Programma 3 | Ruimtelijke en economische ontwikkeling

• We willen de promotie en marketing van onze gemeente als toeristische bestemming voortzetten.
• We willen inzetten op het ontwikkelen van nieuwe werkgelegenheid in de sector toerisme en recreatie.
• We willen inzetten op versterking van het bestaande recreatie en toerisme, passend bij de aard en schaal van de gemeente en de ruimtelijke kwaliteit.
• We willen inzetten op regionale samenwerking, waarbij we effectief samenwerken met buurgemeenten.
  
  

We gaan door met de promotie en marketing van onze gemeente in samenwerking met andere partijen waaronder de regio Zuidoost Friesland "Het andere Friesland". Daarnaast doen we het volgende:

• We vergroten de aantrekkingskracht van het gebied onder meer door kwaliteitsverbeteringen door te voeren. Zo wordt de vraag naar toeristische voorzieningen en daarmee de werkgelegenheid, groter.
• We zorgen voor meer samenwerking tussen onderwijs en toerisme/recreatie.
• We benutten bestaande natuur voor de beleving en voor aantrekking van andere doelgroepen.
• We versterken en verbeteren het toeristische routenetwerk.
• We werken beter samen met onze regionale partners.
• We helpen inwoners en ondernemers om initiatieven te starten.
• We maken initiatieven mogelijk die beleving van het gebied versterken.

Realisatie projecten in samenwerking
Het betreft hier de realisatie van ontbrekende schakels in MTB-routes en ruiter- en menroutes, het project Vitale vakantieparken, de economische upgrading van de Turfroute (Er Varen en Turf) en het routenetwerk in de provincie Fryslân. Waar mogelijk worden projecten verder uitgewerkt en uitgevoerd binnen de Regio Deal.

Coöperatie Appelscha regio 3.0
We informeren de raad over de voortgang van coöperatie Appelscha regio 3.0 en het realiseren van de doelen binnen de termijn van de subsidieverordening. De coöperatie heeft verzocht om de subsidietermijn met 12 maanden te verlengen om haar doelen te realiseren. De sector en de coöperatie hebben veel last (gehad) van de Covid maatregelen. De coöperatie betrekken we bij de uitwerking van 'het gastvrije andere Friesland' in Regio Deal Zuidoost Friesland. 

Bedrijfsbezoeken
Jaarlijks leggen wij 10-15 bedrijfsbezoeken af, waarvan het merendeel bestuurlijk. 

Verbonden partij: Recreatieschap Drenthe
Het Recreatieschap Drenthe is een gemeentelijk samenwerkingsverband op het gebied van recreatie & toerisme in de provincie Drenthe en de gemeente Ooststellingwerf. We ondernemen gezamenlijke acties op het gebied van recreatie en toerisme, we stemmen beleidszaken af en kunnen gemeentegrens overschrijdende zaken oppakken.

Regio promotie
Voor de promotie van regio Zuidoost Friesland werken we samen met Stichting Toerisme Regiomarketing Zuidoost Friesland (TRZF) Voor uitvoering van werkzaamheden en activiteiten ontvangen zij een financiële bijdrage.

Regio Deal Zuidoost Friesland
Het project ‘het gastvrije andere Friesland’ heeft als doel een slimme groei van toerisme te realiseren. We pakken dit op binnen de context van de Regio Deal. Voor een nadere toelichting op dit project verwijzen wij naar paragraaf 4.10 Regio Deal.

Bosbergtoren
We bieden de raad een aantal scenario's aan waarin mogelijkheden voor exploitatie van de Bosbergtoren uiteen zijn gezet. Met de gekozen richting werken we in het eerste kwartaal van 2021 naar een toekomstbestendige exploitatie van de Bosbergtoren.

• Inwoners denken mee over en dragen bij aan toeristische ontwikkelingen.
• Het aantal dagrecreanten en toeristische overnachtingen neemt toe.
• Er komen meer banen in de toerisme- en recreatiesector.
• Inwoners profiteren van de recreatieve voorzieningen.

Jaarlijks is € 35.000 beschikbaar voor de Vereniging voor Toeristisch en Recreatief Belang Ooststellingwerf (VTRBO), stichting Toerisme Regiomarketing Zuidoost Friesland (TRZF) en de regiomarketingorganisatie, € 78.000 voor toeristisch beleid (waaronder bijdrage aan het Recreatieschap Drenthe) en € 56.000 voor de Turfroute (instandhouding, brugbediening en afvalcontainers). Daarnaast is jaarlijks € 50.000 beschikbaar voor de uitvoering van de Streekagenda. Het budget voor het project 'het gastvrije andere Friesland' is toegelicht bij paragraaf 4.10 Regio Deal.

• Masterplan Regio Appelscha (2017)
• Structuurvisie Ooststellingwerf 2010-2020-2030 (2009)

• We willen de ingezette koers van BioBased Economy (BBE) en de stimulerende rol van de gemeente voortzetten.
• We willen kennisdeling en kennisontwikkeling stimuleren over biobased materialen en producten tussen ondernemers, onderwijs, kennisinstellingen.
• We zetten in op het binnenhalen van bedrijven die passen binnen BioBased Economy en stimuleren dat hier gevestigde bedrijven zich hierin ontwikkelen.
• We willen een Leer- en kenniscentrum Bodem ontwikkelen als onderdeel van de Regio Deal.
  
  

Ingezette koers voortzetten en ondersteunen
Het BBE-programma is in september 2018 door u geëvalueerd. We evalueren dit eind 2020 opnieuw. Er zijn nog een aantal kansrijke projecten binnen het BBE-programma. We gaan onderzoeken hoe we hier de komende periode op kunnen inzetten. Daarbij focussen we op onder andere biobased bouwen en materiaaltoepassingen.

Kennisdeling en kennisontwikkeling stimuleren
We zetten actief in op de koppeling tussen ondernemers, onderwijs en kennisinstellingen. Het Biosintrum kan hierin een centrale rol vervullen als verbinder en kennishub.

Bedrijven binnenhalen en bestaande helpen te ontwikkelen in BBE
We gaan bedrijven ondersteunen om aan de slag te gaan met BBE en de ondernemerskansen die hieruit voortvloeien optimaal te benutten.

Regio Deal: Leer- en kenniscentrum Bodem
We zetten in op een goede bodemgezondheid, vanwege het belang voor klimaatadaptatie. Een gezonde bodem heeft een groter water opnemend vermogen (van belang bij piekbuien), houdt water langer vast (van belang bij voorkomen van hittestress) en zuivert drinkwater, levert voedingstoffen voor akkerbouw, etc. Bodem is complexe materie en daarom is er veel behoefte aan kennisontwikkeling en kennisdeling op dit thema. Daarom ontwikkelen we samen met externe partners binnen de Regio Deal een Leer- en kenniscentrum Bodem. Met dit kenniscentrum zetten we in op:
1. Ondersteuning kennisbehoefte van agrariërs
2. Kennisontwikkeling door toegepast onderzoek en kennisdeling
3. Onderzoek naar verdienmodellen
4. Voorlichting en educatie

• Op de lange termijn zorgt BBE voor meer banen. Zowel voor praktijkgerichte opgeleiden als voor hoger opgeleiden.
• Als gemeente dragen we zichtbaar de BBE-ambities en -identiteit uit.
• We continueren bestaande samenwerkingen en er ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden en netwerken.
  
  

Voor alle ambities is structureel tijd, mankracht en projectbudget nodig. Voor de periode 2019-2021 heeft u bij de begroting 2019 € 300.000 beschikbaar gesteld voor initiatie en stimulatie van al gedefinieerde en nieuwe biobased projecten.

Vanuit het rijk is voor het Leer- en kenniscentrum Bodem € 1,5 miljoen beschikbaar gesteld. De gemeente draagt bij door € 350.000 cofinanciering in de vorm van BBE-projecten die al worden uitgevoerd in het kader van programma BBE.

• Roadmap NOM: De biobased economy in Noord – Nederland (2011)
• Innovatiecontract BBE, topsectorenbeleid (2011)
• Innovating for sustainable growth a bioeconomy for Europe (2012)
• Structuurvisie Ecomunitypark 2012 - 2022 (2012)
• The Biobased economy in the Northeast – Netherlands (2013)
• Beleidsvisie biobased economy Ooststellingwerf (2016)
• Uitvoeringsprogramma BBE Ooststellingwerf 2016-2020 (sept 2016)

• We richten onze energie op gevestigde bedrijven, met het ondernemersloket zorgen we voor een goede dienstverlening aan de bedrijven en we besteden aandacht aan de kwaliteit van bedrijventerreinen.
• We willen dat er aandacht is voor de (her)ontwikkeling van alle bedrijventerreinen in onze gemeente.
• We willen voldoende ruimte hebben om de groei van bedrijven te kunnen faciliteren.
• We willen een gunstig ondernemersklimaat bevorderen.
• We willen verkennen wat nodig is (acquisitieplan) om nieuwe bedrijven aan te trekken.
• We willen blijven investeren in de rol van het ondernemersloket en de bedrijvencontactfunctionaris.
• We willen startende ondernemers en zzp-ers stimuleren en de weg wijzen.
• We willen het lokale inkoop- en aanbestedingsbeleid continueren.
• We willen de samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs bevorderen mede met hulp van het Biosintrum.
  
  

Bedrijventerreinen

• We eisen veel kwaliteit op het Ecomunitypark. De acquisitie is niet een zaak van de gemeente maar van de ontwikkelaar, daar waar mogelijk ondersteunen we de ontwikkelaar.
• We investeerden de afgelopen jaren al veel in de kwaliteit van bedrijventerreinen. Dit houden we op peil.
• We zetten ons in om leegstand te voorkomen. We onderzoeken de mogelijkheden om online vraag en aanbod bij elkaar te brengen.
• We gaan de mogelijkheden onderzoeken om Venekoten uit te kunnen breiden.

Gunstig vestigingsklimaat
We bevorderen het vestigingsklimaat door aandacht, zichtbaarheid en klantvriendelijkheid. Aan dit laatste aspect besteden we de komende jaren extra aandacht:

• We bezoeken veel bedrijven.
• We organiseren jaarlijks 1 of 2 ondernemersbijeenkomsten.
• We zijn lid van diverse ondernemersverenigingen en bezoeken hun activiteiten zoveel mogelijk.
• We bezoeken ook andere netwerkbijeenkomsten.
• We willen samen met Oosterwolde Promotion en de Vereniging van Vastgoed Eigenaren Oosterwolde detailhandelstructuur in Oosterwolde verbeteren. We werken samen naar een toekomst bestendig centrum gebied.
• Wij stimuleren de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven.
• We profileren ons ondernemersloket proactief

Ondernemersloket en ondernemers voorlichten
Het ondernemersloket blijft de komende jaren de spil tussen de ondernemers en de gemeente. Het ondernemersloket blijft ook (startende) ondernemers/zzp'ers voorlichten.

Inkoop- en aanbestedingsbeleid
We controleren of het beleid ook correct wordt uitgevoerd.

Samenwerking Onderwijs - Bedrijfsleven
Wij vragen bedrijven heel nadrukkelijk om opdrachten voor het onderwijs in de vorm van stageplaatsen, onderzoeksvragen en afstudeeropdrachten. We zetten ons in om samen met het bedrijfsleven de werkzoekenden uit de eigen gemeente weer in te zetten in het arbeidsproces. Daarbij besteden we meer aandacht aan de speciale doelgroepen met een achterstand op de arbeidsmarkt.

Meer banen die worden ingevuld door goede lokale werknemers, en dus meer besteedbaar inkomen voor meer mensen. Mensen geven meer uit, waar ondernemers weer van profiteren. Voorzieningen blijven of er komen er meer bij. Zo ontstaat een domino-effect, dat leidt tot grotere tevredenheid bij inwoners en ondernemers. 

De lasten dekken we uit de bestaande budgetten. Er wordt hard gewerkt aan een toekomstbestendig centrum. We komen in 2021 met een voorstel om de samenwerking in het winkelgebied in Oosterwolde te ondersteunen.

• Actieplan Oosterwolde De Nieuwe Winkelstraat
• Samenwerken aan een Krachtig en prachtig winkelgebied van Oosterwolde

• We willen de extra investeringen op onderhoud wegen, zoals in de Meerjaren-Onderhouds-Planning (MOP) wegen is vastgesteld, structureel doorzetten en uitvoeren.
• We zorgen voor veilige fietspaden, wegen en kruisingen.
  
  

Wegen & Verkeersveiligheid

• We blijven wegen onderhouden. De structurele extra investeringen worden daarbij betrokken. 
• We nemen in 2020, 2021 en 2022 maatregelen om de bermen langs A-routes die tevens landbouwroute zijn structureel te verbeteren. We brengen graskeien aan en op een aantal locaties worden, om bermschades door uitwijken te voorkomen, bijvoorbeeld hagen in de berm geplant.
• We vervangen bruggen en oevervoorzieningen die de komende 4 jaar aan het einde van hun levensduur zijn.
• Het plan om de verkeersveiligheid van de fietsroute Appelscha-Ravenswoud te verbeteren voeren we uit.  
• We blijven inzetten op gedragsverandering door het inzetten van verkeerseducatie en veiligheidsbewustzijn.
• We vervangen van 2019 tot en met 2022 alle traditionele openbare verlichting voor LED-verlichting.
• Op 20 februari 2018 heeft u ingestemd met de voorgestelde ontwikkelrichting Wijkvernieuwing Haerenkwartier te Oosterwolde en de verdere uitwerking van het voorgestelde scenario en uitwerkingsopgaven.
  
  

Openbaar Groen

• We voorkomen onveilige situaties met bomen zoveel mogelijk. We hebben in de eerste helft van 2019 een 0-meting gedaan naar de onderhoudstoestand van de gemeentelijke bomen. Hieruit blijkt dat 65% van de bomen een onderhoudsachterstand heeft. Naar aanleiding van de 0-meting is de notitie 'Het behoud van veilige bomen' opgesteld. Op basis van deze notitie wordt het bomenonderhoud uitgevoerd volgens 'categorisch boombeheer'.
• De eikenprocessierups is sterk in opkomst. We houden dit in de gaten en blijven bestrijden om de overlast te beperken. Dit doen we met een brede integrale aanpak door preventieve en curatieve acties. We gaan door met het bestrijden van de eikenprocessierups door het verhogen van de biodiversiteit o.a. door bermen in te zaaien met een kruidenrijk bloemenmengsel.

Riolering & Water

• We geven doelmatig, efficiënt en rechtmatig invulling aan de afvalwater-, hemelwater- en grondwaterzorgplicht. De wijze waarop we dat doen is omschreven in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Vanaf dit jaar geldt het nieuwe GRP 2020-2024. In dit GRP is vastgesteld dat:
  a. alle kwaliteitsprofielen op 'basis' staan (met uitzondering van het profiel: transport van afvalwater, dat staat op 'hoog').
  b. er nader onderzoek wordt gedaan naar de wijze waarop de gemeentelijke afvalwaterketen bij kan dragen aan het CO2-neutraal maken van de gemeente.
  c. er invulling wordt gegeven aan het onderwerp klimaatadaptatie op gebied van regenwateroverlast.
  d. er nader wordt gekeken waar besparing mogelijk is door te zoeken naar duurzame oplossingen.

Wegen & Verkeersveiligheid

• De gebruikers merken en zien dat de kwaliteit behouden blijft door het uitvoeren van klein en grootschalig onderhoud aan verhardingen en bermen.
• De weggebruikers merken en zien dat de bermen in goede staat zijn.
• De gebruikers merken en zien dat verouderde bruggen en oevervoorzieningen vervangen worden.
• De weggebruikers merken en zien dat de fietsroutes veiliger worden.
• Inwoners merken dat er verkeerseducatieprojecten worden aangeboden. Bij deze projecten wordt aandacht besteed aan voorlichting, educatie, veiligheidsbewustzijn en verkeersveiligheid.

Openbaar Groen

• De gebruikers van de openbare ruimte maken gebruik van fietspaden en wegen waarlangs veilige bomen staan.
• De gebruikers van de openbare ruimte worden gewaarschuwd voor de aanwezigheid van de eikenprocessierups.
• De gebruikers van de openbare ruimte zien meer bloem-/kruidenrijke bermen.

Riolering & Water

• Inwoners maken gebruik van een veilig, functioneel, heel en schoon afvalwaterafvoersysteem.
• Inwoners ervaren zo weinig mogelijk overlast en schade door extreme neerslag en/of de grondwaterstand.

Wegen & Verkeersveiligheid

• De tweejaarlijkse actualisatie van de MeerjarenOnderhoudsPlanning (MOP) wegen is in 2019 uitgevoerd. Dit ten behoeve van de nieuwe MeerjarenOnderhoudsPlanning (MOP) wegen 2020-2024. Voor de wegen is het budget bij de begroting 2020 structureel met € 150.000 verhoogd vanaf 2021. Het budget voor openbaar groen/sportvelden is structureel met € 100.000 verhoogd. Hiervan wordt € 80.000 ingezet voor onderhoud bomen zoals door u is besloten bij het vaststellen van de notitie 'Het behoud van veilige bomen 2020'.
• Voor de periode 2019-2022 is € 1.156.000 beschikbaar gesteld voor het vervangen van alle traditionele openbare verlichting voor energiezuiniger LED-verlichting.
• Op basis van de inventarisatie bermschades voeren we de prioriteit 1-maatregelen uit. Deze maatregelen voeren we, waar mogelijk in combinatie met de MOP-wegen, uit in 2020, 2021 en 2022. Voor het verbeteren van de bermen is een krediet van € 978.000 beschikbaar gesteld.
• Voor vervanging van de fiets- en voetgangersbrug Groote Singel-Molenweg te Oosterwolde is voor 2020 € 350.000 (uitvoering loopt door in 2021) beschikbaar gesteld. 
• Voor vervanging van de houten walbeschoeiing in de Opsterlandse Compagnonsvaart ter hoogte van de Quadoelenweg te Oosterwolde is voor 2021 € 125.000 beschikbaar gesteld.
• Voor de Wijkvernieuwing Haerenkwartier is een voorbereidingskrediet van € 200.000 beschikbaar gesteld (dekking reserve Strategische projecten). Bij de Programmabegroting 2019 heeft u het verdere benodigde budget van € 1.800.000 beschikbaar gesteld (dekking reserve Strategische projecten.
  

Openbaar Groen

• Voor het uitvoeren van bomenonderhoud is jaarlijks € 138.210 beschikbaar conform de notitie 'Het behoud van veilig bomen 2020'.
• Het budget voor het bestrijden van de eikenprocessierups en het verhogen van de biodiversiteit middels het inzaaien van bermen met een kruidenrijk bloemenmengsel is bij de begroting 2020 structureel met € 25.000 verhoogd.

Riolering & Water

• De bekostiging van de watertaken is vastgelegd in het GRP.
• Het saldo van de reserve riolering is per 1 januari 2020 € 219.000. De raad heeft bij het vaststellen van het nieuwe GRP besloten dit saldo te gebruiken om in 2021 een eenmalige korting te verlenen op de rioolheffing.
  
  

• Gemeentelijk verkeer- en vervoerplan (GVVP) 2013-2018: dit plan is nog steeds actueel. Er wordt geen solitair nieuw GVVP gemaakt. De hoofdlijnen van beleid t.a.v. mobiliteit worden meegenomen in de gemeentelijke Omgevingsvisie. De Omgevingsvisie vervangt als het ware het GVVP.
• Notitie Groenbeleid 2011 (Raad januari 2012)
• Gemeentelijk Rioleringsplan 2020 - 2024
• Notitie 'Het behoud van veilige bomen' 2020
  
  

• We zijn in 2030 een duurzame CO2-neutrale gemeente.
• We willen duurzaamheid bevorderen en faciliteren.
• We willen de bewustwording over duurzaamheid bevorderen.
• We willen organisaties zoals energiecoöperatie De Eendracht ondersteunen en betrekken bij het behalen van de milieudoelstellingen.
• We willen het beleid rondom zonneparken herzien en houden daarbij rekening met provinciaal beleid over dit thema. Voorwaarde is dat zonneparken goed worden ingepast in de omgeving, dat inwoners goed worden geïnformeerd en worden betrokken in de voorbereiding van plannen en dat er wordt gestreefd naar draagvlak.
• We willen beleid opstellen voor de plaatsing van windmolens met een maximale ashoogte van 15 meter.
• We willen in 2021 een Transitievisie Warmte opstellen en vaststellen. Dit pakken we op in samenwerking met de andere OWO gemeenten.
  
  

• In samenwerking met SVN (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland) bieden we laagrentende leningen aan voor duurzame initiatieven, zoals de duurzaamheidslening, de blijverslening, de verzilverlening en een algemene stimuleringsregeling voor duurzame initiatieven zoals de postcoderoosregeling.
• Nieuwe projecten uitvoeren en bestaande projecten continueren voor inwoners ter verbetering van bewustwording en vergroting van inzicht op het terrein van verduurzaming.
• We faciliteren, stemmen af en werken samen met externe partijen zoals energiecoöperatie De Eendracht bij uitvoering van projecten op het terrein van duurzame energie.
• We bevorderen, faciliteren en doen onderzoek naar (nieuwe) mogelijkheden voor duurzame opwekking van energie in Ooststellingwerf.
• Pilots ontwikkelen zoals introductie kleine windmolens, lokale opslag van duurzaam opgewekte energie los van het netwerk.
• Pilots ontwikkelen waarin studenten en ondernemers onderzoek doen naar de mogelijkheden van waterstof en het inrichten van een Smart Grid.
• De opgave van het energieverbruik in Ooststellingwerf toegankelijk, inzichtelijk en raadpleegbaar maken voor inwoners en ondernemers.
• Informatiebijeenkomsten organiseren over de energietransitie om samen met inwoners en ondernemers de mogelijke energiebesparing en de opwek van duurzame energie in beeld te brengen. Het gaat hierbij om de opgaven uit de Regionale Energie Strategie (RES), de Transitievisie Warmte en de eigen gemeentelijke ambitie.

Regeling Reductie Energiegebruik
Met de RRE zetten wij projecten op om huiseigenaren te stimuleren tot kleine energiebesparende maatregelen in huis. Daarnaast gebruiken wij de regeling om advies te geven aan huiseigenaren over energiebesparende maatregelen, zoals dak-, raam- of gevelisolatie. Deze energiebesparende maatregelen worden gefinancierd met behulp van de Regeling Reductie Energiegebruik (RRE). Dit is een specifieke uitkering die beschikbaar is gesteld door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Gemeente Ooststellingwerf heeft een RRE uitkering van € 246.043 ontvangen om voor 31 maart 2021 bij 1000 woningen het energiegebruik naar beneden te brengen en daarmee CO2-uitstoot te verlagen. Dit bedrag wordt aangevuld met €25.000 uit het Milieubeleid.

Het milieubeleidsplan voeren we uit
Het vergt veel energie om in 2030 een energieneutrale gemeente te zijn. Projecten als Goed Voorbeeld Doet Goed Volgen en Energie voor het MKB zijn pas een begin. Voor de deelnemers wordt het inzichtelijk tegen welke kosten hun woning of bedrijf energieneutraal kan worden gemaakt, en hoe dat eventueel kan worden gefinancierd. Samen met de deelnemers moet een lokaal energienetwerk worden opgebouwd. In een dergelijk netwerk (Smart Grid) voorzien de deelnemers elkaar van energie. Ook de gemeentelijke gebouwen moeten energie neutraal worden. Hiervoor zal een analyse worden opgesteld met bijbehorende investeringen. Ter vervanging van het huidige milieubeleidsplan zal een Programma Duurzaamheid worden opgesteld, inclusief uitvoeringsagenda voor de komende vier jaar.

Zonneweides
Om de ambitie van een energieneutraal Ooststellingwerf in 2030 te kunnen realiseren stimuleren we onder randvoorwaarden de aanleg van zonneweides op zowel gemeentelijk als particulier bezit. Het toetsingskader 'beleid zonnepaneelvelden gemeente Ooststellingwerf' is in september 2017 door u vastgesteld. Eind 2020, begin 2021 wordt nieuw beleid op gebied van zonne-energie aan u voorgelegd. Onlangs is het beleid uitgebreid met een beleidskader voor de aanleg van zonnepanelen op het eigen erf. We houden bij nieuwe ontwikkelingen rekening met provinciaal beleid over dit thema.

Regio Deal
In regionaal verband hebben de vijf Zuidoost Friese gemeenten, de provincie en het waterschap een Regio Deal met het rijk gesloten. Onderdeel van de Regio Deal zijn een aantal projecten gerelateerd aan duurzaamheid.

Biodiversiteit
In 2019 hebben we een plan van aanpak gemaakt om te komen tot een biodiversiteitsplan. De aftrap voor het biodiversiteitsplan en de biodiversiteitsmarkt waren het startschot voor activiteiten. Met de inbreng van inwoners en partijen wordt eind 2020 een biodiversiteitsplan opgesteld inclusief uitvoeringsprogramma. De begroting van nieuwe maatregelen voor biodiversiteit is daarom nog niet beschikbaar. De uitvoering van werkzaamheden binnen de openbare ruimte/groen wordt onderdeel van de begroting voor regulier onderhoud.

• Meer (financiële) mogelijkheden om aan de slag te gaan met duurzaamheid.
• Steeds meer mensen treffen (zichtbaar) duurzame maatregelen. Zoals isolatie van de woning of de aanleg van zonnepanelen.
• Inwoners worden betrokken bij het maken van het biodiversiteitsplan.
• Basisschoolkinderen krijgen structureel les over duurzaamheid.
• Alle basisschoolkinderen in de gemeente doen ieder jaar mee aan een leuk project over duurzaamheid. Familie en buren worden betrokken bij huiswerk of presentaties.
• Onze inwoners merken dat de leefomgeving steeds schoner wordt. Daarnaast wordt het aanbod van milieuprojecten steeds breder en laagdrempeliger. Zo krijgen de inwoners meer mogelijkheden om hun bijdrage aan een schonere leefomgeving te leveren. Ook is samen met alle Friese gemeenten een digitaal duurzaam bouwloket ingericht. Hier kunnen bedrijven en inwoners terecht met al hun vragen op het gebied van energiebesparing en duurzame energie. Sinds 2016 communiceren we hier veelvuldig over.
  
  

Jaarlijks is een bedrag van € 70.000 opgenomen voor de uitvoering van milieu-/duurzaamheidsbeleid. Vanaf 2020 is aanvullend een uitvoeringsbudget van € 100.000 beschikbaar voor het Programma Duurzaamheid (conform uw besluit bij de begroting 2020). De hoogte van het fonds Duurzaamheidslening is € 700.000. Voor de Stimuleringsregeling duurzame initiatieven (postcoderoosregeling) is € 200.000 beschikbaar. Er is eenmalig € 30.000 beschikbaar om een biodiversiteitsplan op te stellen.

We willen vanaf 2021 meer en structureel aandacht besteden aan duurzame ontwikkelingen (Programma Duurzaamheid, Biobased Economy, Versnellingsagenda, Klimaatakkoord). Er was al een Programmamanager voor het Programma Duurzaamheid benoemd. Per 2020 is de formatie met 1 fte uitgebreid (conform uw besluit bij de begroting 2020). I.c.m. het extra budget biedt dit mogelijkheden om meer en structureel aandacht te besteden aan duurzame ontwikkelingen.

• Milieubeleidsplan Ooststellingwerf 2010-2016 (mei 2010)
• Versnellingsagenda Duurzaam Ooststellingwerf 2030
• Infographic Versnellingsagenda Duurzaam Ooststellingwerf 2030
• Beleid zonnepaneelvelden gemeente Ooststellingwerf

• We hebben ons aangesloten bij de VANG-doelstellingen van het Rijk (VANG = Van Afval Naar Grondstof). Mede dankzij invoering van Diftar+ wordt in 2020 waarschijnlijk voldaan aan de landelijke richtlijn om 75% van het huishoudelijk afval te scheiden en maximaal 100 kg per inwoner per jaar aan te verbranden restafval te hebben. We richten ons nu op het realiseren van de VANG-doelstelling 2025 met nog 30 kilo te verbranden restafval per inwoner, per jaar.
• Inwoners hebben steeds minder huishoudelijk afval en bieden dit afval nog beter gescheiden aan.
• Zwerfafval in de openbare ruimte verder terugdringen en daarmee de mooie score van de zwerfafvalmonitoring in 2019 van 8,8 punten vasthouden, danwel verbeteren. 
• Samen met ondernemers het zwerfafval in de winkelgebieden terugdringen. 
  
  

• Wij gaan samen met onze inwoners, vrijwilligers en Omrin volop aan de slag met het verder verbeteren van afvalscheiding, om ook in 2025 de VANG-doelstelling te kunnen realiseren.
• Onderzoeken welke instrumenten ingezet kunnen worden om preventie van afval verder te stimuleren.
• Onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de hoeveelheid Grof Huishoudelijk Afval en Bouw- &Sloopafval te verminderen en/of beter te scheiden.
• Voor het verbeteren van gescheiden aanbieden van huishoudelijk afval loopt de Friese communicatie campagne 'Sortibak, samen halen we alles eruit'. Deze campagne heeft geen einddatum.
• We gaan de bestaande projecten uit het beleids- en uitvoeringsprogramma aanpak zwerfafval 2014-2022 continueren. 
• Op het Stellingwerf College geven we invulling aan projecten rondom (zwerf)afval.
• Samen met ondernemers en Nederland Schoon monitoren we winkelgebieden op zwerfafval en houden gezamenlijk opruimacties.

Zwerfafval
Voor de aanpak zwerfafval is een beleids- en uitvoeringsplan 2014-2022 opgesteld. Met dit plan zetten we vooral in op gedragsbeïnvloeding en participatie. Jaarlijks voeren we een aantal projecten met onder andere deze thema’s uit. Voor buitenschoolse opvang, basisscholen en voortgezet onderwijs is een educatief lesprogramma zwerfafval ontwikkeld. Daarnaast willen uitbreiding van het aantal vrijwilligers in de aanpak van zwerfafval en een beroep op hen doen om hun eigen leefomgeving schoon te houden van zwerfafval. De gemeente faciliteert de vrijwilligers met opruimspullen. 

Verbonden partij: Omrin (Afvalsturing Friesland NV en NV Fryslân Miljeu) is het bedrijf van en voor gemeenten voor de reinigingstaken. Afvalsturing Friesland verwerkt het ingezamelde huishoudelijke afval en exploiteert de gemeentelijke milieustraat. De BV Fryslân Miljeu Zuidoost zamelt huishoudelijk afval in en voert de reinigingstaken, zoals straatvegen, onkruidborstelen en kolken reinigen, uit.

• Bewustwording: Diftar+ -afrekensystematiek is ingevoerd.
• Milieustraat: meer service door ruime openingstijden.
• Slagboomtarief: de inkomsten op milieustraat zijn van invloed op de berekening van het vaste tarief afvalstoffenheffing.
• Afval scheiden: de milieustraat aan de Nanningaweg richten we optimaal in voor het scheiden van afvalstromen.
• Zwerfafval: inwoners roepen we regelmatig op mee te doen aan inzamelacties. Inmiddels is er een groep van ruim 100 vrijwilligers, die zwerfafval opruimen. Met basisscholen houden we jaarlijks de Himmelwike en met het voorgezet onderwijs doen we op maat gemaakte zwerfafvalprojecten.
• Van Afval Naar Grondstof: de communicatieprojecten moeten leiden tot minder afval en verbeterde afvalscheiding.
  
  

• De kosten van afvalinzameling verrekenen we met onze inwoners via de afvalstoffenheffing. Doordat de invoering van Diftar+ heeft gezorgd voor een betere afvalscheiding in 2019, hebben wij als gemeente een lagere opbrengst ontvangen dan was begroot. Hierdoor was de daadwerkelijke onttrekking uit de reserve lastenverlichting hoger dan begroot. Voor 2020 en verder verwachten we dat eveneens een grotere onttrekking vanuit de reserve nodig is, waardoor de reserve niet meer toereikend is. Daarom komen wij in het najaar 2020 met een dekkingsvoorstel voor het product afval.
• Voor de aanpak van zwerfafval ontvangen we jaarlijks (tot 2022) € 1,19 per inwoner. Dit budget besteden we aan diverse projecten om zwerfafval tegen te gaan.
  
  

• Versnellingsagenda Duurzaam Ooststellingwerf 2030

• We willen een aantrekkelijke woongemeente zijn voor onze huidige en toekomstige inwoners.
• De leefbaarheid in de dorpen behouden en ontwikkelen.
• Onze inwoners wonen in een passende huur- of koopwoning.
• Onze inwoners wonen in een huur- of koopwoning die past bij hun financiële situatie, gezinssamenstelling of zorgbehoefte. Daarnaast een woning die energieneutraal en digitaal ontsloten is.
• We blijven inzetten op inbreiding vóór uitbreiding maar niet tot elke prijs.
• We kiezen daarbij voor het behoud van ruimtelijke kwaliteit.
• We willen aandacht voor sociale woningbouw zoals benoemd in de Woonvisie.
• We staan open voor innovatieve woningbouw zoals bijv. Knarrenhofjes.
  
  

Ruimtelijke kwaliteit behouden
We wegen nieuwe woningbouw zorgvuldig af. De bestemmingsplannen zijn hierin leidend, het Afwegingskader en het Woonplan dient hierbij als hulpmiddel.

Sociale woningbouw

• We maken jaarlijks prestatieafspraken met de corporaties.
• We ondersteunen particuliere initiatieven om vrijvallende sociale woningbouw beschikbaar te houden voor de doelgroep.
• We staan open voor alternatieve vormen van sociale huur, zoals wooncoöperaties.

Uitvoeringsprogramma's
Samen met de betrokken partijen voeren we de programma's van de Woonvisie uit. Focus ligt daarbij op nieuwbouw, duurzaamheid, wonen/welzijn/zorg, betaalbaarheid & beschikbaarheid en leefbaarheid.

Wonen in Ooststellingwerf
In mei 2017 is de nieuwe woonvisie vastgesteld. Op basis daarvan zijn een aantal uitvoeringsagenda’s vastgesteld en actualiseren we jaarlijks de prestatieovereenkomsten met Actium en WoonFriesland. We leggen afspraken vast, onder andere over: betaalbaarheid en beschikbaarheid, verkoop sociale huurwoningen, zorg, leefbaarheid, energie en duurzaamheid. Samen met betrokkenen gaan we de verschillende vraagstukken oppakken en tot uitvoering brengen. Hierbij gaat het niet alleen over de huurwoningen van de woningbouwcorporaties, maar ook over verduurzaming van particuliere woningen. Evenals de vraag wat er allemaal moet gebeuren om het mogelijk te maken dat onze inwoners zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. We gaan voor een kwalitatieve toekomstbestendige woningvoorraad.

De prestatieafspraken met de corporaties voor 2020 zijn opgesteld, vastgesteld en doorgestuurd naar de Autoriteit Wonen. In 2019 zijn met de provincie Fryslân afspraken gemaakt over het woningbouwvolume tot en met 2025. Het plan van aanpak woningbouw Ooststellingwerf met afwegingskader is in 2019 vastgesteld en is in uitvoering. De verduurzaming van bestaande particuliere woningen gaat stapsgewijs; nieuwe woningen zijn aardgasvrij. De verzilverlening en blijverslening worden ingezet om inwoners langer thuis te laten wonen en maakt onderdeel uit van de verordening 'Leefbaar en Duurzaam Ooststellingwerf 2019'.

De druk op de woningvoorraad is groot en noopt tot creatief denken en handelen om de voorraad (tijdelijk) te vergroten. Er wordt al volop gebouwd en panden worden herbestemd tot woningen, maar er mag een versnelling bij. We blijven in gesprek met de provincie om alle mogelijkheden te benutten. We hebben hierbij aandacht voor innovatieve woningbouw.

Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit (voorheen Hûs en Hiem)
De commissie Ruimtelijke Kwaliteit Hûs en Hiem, welstandsadvisering en monumentenzorg, zorgt voor de belangen op het gebied van bouwkunstige, stedenbouwkundige en landschappelijke schoonheid in de provincie Fryslân.

Monumentenzorg
In 2021 willen we de subsidieverordening gemeentelijke monumenten meer vorm geven. Door de verordening te verruimen is de drempel voor het aanvragen van subsidie lager en komt daarmee de bescherming van de gemeentelijke monumenten ten goede. Daarnaast zullen we onderzoeken of het mogelijk is om de huidige lijst met monumenten uit te breiden met meer 'jonge' monumenten die daarmee de cultuurhistorische waarde van de gemeente vergroten. Ook in 2021 doen we mee met de landelijke Open Monumentendag. Zo blijkt dat er elk jaar meer deelnemers in de gemeente hun monument openstellen op deze dag voor het publiek.

Kerkenvisie
In 2021 willen we kerkenvisie Ooststellingwerf afronden. In deze visie willen we anticiperen op de toekomst als het gaat om eventuele herbestemming van de monumentale kerken in Ooststellingwerf. Niet afwachten, maar op voorhand nadenken over toekomstige ontwikkelingen. Daarnaast is de kerkenvisie een uitstekend middel gebleken om in gesprek te raken en te blijven met de kerkbesturen in Ooststellingwerf.

• Inwoners zien dat we Ooststellingwerf promoten als woonregio, ook om toekomstige bewoners te naar ons toe te trekken.
• Het voorzieningenniveau en de leefbaarheid in de dorpen blijft ook in de toekomst in stand.
• Inwoners zien dat woningen - in diverse typen en prijsklassen - en kavels te koop staan.
• We spannen ons maximaal in zodat de inwoner snel een sociale woning kan vinden.
  
  

• In totaal is een budget van € 250.000 beschikbaar voor de uitvoeringsagenda’s van de Woonvisie (in 2017 € 50.000, in 2018 € 60.000, in 2019 € 70.000 en in 2020 € 70.000).
  
  

• Structuurvisie 2010-2020-2030 Ooststellingwerf
• Notitie 'Platteland aan zet' (kaders gebiedsuitwerkingen) (januari 2012)
• Notitie 'Voortgang pilot dorpsagenda’s/gebiedsagenda’s' (voorjaar 2012)
• Woonplan gemeente Ooststellingwerf 2011-2020
• Woonvisie Ooststellingwerf 2017-2022 (mei 2017)
• Nota bouwleges gemeente Ooststellingwerf 2016-2019 (jan 2016)