Programma 3 | Ruimtelijke en Economische ontwikkelingen

De gemeente heeft de ambitie om Appelscha binnen 10 jaar in de top 10 van de nationale toeristische attracties te positioneren (deze ambitie vindt plaats onder het strategisch project Masterplan Appelscha, zie thema 4.2). Het werkgelegenheidsaandeel van de toeristische sector zal de komende 10 jaar toenemen van 13% naar 20%.

Toerisme en recreatie leveren banen en daarnaast wordt de toeristisch recreatieve omgeving aantrekkelijker. 

• Structuurvisie 2010-2020-2030 Ooststellingwerf (september 2009)
• Masterplan Regio Appelscha (2017).

Vanaf 2006 zijn we toegetreden tot de Gemeenschappelijke Regeling Recreatieschap Drenthe. Het samenwerkingsverband heeft tot taak de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten te behartigen op het gebied van recreatie & toerisme. De activiteiten die het Recreatieschap uitvoert kunnen worden onderverdeeld in:

• Advisering, voorlichting en kennisontwikkeling;
• Planontwikkeling;
• Projectontwikkeling en –uitvoering;
• Ontwikkeling en beheer routestructuren.

Het Recreatieschap heeft primair een ondersteunende en verbindende taak. Het is het instrument waarmee gezamenlijke acties kunnen worden ondernomen, beleidszaken kunnen worden afgestemd en gemeentegrens-overschrijdende zaken kunnen worden opgepakt. Individuele vraagstukken kunnen bovengemeentelijk (en daardoor in breder verband) worden opgepakt. “Samen is meer dan de som der delen”. Dankzij Recreatieschap Drenthe is sprake van een belangrijke bundeling van krachten.

De financiële risico’s voor de Gemeenschappelijke Regeling zijn gering. De bijdrage is beperkt en de regeling heeft een financieel gezonde positie.

Het aanjagen van de transitie naar een Biobased Economy. Hiervoor bedrijven, instellingen en maatschappelijke partners inspireren en motiveren door het vormgeven van een visie en strategie. Uiteindelijk met diverse partijen concrete projecten faciliteren en initiëren om zodoende geleidelijk de transitie te bewerkstelligen naar een economie die meer biobased en/of circulair van aard is. De focus ligt daarbij op de voor onze gemeente meest belangrijke sectoren agro & food, bouw en recreatie & toerisme.

Zichtbaarheid en aandacht voor de biobased economy, diverse projectresultaten. 

• Structuurvisie Ooststellingwerf 2010-2020-2030 (2009)
• Milieubeleidsplan/projectvoorstel Leren voor Duurzame Ontwikkeling (2010)
• Roadmap NOM: De biobased economy in Noord – Nederland (2011)
• Innovatiecontract BBE, topsectorenbeleid (2011)
• Innovating for sustainable growth a bioeconomy for Europe (2012)
• Structuurvisie Ecomunitypark 2012 - 2022 (2012)
• The Biobased economy in the Northeast – Netherlands (2013)
• Beleidsvisie biobased economy Ooststellingwerf (2016)

We bieden, binnen de wettelijke kaders, optimale ruimte voor ondernemers. We willen uitbreiding van werkgelegenheid en arbeidsparticipatie in de gemeente.

Er zijn meer mogelijkheden gekomen om in onze gemeente een baan te krijgen. Er zijn 84 mensen met een uitkering aan een baan geholpen en 3 mensen zijn vanuit de uitkeringssituatie als zelfstandige aan de slag gegaan. De uitstroom betekent ook beperking van de maatschappelijke kosten.

• Visie Economie Ooststellingwerf 2008 (maart 2008)
• Plan van aanpak Visie Economie Ooststellingwerf 2008 (oktober 2008)

• Goed onderhouden en veilige openbare ruimte voor onze inwoners en andere gebruikers;
• Verkeersveilige en aantrekkelijke routes voor fietsers voor verbetering van de veiligheid, stimuleren van het fietsgebruik en versterken van het toerisme.

De openbare ruimte (groen en wegen) is over het algemeen in aanvaardbare staat. Merkbaar is dat de bereikbaarheid van bedrijven, instellingen en dorpen goed en veilig is. Daarnaast is het verbeteren van het vooraanzicht van het gemeentehuis op een participatieve manier opgepakt. Bij het bepalen van de uitgangspunten voor een nieuw ontwerp zijn vertegenwoordigers van Oosterwolde Noord, de Toekan, het Stellingwerfcollege en de raad betrokken.

• Gemeentelijk verkeer- en vervoerplan 2013-2018 (april 2013)
• Notitie Groenbeleid 2011 (Raad januari 2012)
• MOP wegen 2017-2020 (B&W april 2016, Mededeling Raad april 2016)

We zijn in 2030 een duurzame CO2 neutrale gemeente.

In 2017 is de Duurzaamheidslening van start gegaan. Inwoners kunnen op grond van deze regeling tegen een aantrekkelijke rente de verduurzaming van hun woning financieren. Op de op 1 april 2017 georganiseerde woonmarkt is de inwoner geïnformeerd over de mogelijkheden om de woning verder te verduurzamen. Tijdens een informatiebijeenkomst op 24 juni 2017 is informatie verstrekt over de gemeentelijke projecten 'goed voorbeeld doet goed volgen', 'perspectief op 0' en 'smart grid'. Op 1 juli is de Emotiondag georganiseerd in Appelscha. Tijdens deze dag konden de bezoekers kennis maken met alle soorten en vormen van elektrisch vervoer(duurzame mobiliteit). Via de website van de gemeente Ooststellingwerf is informatie beschikbaar gesteld over de gemeentelijke projecten en over de mogelijkheden voor een duurzaamheidslening

• Milieubeleidsplan Ooststellingwerf 2010-2016 (mei 2010)
• Versnellingsagenda Duurzaam Ooststellingwerf 2030
• Infographic Versnellingsagenda Duurzaam Ooststellingwerf 2030

Uiterlijk in 2020 hergebruiken we 75% van ons afval. We sluiten ons aan bij de VANG doelstellingen van het Rijk (VANG = Van Afval Naar Grondstof).

In april/mei 2017 is aan alle huishoudens een biobakje voor in de keuken uitgereikt. Bij de nieuwbouw van de Rikkingahof is ook afvalinzameling verbeterd. Alle bovengrondse verzamelcontainers voor het restafval zijn vervangen door twee ondergrondse afvalcontainers (OAC). De bewoners kunnen met ene milieupas hun restafval kwijt in de OAC. Naast de OAC staat een gftzuil, waarin gratis gft en organisch keukenafval kan worden gedeponeerd. 

De inwoner wordt zich bewust, dat ook gft afval grondstof is voor nieuwe producten. En dat een betere afval scheiding goed is voor het milieu, omdat er steeds meer afval wordt gerecycled en ingezet als grondstof voor nieuwe producten. 

Milieubeleidsplan Ooststellingwerf 2010-2016 (mei 2010)

Afvalsturing komt voort uit de Gemeenschappelijke Regeling OLAF (Openbaar Lichaam Afvalverwerking Friesland). De samenwerking is aangegaan op basis van landelijke wetgeving, waarbij het uitgangspunt was dat de bewerking van huishoudelijk afval en de storting daarvan binnen de provincie dient te blijven.

Omrin (Afvalsturing en Fryslân Miljeu) is het bedrijf van en voor gemeenten voor de reinigingstaken. Zij verwerkt het ingezamelde huishoudelijke afval en exploiteert de gemeentelijke milieustraat. Het bedrijf wil als totaaloplosser de gehele afvalketen bestrijken (van kringloop tot storten). Samen met de aandeelhouders wordt het beleid bepaald.

De risico’s zijn beperkt. Op beleidsniveau is voor ons voldoende vertegenwoordiging en beslissingsbevoegdheid aanwezig. De onderneming heeft een gezonde financiële positie. 

De activiteiten van Fryslân Miljeu betreffen reinigingstaken en bestaan uit:

• Inzameling huishoudelijk afval (rest, gft en papier) en Klein Chemisch Afval; 
• Machinaal straatvegen;
• Reiniging putten en kolken riolering.

De risico’s zijn beperkt. Op beleidsniveau is voor ons voldoende vertegenwoordiging en beslissingsbevoegdheid aanwezig. De onderneming heeft een gezonde financiële positie.

Het behouden en ontwikkelen van de leefbaarheid in de dorpen. Een goede verdeling van de maatschappelijke voorzieningen in onze gemeente, anticiperend op de demografische ontwikkelingen en de behoefte in de vier regio’s. De verantwoordelijkheid en zelfwerkzaamheid vanuit de lokale gemeenschappen versterken.

Het voorzieningenniveau en de leefbaarheid in de regio's is in stand gebleven.

• Structuurvisie 2010-2020-2030; Ooststellingwerf (september 2009)
• Notitie “Platteland aan zet” (kaders gebiedsuitwerkingen) (januari 2012)
• Notitie “Voortgang pilot dorpsagenda’s/gebiedsagenda’s” (voorjaar 2012)

Onze inwoners wonen in een huur- of koopwoning die past bij hun financiële situatie, gezinssamenstelling of zorgbehoefte, die energie neutraal is en digitaal ontsloten is. We willen een aantrekkelijke woongemeente zijn voor onze huidige en toekomstige inwoners.

Er zijn voldoende geschikte woningen voor onze inwoners.

• Structuurvisie 2010-2020-2030 Ooststellingwerf (september 2009)
• Woonplan gemeente Ooststellingwerf 2011 – 2020 (mei 2011)
• Prestatieafspraken 2017 met de corporatie Actium en huurdersbelangenverenigingen MEVM (december 2016)
• Prestatieafspraken 2017 met de corporatie  WoonFriesland en de Bewonersraad (december 2016)
• Woonvisie Ooststellingwerf 2017-2022 (mei 2017)

We willen goed voorbereid zijn op de nieuwe Omgevingswet.

Op dit moment nog niets, later bij de uitvoering van de projecten zoals Omgevingsvisie worden zij actief betrokken.

• Structuurvisie 2010-2020-2030 Ooststellingwerf (september 2009)
• Geldende Bestemmingsplannen en Beheersverordeningen

De commissie Ruimtelijke Kwaliteit Hûs en Hiem, welstandadvisering en monumentenzorg heeft als doel de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeente te behartigen op het gebied van de bouwkunstige, stedenbouwkundige en landschappelijke schoonheid in de provincie Friesland. Betrokken gemeenten moeten op grond van de nieuwe Omgevingswet een onafhankelijke commissie benoemen die zich uitspreekt over verbouwingen, sloop of verplaatsing van rijksmonumenten. Daarnaast adviseert deze commissie ook over meer kwaliteitsvragen dan monumenten alleen. Er is echter tot op heden nog geen enkele duidelijkheid over hoe zich dat zal gaan ontwikkelen. Laat staan welke vorm dat zal krijgen binnen het nog te ontwikkelen beleid van de gemeente Ooststellingwerf.

In feite loopt de gemeente geen risico; kosten gemaakt door de commissie worden één-op-één in rekening gebracht bij de aanvrager. Daarnaast is de financiële positie van de regeling gezond. Wel is het zaak alert te blijven bij maatschappelijke ontwikkelingen. Bijvoorbeeld het teruglopen van de bouwactiviteiten in relatie tot de financiële crisis zoals we die in de afgelopen jaren hebben ervaren. Dit risico kunnen we verminderen door in te spelen en actief te reageren op ontwikkelingen en toekomstprognoses in de begroting. Zo kunnen we daar waar nodig bijsturen of zelfs maatregelen afdwingen om de kosten dekkend te maken voor de komende jaren. Dit alles conform de eisen en voorschriften zoals die zijn gesteld in de Gemeenschappelijke Regeling Hûs en Hiem.

In onderstaand overzicht lichten we de afwijkingen in de ‘overige baten en lasten’ > € 25.000 toe.

Economische aangelegenheden, voordeel € 1.001.000*
De bouw van het Biosintrum is gestart in 2017. De oplevering is in 2018. De geraamde onttrekking uit de algemene reserve van € 1.000.000 schuift door naar 2018.

Algemene reserve, nadeel € 1.000.000*
Zie bovenstaande over Biosintrum.

Verhardingen, nadeel € 58.000

• Verharding nadeel € 31.000 doordat er extra fietspaden zijn verbeterd. Het nadeel komt terug als voordeel bij de openbare verlichting.
• De lasten voor herinrichting Nanningaweg fase 3 zijn hoger uitgevallen. De maximale bijdrage van de provincie is ontvangen. Dan resteert er een nadeel van € 26.000.

Verkeersvoorzieningen, voordeel € 46.000

• Verkeersvoorzieningen voordeel € 11.500. Een deel van de werkzaamheden is niet uitgevoerd in 2017 maar wordt uitgevoerd in 2018. Dit bedrag komt als nadeel terug bij de voorjaarsrapportage van 2018.
• Voordeel € 37.000 openbare verlichting. Dit komt door lagere energielasten en er zijn geen lasten voor schades geweest. Voordeel komt als nadeel terug bij verhardingen.

Straatreiniging nadeel, € 42.000

• Nadeel van € 25.000 omdat er in 2017 meer strooiroutes waren dan gemiddeld door de kwakkelwinter. Daarvoor is meer zout/calcium aangeschaft.
• Nadeel € 11.000 omdat de aangeschafte Wave handunit voor onkruidbestrijding volledig is afgeschreven in 2017. (Zie ook raadsvoorstel van 30 januari 2018 en de gewijzigde activeringsgrens).

 
Openbaar groen, voordeel € 88.000

• Voordeel € 89.000 bij beplantingen omdat er bij de buitendienst minder werk is uitbesteed door de overgang van de medewerkers van Caparis naar de Stichting en er minder aanplanting is geweest. Daarnaast is bij de 2^e marap 2017 € 30.000 beschikbaar gesteld om een groenbeleidsplan op te stellen. In 2017 zijn hier nog geen verplichtingen voor aangegaan. U heeft ingestemd (20 februari 2018) met het opstellen van een nieuw biodiversiteitsplan op een participatieve manier. Bij de bestemming gerealiseerd resultaat komt de € 30.000 weer terug. 
• Voordeel van € 43.000 bij sloten en waterpartijen omdat de vergoeding van het Wetterskip voor beheer en onderhoud van stedelijk water per abuis niet is gewijzigd in de begroting.
• Nadeel van € 49.000 bij bomen omdat we meer bomen moesten snoeien in verband met gevaarlijke situaties, we hebben minder schadevergoedingen ontvangen en er is veel schade geweest door twee stormen. 

 
Afvalinzameling, voordeel € 45.000

• Lagere baten van € 20.000 . Er zijn veel minder restafvalledigingen geweest dan geraamd. Er zijn wel veel meer GFT containers geleegd.
• Voordeel van € 66.000 door minder uitgaven zwerfafval, minder ton te verwerken restafval en het niet 1 op 1 lopen van vergoeding voor drankenkartons. Daarnaast is er een nadeel doordat er meer GFT te verwerken was, de verwerkingskosten van hout hoger zijn geworden en de toegerekende salarislasten iets hoger waren. Het nadeel van de salarislasten komt in programma 6 terug. De onttrekking uit de reserve per saldo € 35.500 lager dan begroot.

 
Reserve lastenverlichting, nadeel € 35.500
De onttrekking uit de reserve lastenverlichting voor afval is € 35.500 lager. Zie bovenstaande toelichting.

 
Riolering, voordeel € 175.000
Het voordeel in de riolering is € 134.000. Dit is het (efficiency) voordeel op de investeringen in vrijverval rioleringen 2015 t/m 2017. Dit deel voegen we toe aan de rioleringsreserve. Het restant voordeel komt centraal terug als nadeel in programma 6. Dit betreffen salarislasten en compensabele btw. In de exploitatie van de riolering zijn er per saldo hogere lasten geweest dan geraamd. Dit wordt verrekend met de voorziening en heeft daarom geen resultaatconsequenties.  

 
Rioleringsreserve, nadeel € 134.000
Zie bovenstaande toelichting.

RO, Vhv en Bestemmingsplannen, voordeel € 117.000

• Lagere lasten bestemmingsplannen € 33.000 doordat weinig eigen bestemmingsplannen zijn ontwikkeld (bestemmingsplan buitengebied en beheersplannen zijn up to date). Daarnaast weinig initiatieven vanuit de gemeente en lagere externe advieskosten (meer in eigen beheer). Lagere lasten nieuwe omgevingswet € 38.000 mede door uitstel wetgeving. Een lagere onttrekking uit de algemene reserve. € 79.000 blijft beschikbaar in 2018
• Hogere opbrengst (€ 11.000) leges bestemmingsplanprocedures. 
• Lagere lasten (€ 19.000) uitvoeringsagenda’s woonvisie. Het restant blijft beschikbaar in 2018 via de algemene reserve.
• Voordeel doordat minder rente is toegerekend aan deze kostenplaats (€ 16.000), komt terug als nadeel bij programma 6.

Algemene reserve, nadeel € 98.000
Lagere onttrekking uitvoeringsagenda’s woonvisie € 19.000 en lagere onttrekking omgevingswet/bestemmingsplannen € 79.000. Zie bovenstaande.

Recreatie en toerisme, nadeel € 286.000

• Investeringswerken Masterplan Appelscha, nadeel € 368.000*:
  • Subsidie Masterplan Appelscha N381 gelden nadeel € 250.000. Begroot is subsidieontvangst van € 750.000. Ontvangen is € 500.000. De afrekening van € 250.000 vindt plaats in 2018.

• Masterplan Appelscha N381 (71013) hogere lasten, nadeel € 43.000. In verband met subsidievoorwaarden van de verschillende subsidies is ervoor gekozen om een deel van de projecten onderling over te hevelen. Dit in verband met de sluitingstermijn van de subsidies (eind 2017) en de doorlooptijd van onze projecten (bijv. Mader in 2018).
• Subsidie Streekagenda ZO Fryslân – Hein Mader Kunstroute nadeel € 75.000. Deze subsidie is niet verantwoord in 2017.

• Gebiedsgericht beleid, voordeel € 36.000. Dit komt door uitgestelde bedragen aan derden vanuit de reserve Streekagenda. Het restant van € 36.000 blijft beschikbaar in 2018.
• Recreatie en toerisme beleid, voordeel € 21.000. In verband met de zorgvuldigheid van de levering en betaling van de passantenhaven Uutwiek te Oldeberkoop is de aankoop nog niet gerealiseerd. De aankoop vindt plaats in het eerste kwartaal van 2018. Dit bedrag wordt gedekt uit de reserve Streekagenda.
• Overige afwijkingen, voordeel € 24.000 (hogere opbrengst exploitatie Bosbergtoren € 9.000; eenmalige voordeel VTBRO € 7.000 en eenmalig voordeel bijdrage Turfroute € 8.000)

Reserve Strategische projecten, voordeel € 373.000*

• Lagere toevoeging aan de reserve levert een voordeel op van € 325.000 door lagere subsidieontvangst Masterplan Appelscha N381 gelden € 250.000 en Streekagenda ZO Fryslân – Hein Mader Kunstroute € 75.000.
• Hogere onttrekking aan de reserve, voordeel € 48.000 (hogere lasten Masterplan Appelscha N381 gelden € 43.000, hogere lasten voorbereidingskosten Biosintrum € 5.000)

Reserve Streekagenda, nadeel € 57.000

• Uitgaven zijn doorgeschoven naar 2018, daarom een lagere onttrekking aan de reserve in 2017. Het budget blijft beschikbaar in 2018. Zie ook recreatie en toerisme.

Ontwikkelplannen incl. grondexploitatie, voordeel € 515.000*
Dit bestaat uit twee onderdelen. Eén ervan heeft invloed op het rekeningsresultaat en de ander niet. Invloed op het rekeningsresultaat is de jaarlijkse berekening van de omvang van de reserve. De omvang van de reserve is gebaseerd op de risico’s met betrekking tot toekomstige verkopen voor de komende vijf jaar. De uitkomst is dat de reserve € 515.000 te hoog is (voordeel).

De grondexploitatie is kostendekkend, dus heeft geen invloed op het rekeningsresultaat. De gemaakte netto-kosten worden toegevoegd aan de boekwaarde van de complexen, dit is dan verantwoord op de balans. De mutatie boekwaarde is de sluitpost voor de kostendekkende grondexploitatie. De toename in de boekwaarde van de grondexploitatie is € 491.000. Dit is het gevolg van het volgende:

• Resultaat uit baten en lasten, voordeel € 104.000 (afname boekwaarde). 
• Hogere toevoeging aan de reserve door de afsluiting van twee complexen, winst € 45.000 (toename  boekwaarde)
• Hogere toevoeging aan de reserve doordat de POC-methode gehanteerd moet worden volgens de nieuwe regels van het BBV. Daardoor hebben we een hogere tussentijdse winst van € 550.000 moeten nemen op vier complexen (toename boekwaarde)

Grond en gebouwen, voordeel € 908.000*
Het voordeel bestaat hoofdzakelijk uit:

• Masterplan Oosterwolde centrum – Venekoten noord voordeel € 1.242.000. Door de gewijzigde BBV-regels kunnen de lasten van de projecten niet meer in één keer ten laste van de reserve worden gebracht. Dit zorgt voor een lagere onttrekking aan de reserve grondexploitatie.
• Nadeel van € 325.000 omdat de opbrengst van de verkoop van de boerderij Appelscha-hoog wel is begroot maar de levering en de betaling nog niet hebben plaatsgevonden. Daardoor kan de verkoop nog niet administratief worden verwerkt.  

Reserve grondexploitatie, nadeel € 1.222.000*

• Hogere onttrekking reserve grondexploitatie € 20.000. Sinds 2016 moet de gemeente vennootschapsbelasting afdragen over winsten die in de complexen worden behaald. Over 2017 is een voorlopige aanslag € 20.000 opgelegd. Dit wordt in afwijking van de paragraaf Grondbeleid 2017 niet ten laste van de complexen gebracht, maar ten laste van de reserve grondexploitatie.
• Lagere onttrekking € 1.242.000 voor Masterplan Venekoten centrum – Venekoten Noord. Zie toelichting hierboven.

Reserve Strategische projecten, nadeel € 200.000* en Algemene Reserve, nadeel € 500.000*
Nog te bestemmen posten, nadeel € 700.000 (lagere onttrekking). Op deze post staan twee budgetten die nog niet functioneel zijn toegewezen. Dit betreft € 500.000 voor breedband en € 200.000 voor Masterplan Appelscha. De dekking van deze budgetten gaan via de algemene reserve en de reserve strategische projecten. De budgetten blijven beschikbaar in de komende jaren. Er zijn nog geen uitgaven geweest (programma 6). Daar is het voordeel gepresenteerd (€ 700.000).

 

* Maakt onderdeel uit van de incidentele baten en lasten.