redden bieden we een vangnet.  
• We willen dat onze inwoners zo lang mogelijk op de door hen zelf gewenste plek kunnen wonen en hier zelf regie over hebben. Indien nodig ontvangen zij zorg dichtbij huis. Wij vinden dat kangoeroewoningen mogelijk moeten blijven.
• We willen mantelzorgers ondersteunen onder andere door te zorgen voor heldere informatievoorziening.
• We geven invulling aan de uitgangspunten van de inkoop Wmo 2020, onder andere 'van zwaar naar licht' en 'zorg dichtbij organiseren'. Inclusief dorpsdagvoorziening. Voor het onderdeel hulp bij het huishouden geldt dat deze toegankelijk maar ook betaalbaar moet blijven. 

We geven uitvoering aan de Wmo en de huishoudelijke hulp blijft toegankelijk en betaalbaar.

Meedoen
Wij stellen inwoners in staat zelfstandig hun leven te leiden. Voor wie hier moeite mee heeft bieden we, via het Gebiedsteam, een vangnet en hulp. Hierbij gaan we uit van eigen kracht en zelfregie. Dit betekent dat we oplossingen zo veel mogelijk in de directe omgeving en het netwerk van mensen zoeken. Dit vergroot de eigenwaarde en leidt tot duurzame oplossingen. Wanneer iemand zorg nodig heeft, moet diegene meteen gebruik kunnen maken van algemene voorzieningen, als het eigen netwerk niet (direct) beschikbaar is.

Lang(er) thuis blijven wonen
We zetten ons in voor verschillende vormen van langer zelfstandig thuis wonen, als vervolg op de klantreis op dit thema. Daarnaast maken we inwoners bewust van wat er (vanuit eigen kracht en met ondersteuning van het Gebiedsteam) nodig en mogelijk is om lang(er) thuis te blijven wonen. We bieden inwoners de mogelijkheid om bij aanpassingen aan hun huis gebruik te maken van de Blijverslening en de Verzilverlening (zie ‘Milieu 2030 CO2 neutraal’ - Programma 3). De blijverslening valt onder Wmo, hier is de verzilverlening aan gekoppeld. 

Mantelzorg
Mantelzorg moet altijd veilig aanvoelen voor de zorgvrager en de mantelzorger. Als dat uiteindelijk niet het gewenste effect heeft, dan is er voor iedereen die het echt nodig heeft een stevig vangnet. Het informeren van mantelzorgers maakt onderdeel uit van de te ontwikkelen communicatiestrategie Sociaal Domein.

Inkoop Wmo 2020
Vanaf 2020 hebben we nieuwe contracten met zorgaanbieders en kopen we ook andere (ontschotte) producten in, waarmee we willen zorgen voor een meer passende afstemming met/op de praktijk. 

Zorgeconomie
We geven vervolg aan de pilot Flexwerkgeverschap in 2020. De samenwerking in Ateliers in het Biosintrum worden in uitvoering gebracht in het schooljaar 2019/2020. Rond het thema zorgrecreatie gaan we gesprekken voeren met instellingen en ondernemers in Ooststellingwerf om mogelijkheden te verkennen.

Door alle maatregelen hebben inwoners meer regie over onderwerpen als langer thuis wonen en mantelzorg. We streven naar aanbod in de directe omgeving zoals indicatievrije dagopvang. De inwoner die de benodigde ondersteuning niet kan ontvangen vanuit het eigen netwerk, lokale netwerk of via de algemene voorzieningen kan dan een beroep doen op een stevig vangnet. Bij het beoordelen of huishoudelijke hulp nodig is laten we de eventuele aanwezige inzet van mantelzorgers onder de 18 jaar buiten beschouwing. Voor de huishoudelijke hulp zetten we een beweging in om mensen, waar dat mogelijk is, meer zelf mee te laten helpen met de hulp. Met nieuwe producten in 2020 verwachten we meer passende ondersteuning te kunnen bieden, met name voor inwoners op het snijvlak van Wmo en Participatiewet.

WMO Hulp in de huishouding
Het budget voor de hulp in de huishouding is bij de begroting 2019 verhoogd naar € 1,9 miljoen. De stijging wordt onder andere veroorzaakt doordat de alfahulpen in dienst komen bij de instellingen en door meerdere forse loonstijgingen binnen deze CAO.

Eigen bijdrage WMO
De eigen bijdrage die inwoners moeten betalen voor gebruik van voorzieningen uit de Wmo is voor iedereen gelijk (abonnementstarief). Hierdoor verwachten wij naast een stijging van het aantal aanvragen, een daling van de inkomsten. Hier hebben we bij de begroting 2019 al rekening mee gehouden.

Lang(er) thuis blijven wonen
Er is € 300.000 beschikbaar voor de Verzilverlening. In samenwerking met het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland (SVN) bieden we laagrentende leningen aan om inwoners in staat te stellen langer thuis te wonen. De kapitaalslasten begroten we op € 25.000.

Zorgeconomie
Voor projectondersteuning en activiteiten van de zorgeconomie is in 2020 € 50.000 beschikbaar (beschikbaar gesteld bij de Programmabegroting 2017).

• Nota mantelzorgondersteuning 2013-2016 (verlengd 2017-2020)
• Beleidsplan Wet maatschappelijke ondersteuning Oost- en Weststellingwerf 2015

• We willen mensen stimuleren om mee te doen aan de samenleving, door werk, scholing, vrijwilligerswerk of een dagbesteding.
• We stimuleren ondernemers in Ooststellingwerf om inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt zicht te geven op werk.
• Via een monitor maken we inzichtelijk hoeveel inwoners met afstand tot de arbeidsmarkt daadwerkelijk voor langere tijd aan het werk komen.
• We willen invulling geven aan de beleidsnota ‘Op weg naar een Inclusief Ooststellingwerf’ door in te zetten op duurzame uitstroom en door de samenwerking met werkgevers te optimaliseren. Dit komt er concreet op neer dat we jaarlijks minimaal 20 kansrijken, 50 doorstromers en 30 uit de aandachtsgroep plaatsen en minimaal 15 werkervaringsplekken creëren binnen onze eigen organisatie. 
  
  

Meedoen
In aansluiting op het beleid (Inclusief Ooststellingwerf, 2019), krijgt de zogenoemde 'aandachtsgroep' de nadruk. Dit is zo omdat we de laatste jaren zagen dat de groep 'kansrijken' is gedaald, de groep 'doorstromers' gelijk is gebleven, maar de aandachtsgroep juist is gestegen. Daarom zetten de casemanagers van het Gebiedsteam, in samenwerking met de doelgroep(en) zelf, werkgevers, onderwijs en aanbieders, meer dan voorheen in op intensieve begeleiding van deze aandachtsgroep. Daarnaast zetten we het succes van onze trajecten, voorlichtingen en begeleiding van kansrijken en doorstromers voort. We voeren de tegenprestatie uit op basis van maatwerk, in een breed maatschappelijk perspectief (zie ook 'Inkomensverstrekking').

Om uitstroom te realiseren voor de aandachtsgroep zijn vaak meerdere stappen nodig. Bijvoorbeeld gericht op structuur en sociale vaardigheden. Ook na uitstroom, vaak met loonkostensubsidie, is langdurige begeleiding nodig. Door meer te investeren in deze groep en ze eerder in beeld te krijgen (via o.a. verbinding VSO/PRO onderwijs) willen we bereiken dat deze groep verschuift naar de doelgroep ‘doorstromers’. Naast kansrijken en doorstromers is er extra aandacht voor statushouders, Beschut Werk Nieuw, VSO/PRO/BAB, laaggeletterden en psychisch kwetsbaren. Voor kansrijken geldt dat er zo snel mogelijk een passende baan gezocht wordt, omdat er voldoende vraag is op de arbeidsmarkt. Voor jongeren < 27 jaar zetten we er op in dat zij zoveel mogelijk eerst een startkwalificatie behalen. De groep mensen met een onoverbrugbare afstand tot de arbeidsmarkt benaderen we eens per jaar om te bepalen wat nodig is. We laten deze groep dus deels met rust en bekijken deels wat dagbesteding of een andere invulling kan betekenen.

We blijven gebruik maken van partijen die ondersteunen op het gebied van re-integratie en ook onze groepstrajecten zetten we voort (zoals groen, agrarisch, Wijknet en ‘iedereen in beweging’). Doel van groepstrajecten is vakonderwijs (aansluitend op de vraag vanuit de arbeidsmarkt) combineren met begeleiding naar werk. Hierbij wordt een nauwe samenwerking verwacht van de casemanagers. Ook proberen we meer samen te werken met onderwijsinstellingen om trajecten te vullen (preventie). Van inwoners verwachten we dat ze actief meewerken aan hun re-integratie, waarbij flextensie als regulier instrument wordt gezien.

We zetten de Stichting Werk Ooststellingwerf in voor mensen die moeite hebben met het vinden van aansluiting op de arbeidsmarkt. Het doel van een dienstverband bij de stichting is om een brug te slaan naar de reguliere arbeidsmarkt. De stichting is dan een springplank, een tijdelijke ondersteuning.

Stimuleren ondernemers
Er is een plan van aanpak waarmee we ondernemers in Ooststellingwerf stimuleren om inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt zicht te geven op werk (2019). Dit is tot stand gekomen met ondernemers uit verschillende sectoren (o.a. retail, bouw, zorg en techniek). Het bestaat uit stappen om ondernemers te stimuleren tot het creëren van werk(ervarings)plekken, zodat we met elkaar een bijdrage leveren aan een inclusief Ooststellingwerf. Ook de gemeente Ooststellingwerf heeft een grote rol in het ontzorgen en voorlichten van werkgevers en ondernemers. Onderdelen van het plan zijn (zie ook notitie Op weg naar een Inclusief Ooststellingwerf, 2019):

• Voorlichting over regelingen en instrumenten
• Aansluiting vraag en aanbod
• Begeleiding en nazorg bij plaatsing
• Passende kansen en instrumenten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
• Succesverhalen delen

Inzicht in aantal inwoners met afstand tot de arbeidsmarkt
We gaan, naast de benchmark, uitgebreider monitoren hoe (duurzame) uitstroom plaatsvindt en hoe ons bestand zich ontwikkelt. De monitor biedt informatie over in- en uitstroom. Nadruk ligt niet alleen op aantallen, maar ook op (deeltijd)plaatsing in alle mogelijke constructies (dus bijvoorbeeld ook loonkostensubsidie, waarbij iemand niet uit de uitkering gaat). Verder blijven we stimuleren om intensieve integrale oplossingen na te streven over de domeinen Participatiewet en WMO heen. Dit geldt ook voor de overgang van 18- naar 18+. Het gebruiken van de omgekeerde toets levert hier een bijdrage aan. We willen duurzame oplossingen door over schotten van verschillende wetten heen te werken.

OWO Participatie beweging
Een 3-jarige pilot in OWO verband focust zich op de doorontwikkeling van mensen van dagbesteding naar werk. Hier zoeken we naar nieuwe en experimentele vormen van beschut werk en (arbeidsmatige) dagbesteding. Hierin werken lokale partijen samen zoals werkgevers, het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt, zorgaanbieders en het Gebiedsteam. Binnen onze eigen gemeente werken we met de kopgroep 'doorontwikkelen'. Hierbij kijken Gebiedsteammedewerkers samen naar de behoeften en ontwikkelpotentie van onze inwoners. Movisie begeleidt de 3-jarige pilot. Dit is een landelijk kennisinstituut en adviesbureau voor de aanpak van sociale vraagstukken. We krijgen voor het begeleiden van de pilot extra geld van de provincie Fryslân. 

Verbonden Partij: GR SW Fryslân / Caparis N.V
GR SW Fryslân / Caparis NV dragen bij aan het aanbieden van arbeidsplaatsen voor onze inwoners in het kader van de voormalige wet sociale werkvoorziening. Sinds 2015 is er geen instroom meer. Dit komt door de invoering van de Participatiewet. Daarom heeft de GR besloten de WSW verantwoord en versneld af te bouwen. Per 1 januari 2020 is de herstructurering afgerond. De GR is aangepast. Alle SW medewerkers zijn daarin administratief ondergebracht. Wij zijn geen aandeelhouder meer van Caparis en hebben een Dienstverleningsovereenkomst gesloten met Caparis voor de begeleiding en ontwikkeling van onze inwoners met een SW indicatie. Via de fair deal zijn alle oude en nieuwe onderwerpen in één keer financieel afgerond. De WSW-medewerkers Groen Zelf Doen zijn in 2018 en 2019 opgenomen door onze Stichting Werk Ooststellingwerf. Deze mensen werken nu bij de buitendienst. We verkennen de mogelijkheid tot aanstelling binnen de gemeentelijke organisatie

We willen uiteindelijk zoveel mogelijk WSW-medewerkers in reguliere arbeid plaatsen, waar mogelijk en passend. Dit doen we dicht bij huis en in onze lokale samenleving. Vooralsnog hebben we echter besloten een Dienstverleningsovereenkomst aan te gaan voor 5 jaar met Caparis voor de gehele groep SW medewerkers.

Regionale werkbedrijf ‘Fryslân Werkt!’
Binnen het regionale werkbedrijf ‘Fryslân Werkt!’ werken we samen aan een inclusieve arbeidsmarkt, waarin mensen zo veel mogelijk en duurzaam meedoen. We doen dit met de andere Friese gemeenten, het UWV en de sociale partners in onze regio. Binnen het werkbedrijf werken we samen om baanafspraakbanen (voor mensen met een arbeidsbeperking) in te vullen. We kijken hierbij niet naar beperkingen, maar naar de mogelijkheden van de uitkeringsgerechtigde. We faciliteren werkgevers door een regionaal afgestemd aanbod voor werkgeversdienstverlening en re-integratieinstrumenten. Daarnaast geven we uitvoering aan ons eigen beleid. We blijven lokaal doen wat lokaal kan en gaan kijken waar de koppeling met Fryslân Werkt een meerwaarde kan leveren. 

• Uitkeringsgerechtigden hebben meer perspectief op werk en kunnen meedoen. Meer inwoners doen weer mee in de samenleving door (vrijwilligers)werk. Indien mogelijk worden zij (weer) financieel onafhankelijk. Inwoners die nog niet klaar zijn voor de (reguliere) arbeidsmarkt, doen actief mee aan de samenleving door scholing, re-integratietrajecten, beschut werk, (arbeidsmatige) dagbesteding, vrijwilligerswerk en/of het leveren van een tegenprestatie.
• Ondernemers kunnen hun toenemende vraag naar arbeid beter invullen en zijn tevreden over de (werkgevers) dienstverlening van de gemeente.
  
  

We maken gebruik van het bestaande participatiebudget.

• Visienota Vrijwilligerswerk en Tegenprestatie “Iedereen heeft iets te geven” (september 2014)
• Beleidsnotitie en marktbewerkingsplan Werkgeversdienstverlening Ooststellingwerf en Weststellingwerf 2015-2018 (oktober 2014)
• Herstructureringsplan (december 2015)
• Nota Beschut Werk Nieuw Ooststellingwerf 2017 - 2018 (juni 2017)
• Beleidsnota 'Op weg naar een inclusief Ooststellingwerf' (april 2019).

• We willen aandacht voor armoedebestrijding en vinden het belangrijk dat alle inwoners die hier recht op hebben op de hoogte zijn van de regelingen.
• We willen het huidige kwijtscheldingsbeleid handhaven.
• We verlangen een tegenprestatie van mensen in de bijstand op basis van maatwerk.
• We zetten op het gebied van armoedebestrijding in op het zo effectief en volledig mogelijk besteden van de budgetten die daarvoor beschikbaar zijn.
• We betrekken mensen bij de samenleving, voorkomen verdere achterstand tot de maatschappij en bevorderen een goede gezondheid.
• We onderzoeken of er meer of andere regelingen zijn die kunnen worden ingezet om inwoners met een schuld ruimte te geven hun schuld af te betalen.

Aandacht voor armoedebestrijding
We doen extra ons best om mensen te bereiken. Daarvoor gebruiken we het onderzoek van Kwiz naar de verschillende doelgroepen en hun behoeften. Waar mogelijk benutten we de bandbreedte van de regelgeving.

Effectieve en volledige besteding budgetten

• We blijven onderzoeken of de administratieve lasten omlaag kunnen en het aanvraagproces eenvoudiger kan (zie ook Programma 6, 'Regelgeving kritisch tegen het licht houden').
• We kijken hoe we meer maatwerk kunnen bieden bij de tegenprestatie (zie ook 1.3 'Uitvoering Participatiewet').
• We stellen kinderen en hun ouders in staat om mee te doen, zodat ze (later) meer kansen krijgen.

Schuldhulpverlening
We halen signalen over betalingsachterstanden steeds eerder op, om zodoende het ontstaan van problematische schulden te voorkomen. Onder andere via overeenkomsten met het BKR en Amargi. 

• Inwoners zijn goed geïnformeerd. Zij weten wat de mogelijkheden zijn en waar zij terecht kunnen voor ondersteuning bij een laag inkomen.
• De inwoner ontvangt maatwerk (onder andere in natura). Bij belemmeringen in de zelfredzaamheid of participatie is vanuit het Gebiedsteam ondersteuning beschikbaar. Op die manier bieden we niet alleen compensatie, maar stellen we de inwoner ook in staat om te participeren.
• De inwoner heeft meer mogelijkheden om schulden niet op te laten lopen en om van zijn schulden af te komen.
  
  

In de begroting is € 650.000 beschikbaar voor bijzondere bijstand (inclusief € 350.000 voor bewindvoering). Het budget voor de schuldhulpverlening bedraagt € 142.000 en voor minimaregelingen is € 466.000 beschikbaar. 

• Participatiewet en daarop te baseren richtlijnen, onder andere Studietoeslag en Individuele inkomenstoeslag
• Nota Armoedebeleid Oost- en Weststellingwerf (september 2014)
• Actieplan Armoedebeleid 2016-2019