Programma 3 | Ruimtelijke en economische ontwikkeling

• We willen de promotie en marketing van onze gemeente als toeristische bestemming voortzetten.
• We willen inzetten op het ontwikkelen van nieuwe werkgelegenheid in de sector toerisme en recreatie.
• We willen inzetten op versterking van het bestaande recreatie en toerisme, passend bij de aard en schaal van de gemeente en de ruimtelijke kwaliteit.
• We willen inzetten op regionale samenwerking, waarbij we effectief samenwerken met buurgemeenten en over grenzen heen kijken.
  
  

Met financiële ondersteuning van de gemeente heeft de Coöperatie Appelscha 3.0 stevig aan de weg getimmerd met promotie en marketing van ons gebied. Dit samenwerkingsverband van ondernemers wordt nu gezien als serieuze partner voor andere promotie- en marketingorganisaties, zoals Merk Fryslân. Met hun slogan 'Bij Appelscha' zet de coöperatie in op toeristische promotie van onze hele regio, waarbij de aantrekkingskracht en landelijke naamsbekendheid van Appelscha goed wordt benut.

In de toerisme- en recreatiebranche zijn de maatregelen vanwege de coronacrisis extra hard aangekomen. Het voorseizoen ging verloren en de horeca is slechts enkele maanden open geweest. Zodoende hebben we ook qua ontwikkeling van nieuwe werkgelegenheid even een pas op de plaats moeten maken. Op het moment van schrijven is er nog geen zicht op heropening van de horeca, hetgeen ongetwijfeld effecten zal hebben op werkgelegenheid in toerisme en recreatie in onze gemeente.

Als partner in diverse projecten en programma's verwachten we meer in te kunnen zetten op versterking van het bestaande toeristische aanbod. We nemen daarom deel aan het provinciale project Vitale Logiesaccommodaties Friesland en aan de Regio Deal, waarin versterking van toerisme en recreatie een belangrijk onderdeel is.

Naast ons lidmaatschap van Recreatieschap Drenthe zijn we ook partner en uitvoerende partij geworden in de Regio Deal voor Zuidoost Friesland. Ook nemen we weer deel aan het netwerk voor Toeristische Regiomarketing Zuidoost Friesland (TRZF). In beide regionale samenwerkingsvormen hebben we samen met andere gemeenten en partijen aan een stevige promotiecampagne voor 'Het Andere Friesland'. Een enorm succes, de Bosbergtoren is inmiddels de 'selfiespot' van de regio. 

Verder zijn we in samenwerking met de regio bezig aan het project ErVaren en Turf. Dit project kent 9 deelprojecten. Afgelopen jaar zijn we bezig geweest met een inventarisatie van ruiter- en menroutes en ATB routes, themaroutes (eerste gereed: Smaakroute), en werken we aan de entreeborden langs de Turfroute. 

We gaan door met de promotie en marketing van onze gemeente in samenwerking met andere partijen. We hebben daarvoor regelmatig overleg gehad met de Coöperatie Appelscha regio 3.0 en met Toeristische Regiomarketing Zuidoost Friesland. Er zijn initiatieven gestart om studenten uit het hoger onderwijs te betrekken bij toeristisch onderzoek. De coronacrisis heeft ook hier geleid tot beperkte resultaten.

Vanaf het begin van de coronacrisis hebben we ondernemers zo goed mogelijk gefaciliteerd om van financiële compensatieregelingen gebruik te maken. We hebben ook meegedacht over het tijdelijk verruimen van mogelijkheden voor aangepaste vormen van bedrijfsvoering, zodat ondernemers zo goed mogelijk door de crisis konden komen. Zodoende heeft de dag- als verblijfsrecreatie tijdens het zomerseizoen toch een deel van het verloren voorseizoen goed kunnen maken. 

We zijn actief lid van het Recreatieschap Drenthe. In dit samenwerkingsverband trekken we samen met alle Drentse gemeentes op qua toeristisch en recreatief beleid en uitvoering. Kwaliteitsverbetering van recreatieve voorzieningen is daarbij een continu aandachtspunt.

We maken initiatieven mogelijk die beleving van het gebied versterken, bijvoorbeeld de realisatie van ontbrekende schakels in MTB-routes, de economische upgrading van de Turfroute en het fietsroutenetwerk in de provincie Fryslân. Het betreft hier de aanleg van drie verbindingen vanuit Appelscha naar Veenhuizen, Hoogersmilde en Wateren/Noordwolde. We zijn ook begonnen met het voorbereiden van het verbeteren van drie recreatieve fietspaden; Schansmeerweg Donkerbroek, Bovenweg-Linde en Linde-Bekhof.

We hebben een bestuurlijk overleg met alle betrokkenen bij de doorontwikkeling van het Fochteloërveen.

Van het rijk is subsidie verkregen voor de projecten in het Drents Friese Wold. In samenwerking met de partners worden hiervoor projecten ter versterking van dit gebied uitgevoerd.

Bedrijfsbezoeken
Normaal gesproken leggen wij 10-15 bedrijfsbezoeken af, waarvan het merendeel bestuurlijk. Vanwege de coronacrisis is het aantal bezoeken beperkt geweest. Toch hebben we een aantal bedrijven kunnen bezoeken in de periode dat het wel kon. Tijdens de eerste lockdown zijn wel veel telefonische contacten geweest tussen bestuurders en ondernemers in de recreatie en toerisme sector. Ondernemers kwamen soms met nieuwe initiatieven maar ook de onzekere situatie in deze tijd voor ondernemers kwam aan bod tijdens de bezoeken. 

Bosbergtoren
In de maanden juli en augustus is met grote inzet van medewerkers, ondernemers en torenwachters de Bosbergtoren opengesteld. Gedurende de openingstijden waren torenwachters aanwezig om de veiligheidsmaatregelen te handhaven en tussen door schoon te maken. De website is vernieuwd en er is een filmpje verschenen. In deze periode is de Bosbergtoren druk bezocht. Na deze drukke periode is de toegang geherprogrammeerd op een maximaal aantal bezoekers per periode en is in samenwerking met De Jongens van Outdoor en restaurant de Bosberg de toren open geweest totdat de strengere maatregelen (oktober 2020) van toepassing werden.

Normaal gesproken denken inwoners mee over en dragen bij aan toeristische ontwikkelingen, maar door de coronacrisis waren de mogelijkheden beperkt.

Het aantal dagrecreanten en toeristische overnachtingen is op basis van eerste inschattingen toegenomen in het zomerseizoen. Dit in tegenstelling tot het voorseizoen vanwege de coronamaatregelen. Of er meer banen in de toerisme- en recreatiesector zijn, is nog niet met zekerheid te zeggen vanwege de crisissituatie waarin veel toeristische ondernemingen zich bevinden. Ondanks de coronacrisis is er wel geïnvesteerd, onder andere in verbetering van routes. Inwoners profiteren ook van deze recreatieve voorzieningen.

• Masterplan Regio Appelscha (2017)
• Structuurvisie Ooststellingwerf 2010-2020-2030 (2009)

• We willen de ingezette koers van Biobased Economy (BBE) en de stimulerende rol van de gemeente voortzetten.
• We zetten in op het binnenhalen van bedrijven die passen binnen Biobased Economy en stimuleren dat hier gevestigde bedrijven zich hierin ontwikkelen.
  
  

De ontwikkeling van een Biobased Economy is zichtbaar geworden in Ooststellingwerf en de gemeente Ooststellingwerf wordt geassocieerd met Biobased Economy. In het programma Biobased Economy zijn inmiddels 21 projecten afgerond. Binnen deze projecten is onderzoek naar Biobased Economy gedaan en zijn biobased producten ontwikkeld, zoals de biobased koffiebeker en een biobased vloer in het Biosintrum. Ook is er een voedselbos in Elsloo ontwikkeld en is er onderzoek gedaan naar streekproducten in de lokale horeca. Samenwerkingen met ondernemers en kennisinstellingen zijn gesmeed en kunnen ook binnen het nieuwe Programma Duurzaamheid worden benut.

We zijn in gesprek gegaan met circa 40 ondernemers en kennisinstellingen in Ooststellingwerf. Hieruit is een lijst met 50 biobased projecten ontstaan. We hebben subsidies beschikbaar gesteld voor deze projecten in drie thema's: agro & food, bouw & materiaaltoepassingen en recreatie & toerisme. Hiermee konden projecten worden uitgevoerd en is er bijgedragen aan evenementen rond circulaire economie. Ook hebben we het biobased programma en de projecten geëvalueerd.

Restaurant De Jongens van Outdoor heeft biobased materialen toegepast in het interieur van het restaurant. Ook zijn er evenementen gesponsord, zoals Soil Food Week en het Congres Circulaire Economie. Biodiverse zadenmengsels, ontwikkeld door Cruijdt-Hoeck, worden gebruikt voor het openbaar groen. Met lokale boeren is onderzoek gedaan naar het lokaal composteren van groenstromen. Het voedselbos van Boeren in het bos is een ander zichtbaar resultaat, waar producten kunnen worden afgehaald en cursussen kunnen worden gevolgd. Het onderzoek van NHL Stenden over streekproducten in de lokale horeca, Proef Lokaal! heeft input gehad van inwoners middels een enquête over het gebruik van streekproducten. Ook het Biosintrum is één van de zichtbare resultaten van het Biobased Economy programma. MBO-studenten zijn sinds september 2019 gestart met diverse projecten in en rondom het Biosintrum. Zo hebben studenten van Friese Poort samengewerkt met leerlingen van het technasium aan het Stellingwerf College voor het ontwerp van een biobased brug. Bij de realisatie van deze brug op het Ecomunitypark worden wederom MBO-studenten betrokken.

Ook hebben de MBO-studenten van Friese Poort het terrein rondom het Biosintrum ingemeten zodat MBO-studenten van Nordwin College de terreininrichting kunnen verzorgen voor bodemproefvlakken en mesokosmossen. Daarnaast werken studenten van Friese Poort en Friesland College gezamenlijk aan een project voor biobased huizen. Vanuit de diverse projecten in en rondom het Biosintrum zijn meerdere leerlijnen bij MBO scholen in ontwikkeling, zoals de leerlijn Natuurlijk Bouwen, leerlijnen ten behoeve van een waterstof hub, opleidingsprojecten voor onderhoudsmonteurs elektrolyseapparaten, monteurs- en onderhoudsopleidingen voor diverse type zonnepanelen, etc.

De biobased projecten hebben hinder ondervonden van de coronamaatregelen, met name projecten waar het onderwijs bij betrokken is.

• Roadmap NOM: De biobased economy in Noord – Nederland (2011)
• Innovatiecontract BBE, topsectorenbeleid (2011)
• Innovating for sustainable growth a bioeconomy for Europe (2012)
• Structuurvisie Ecomunitypark 2012 - 2022 (2012)
• The Biobased economy in the Northeast – Netherlands (2013)
• Beleidsvisie biobased economy Ooststellingwerf (2016)
• Uitvoeringsprogramma BBE Ooststellingwerf 2016-2020 (sept 2016)

 

• We willen onze energie richten op hier reeds gevestigde bedrijven. Als bedrijven zich in onze gemeente willen vestigen, moeten we ervoor zorgen kwaliteit te leveren. We besteden aandacht aan de kwaliteit van bedrijventerreinen.
• We willen dat er aandacht is voor de (her)ontwikkeling van alle bedrijventerreinen in onze gemeente.
• We willen een gunstig ondernemersklimaat bevorderen.
• We willen een visie formuleren om reeds gevestigde bedrijven te behouden en nieuwe bedrijven aan te trekken.
• We willen blijven investeren in de rol van de bedrijvencontactfunctionaris.
• We willen startende ondernemers en zzp-ers stimuleren en de weg wijzen.
• We willen het lokale inkoop- en aanbestedingsbeleid continueren.
• We willen de samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs bevorderen mede met hulp van het Biosintrum.
  
  

Het ondernemersloket was in 2020 het eerste aanspreekpunt voor ondernemers. Het lokaal inkoop- en aanbestedingsbeleid is maandelijks onder de aandacht gebracht bij ondernemers via de nieuwsbrief voor ondernemers. We zijn (pro)actief in verschillende samenwerkingen tussen het bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Met het Biosintrum als basis hebben verschillende studenten vraagstukken in Ooststellingwerf opgepakt en kijken daar met een frisse blik van buiten naar.

We hebben met het ondernemersloket vragen van starters, (nieuwe) bedrijven over onder andere innovatie, groei en corona opgepakt. In juni hebben we een nieuwe bedrijfscontactfunctionaris aangetrokken omdat we in deze rol blijven investeren.

Om in contact te blijven met de ondernemers en om te horen wat er speelt hebben we een klankbordgroep ondernemers bijeengeroepen. Hierin zit een vertegenwoordiger van alle georganiseerde verenigingen van ondernemers. Er zijn verschillende infrastructurele werken op de bedrijventerreinen in Haulerwijk en Venekoten uitgevoerd, dit jaar is geïnvesteerd in het verlichtingsplan voor het bedrijventerrein Venekoten. We zijn continu aan het werk om gevestigde bedrijven te behouden en nieuwe bedrijven aan te trekken, hierin speelt het ondernemersloket samen met de vakafdelingen een uitstekende rol. De lijntjes zijn kort er wordt snel geschakeld waar het kan en gecommuniceerd wanneer dit niet lukt.

De bedrijfskavels worden schaars, om die reden zijn we gestart met een verkenning van de uitleg van Venekoten. We hebben in het kader van een bedrijfsuitbreiding de procedurele begeleiding van het bedrijf gefaciliteerd en hebben als 1 overheid contact met het bedrijf onderhouden. Dit heeft de voortgang bespoedigd en vertrouwen gewonnen bij de multinational. In 2021 start de bouw van de uitbreiding en start in de komende jaren een groei van werkgelegenheid van ca. 120 medewerkers.

 

Voor de ondernemer is er een duidelijk aanspreekpunt bij de gemeente. We zijn goed zichtbaar. We bereiken een steeds groter wordende doelgroep met de nieuwsbrief en onze social media kanalen. Voor starters en ondernemers met en zonder personeel worden vragen opgepakt en waar nodig verbindingen gelegd met organisaties die ze verder kunnen helpen.

• Eindrapport "Samenwerken aan een krachtig en prachtig winkelgebied van Oosterwolde
• Koopstromenonderzoek Provincie Fryslân 2017
  
  

• We willen de extra investeringen op onderhoud wegen, zoals in de Meerjaren Onderhouds Planning wegen is vastgesteld, structureel doorzetten en uitvoeren.
• We zorgen voor veilige fietspaden, wegen en kruisingen.
  
  

De gemeente heeft de openbare ruimte (groen, kunstwerken, riolering en wegen) op het vastgestelde niveau onderhouden en op specifieke locaties is de verkeersveiligheid verbeterd. De levensduur van de wegen is zo lang mogelijk verlengd zonder dat dit tot (meer) onveilige situaties en mogelijke aansprakelijkheidsstellingen leidde. De raad heeft financiële middelen beschikbaar gesteld om in 2020, 2021 en 2022 de bermen te verbeteren.

In de winter van 2017/2018, 2018/2019 en 2019/2020 is uitvoering gegeven aan de motie 'Zoutkisten in wijken en buurten'. Er is gestart met een pilot van in totaal vijf stuks zoutkisten, deze zijn geplaatst in Oldeberkoop, Ravenswoud, Elsloo, Fochteloo en Langedijke. Vanwege het zachte winterseizoen 2019/2020 is de pilot met een jaar verlengd. Op basis van de resultaten van de pilot wordt een voorstel (inclusief budgettaire consequenties) gedaan over het vervolg op de pilot.

Onderhoud wegen en bruggen uitvoeren volgens plan

• De MOP wegen 2020-2024 is opgesteld, waarbij de uitvoeringsjaren 2020 en 2021 volop in uitvoering zijn.
• De MOP civieltechnische kunstwerken 2018-2022, uitvoeringsjaar 2020, is uitgevoerd. 
• We zijn begonnen met maatregelen om de bermen langs A-routes die tevens landbouwroute zijn structureel te verbeteren. We hebben hoofdzakelijk graskeien aangebracht en gaan hier in 2021 en 2022 verder mee aan de slag. Dit voeren we uit in combinatie met de MOP wegen. We hebben u hierover geïnformeerd via een mededeling.
• We hebben de verharding van het industrieterrein Oosterwolde (Waardeel, Buurstede) en het industrieterrein Haulerwijk (Turfsteker) verbeterd door de stenen te vervangen voor asfalt. Dit is uitgevoerd in combinatie met de MOP wegen en het afkoppelen van hemelwaterriolering.
• We zijn begonnen met het voorbereiden van het verbeteren van drie recreatieve fietspaden; Schansmeerweg Donkerbroek, Bovenweg-Linde en Linde-Bekhof.
• We hebben diverse maatregelen uit het GVVP uitgevoerd i.c.m. de MOP wegen. Hiermee hebben we gezorgd voor veiligere wegen en ontmoedigen we o.a. het verkeer op het onderliggend wegennet N381. Het gaat hierbij o.a. om het kruispunt Zwetteweg-Haulerdiek en de fietsoversteek Verlaat tussen Oosterwolde en Appelscha. Daarnaast hebben we invulling gegeven aan uw motie fietsroute Appelscha - Ravenswoud. Voor deze drie maatregelen hebben we subsidie aangevraagd en ontvangen via de provinciale subsidieregeling ‘regeling stimulering verkeersveiligheidsmaatregelen 2020-2021’. De maatregelen worden afgerond in 2021.
• De realisatie van de verdubbeling N381 Donkerbroek – Oosterwolde is in 2020 afgerond. De gebiedsontwikkeling N381 Drachten – Drentse grens en een eerste evaluatie is uitgevoerd. In samenwerking met de gemeenten Opsterland en Ooststellingwerf zou de provincie - na afronding van de verdubbeling - nogmaals een evaluatie uitvoeren naar de verkeerseffecten naar onder meer de verkeersveiligheid, de verkeersintensiteiten en snelheden in het buitengebied. In 2019 was de verdubbeling N381 Donkerbroek - Oosterwolde volop in uitvoering en de provincie vindt 2020, in verband met de coronamaatregelen (bv. thuiswerken), geen representatief jaar voor een tweede evaluatie. De provincie heeft samen met de gemeenten Opsterland en Ooststellingwerf besloten om voor de provinciale wegen aan te sluiten bij het reguliere telprogramma van de provincie Fryslân. Deze informatie is te raadplegen via de website: www.fryslan.frl. Via het tabblad Cijfers en Kaarten kan worden doorgeklikt naar dashboards. De gemeenten Opsterland en Ooststellingwerf blijven hun eigen gemeentelijke wegen monitoren.
• We hebben subsidie aangevraagd en ontvangen via de provinciale subsidieregeling Fyts!mpuls 2020-2022. Hiermee verbeteren we in 2021 een groot deel van het fietspad Haule-Donkerbroek i.c.m. de MOP wegen.
• We hebben de voorbereidingen gedaan voor het vervangen van de fiets- voetgangersbrug Molenweg-Houtwal in Oosterwolde in het jaar 2021.
• We zijn begonnen met de voorbereiding voor het vervangen van de houten beschoeiing en de aanlegvoorziening aan de Quadoelenweg te Oosterwolde (ter hoogte van het Stellingwerf College).
• We vervangen in de periode 2019 tot en met 2022 alle traditionele openbare verlichting door LED verlichting. We hebben inmiddels ca. 85% van ons gehele areaal openbare verlichting vervangen door LED.

Openbaar Groen
We hebben bomenbeleid voor de gemeentelijke bomen opgesteld. We hebben zoveel mogelijk bomen, die voor onveilige situaties zorgden, gesnoeid. De eikenprocessierups was ook in 2020 volop aanwezig. We hebben dit in de gaten gehouden en de rups bestreden om de overlast te beperken. Daarnaast hebben we in 2020 een proef gehouden met een preventieve biologische bestrijding van de eikenprocessierups om de plaag beheersbaar te houden. We hebben plantvakken en bermen aangepast om daarmee de biodiversiteit te verhogen.

Riolering & Stedelijk water
We hebben doelmatig, efficiënt en rechtmatig invulling gegeven aan de afvalwater-, hemelwater- en grondwaterzorgplicht. De wijze waarop dat is gedaan is omschreven in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Het GRP is in 2020 vastgesteld en terug te vinden via: https://ooststellingwerf.rioolplan.nl.

Wegen & Verkeersveiligheid

• De gebruikers merken en zien dat de kwaliteit behouden blijft.
• De verkeersdeelnemers merken en zien dat de verkeersonveilige situaties aangepakt en verkeersveiliger worden.
• De weggebruikers merken en zien dat de bermen verbeterd worden.
• De gebruikers merken en zien dat verouderde bruggen en oevervoorzieningen vervangen worden.
• De gebruikers en bewoners merken dat het verkeer ontmoedigd wordt om het onderliggend wegennet te gebruiken.
• De weggebruikers merken en zien dat de fietsroutes veiliger worden.
• Er is ingezet op verkeersgedrag. Zo zijn er zijn een aantal verkeerscampagnes gestart: een verlichtingsactie en aandacht voor snelheid om verkeersgedrag te beïnvloeden.
• Voor de Fochtelooerveenweg zijn gezamenlijke afspraken gemaakt met Natuurmonumenten om, indien nodig, de weg tijdelijk af te sluiten t.b.v. kraanvogels en reptielen.

Openbaar Groen

• Op diverse locaties in de gemeente zijn werkzaamheden uitgevoerd om onveilige situaties met bomen te voorkomen.
• De gebruikers van de openbare ruimte zijn gewaarschuwd voor de aanwezigheid van de eikenprocessierups.
• Er zijn meer bloem- en kleurrijke plantvakken en bermen.

Riolering & Stedelijk water
Inwoners konden gebruik maken van een veilig, functioneel, heel en schoon afvalwaterafvoersysteem en hebben zo weinig mogelijk overlast en schade gehad door extreme neerslag en/of de grondwaterstand.

• Gemeentelijk verkeer- en vervoerplan 2013-2018
• Meerjaren Onderhouds Planning (MOP) wegen 2020-2024 (januari 2020 door B&W vastgesteld)
• Meerjarenonderhoudsplanning (MOP) civieltechnische kunstwerken 2018-2022 (december 2017 door B&W vastgesteld)
• Meerjaren OnderhoudsPlanning (MOP) Openbare Verlichting 2018-2022 (maart 2018 door B&W vastgesteld)
• Gemeentelijk Rioleringsplan 2020 - 2024 https://ooststellingwerf.rioolplan.nl (juni 2020 door de Raad vastgesteld)
• Notitie Groenbeleid 2011 (Raad januari 2012)
• Beleidsuitgangspunten voor gemeentelijke bomen in Ooststellingwerf (Raad oktober 2020)

 

• We zijn in 2030 een duurzame CO2-neutrale gemeente.
• We willen organisaties zoals bijvoorbeeld De Eendracht en DO! ondersteunen en betrekken bij het behalen van de milieudoelstellingen.
• We willen duurzaamheid bevorderen en faciliteren.
• We willen de bewustwording over duurzaamheid bevorderen.
• We willen het beleid rondom zonneparken herzien als de provincie meer ruimte geeft in het buitengebied. Voorwaarde is dat zonneparken goed worden ingepast in de omgeving, dat inwoners goed worden geïnformeerd en dat er wordt gestreefd naar draagvlak.
• We willen aandacht voor groen in de dorpen. In de komende periode stellen we een biodiversiteitsplan vast.

 

Investeringen in duurzaamheid

• In 2020 is de bewustwording over duurzame energie en energiebesparing gestimuleerd mede door uitvoering van de rijksregeling RRE (reductie regeling energie). Binnen dit project, met een looptijd tot 31 maart 2021, zijn acties opgenomen die zijn gericht op deelname van (jeugdige) inwoners.
• In verband met corona is het oorspronkelijk plan bijgesteld. De geplande energiecafe’s, informatieavonden en andere publieksacties konden geen doorgang vinden en zijn voorlopig uitgesteld. Wel zijn in twee rondes in totaal 20 vrijwillige energiecoaches opgeleid. Deze coaches kunnen op verzoek een gratis energiescan van een woning maken. Hiervan is een filmpje gemaakt. Ook worden de energiecoaches daarbij getraind om op digitale manier een energiescan af te nemen. Verder is er voor gekozen om bespaarboxen beschikbaar te stellen. Eind 2020 is bij bijna 600 huishoudens een energiescan uitgevoerd of een bespaarbox geleverd.
• Ook is een actie 'junior energiecoach' onder leerlingen van basisscholen uitgevoerd. De kinderen werden gestimuleerd om samen met hun ouders het energieverbruik binnen het huishouden onder de loep te nemen. Hier deden bijna 30 gezinnen aan mee. De voorbereiding voor een nieuwe actie zijn al in volle gang. 
• De belangstelling voor duurzaamheidsleningen is goed te noemen. Ook in 2020 is gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Het is een revolverend fonds, waardoor er jaarlijks door aflossing circa € 70.000 opnieuw beschikbaar komt voor dit fonds.
• Voor het project 'goed voorbeeld doet goed volgen' is in overleg met de woningbouwcorporaties een project specifiek gericht op huurwoningen gestart. Voor de monitoring van het energieverbruik is een update gestart voor de bestaande monitoringskastjes.
• We maken vorderingen op het gebied van pilots Waterstof en Smart Grids. Voor de pilot Waterstof wordt door de exploitant gestreefd naar realisatie van een elektrolyser waarmee zonne-energie kan worden omgezet in waterstofgas. Voor een locatie op het Ecomunitypark wordt op dit moment de ruimtelijke procedures voorbereid, met aandacht voor communicatie met de omgeving. Daarnaast is in samenhang met deze pilot een onderzoek opgestart naar de realisering van een ‘waterstofwerkplaats’ in deze omgeving.
• Met een Smart Grid beogen wij een samenhangend netwerk te realiseren voor duurzame energie-uitwisseling en -voorziening in Ooststellingwerf. Dit vraagt inspanningen van de deelnemers maar ook een soepele interpretatie of aanpassing van wetgeving. Deze inspanningen komen voort uit uw ambitie om in 2030 een energieneutraal Ooststellingwerf te realiseren. Het betekent dat we in 2030 net zoveel energie duurzaam opwekken als dat we verbruiken in Ooststellingwerf.
• Tot eind 2020 is in totaal nu circa 77 hectare aan zonneweides gerealiseerd. Hiermee kan circa 77 miljoen kWh aan duurzame elektriciteit worden opgewekt.
• De Postcoderoos Ravenswoud - Appelscha Boven is door Energiecoöperatie de Eendracht gerealiseerd.
  
  

Klimaatakkoord en RES Fryslân
Als uitvloeisel van het Nationaal Klimaatakkoord is Nederland opgedeeld in 30 verschillende regio’s. Fryslân is als provincie aangewezen als één regio. Binnen deze regio’s dienen strategieën (de regionale energie strategieën RES) te worden opgesteld om duurzame opwek van elektriciteit en duurzame warmte te realiseren. U heeft in mei 2020 ingestemd met de concept RES Fryslân. Deze concept RES wordt uitgewerkt tot een RES 1.0 die klaar moet zijn medio juni 2021. Een van de vereisten binnen de verduurzaming is dat er eind 2021 een warmtevisie door de afzonderlijke gemeenten moet worden opgeleverd.

Transitie Visie Warmte
Er is door de OWO-gemeenten een gezamenlijk plan van aanpak vastgesteld voor het opstellen van een transitievisie warmte. Op basis van dit plan van aanpak wordt de transitievisie in 2021 aan u ter vaststelling aangeboden.

• Nota van uitgangspunten programma Duurzaamheid is vastgesteld.
• In 2020 zijn er circa 30 Duurzaamheidsleningen verstrekt.
• De werkgroep Smart Grid en de werkgroep Waterstof zijn bij elkaar geweest. De deelnemers zijn de woningbouwcorporaties, Stichting Duurzaam Ooststellingwerf, Energiecoöperatie ‘de Eendracht' en Stichting Sameen. Deelname aan deze werkgroepen staat open voor andere deelnemers. Arriva heeft te kennen gegeven belangstelling te hebben voor deelname aan de werkgroep Waterstof.
• Er zijn coronaproof opleidingsavonden georganiseerd voor 2 groepen energiecoaches van elk 10 deelnemers. De vrijwillige energiecoaches zijn opgeleid om energiescans af te nemen bij koopwoningen in Ooststellingwerf.
• Scholen zijn geïnformeerd over de actie junior energiecoach en gestimuleerd om hieraan mee te doen. Circa 30 leerlingen hebben aan dit project meegedaan. 
• Er is een update gestart van de ‘slimme’ monitoringskastjes voor het meten en volgen van het energiegebruik van de deelnemers binnen het project ‘goed voorbeeld doet goed volgen’.
• Er zijn in 2020 ruim 570 energiebespaarboxen uitgereikt.
• In 2020 is door de OWO-gemeenten een gezamenlijk plan van aanpak vastgesteld voor de opstelling van een transitie visie Warmte.
• Er is een programma duurzaamheidseducatie 'Wortels en Vleugels' opgesteld samen met de scholen en Kunst&Co.

In 2020 zijn een aantal voorbereide publieksacties in verband met de onzekerheden rond corona niet doorgegaan, zoals:

• Energiecafe’s in verschillende dorpen.
• Acties rondom energiebesparing (team tochtstrip en speur de energieslurper).
• Een voorgenomen collectieve inkoop van isolatie.
  
  

• In 2020 is door circa 30 huishoudens gebruik gemaakt van het budget voor de duurzaamheidsleningen.
• Op dit moment zijn er ruim 180 aanvragen en informatieverzoeken voor de duurzaamheidsleningen ingediend.
• Woningeigenaren zijn geïnformeerd over de mogelijkheden om een gratis bespaarbox of bespaarkaart aan te schaffen.
• Basisscholen en hun leerlingen zijn geïnformeerd over het project junior energiecoach.
• Verder zijn inwoners geïnformeerd over de gemeentelijke projecten: Goed voorbeeld doet goed volgen en perspectief op 0.
• Inwoners konden deelnemen aan de postcoderoos die in 2020 is gerealiseerd in Appelscha door energiewerkgroep Ravenswoud in samenwerking met de energiecoöperatie ‘de Eendracht’. De werving van nog een volgende postcoderoos is in volle gang. De postcoderozen zijn gerealiseerd met behulp van de stimuleringslening postcoderozen zoals is opgenomen in de door u vastgestelde subsidieregeling ‘duurzaam en leefbaar Ooststellingwerf 2019’.
• Verder zijn de inwoners via de gemeentelijke website en sociale media geïnformeerd over de gemeentelijke projecten en over de mogelijkheden voor een duurzaamheidslening.
  
  

• Milieubeleidsplan Ooststellingwerf 2010-2016 (mei 2010)
• Versnellingsagenda Duurzaam Ooststellingwerf 2030
• Infographic Versnellingsagenda Duurzaam Ooststellingwerf 2030
• Beleid zonnepaneelvelden gemeente Ooststellingwerf
• Programma duurzaamheidseducatie
• Concept RES

• Uiterlijk in 2020 hergebruiken we 75% van ons afval. We hebben ons aangesloten bij de VANG-doelstellingen van het Rijk (VANG = Van Afval Naar Grondstof). In 2020 moet worden voldaan aan de landelijke richtlijnen om 75% van het huishoudelijk afval te scheiden en maximaal 100 kg per inwoner per jaar aan te verbranden restafval te hebben.
• We willen op zaterdag ruimere openingstijden van de milieustraat.
• We informeren u over de mogelijkheid om het slagboomtarief te verlagen en maken de financiële consequenties daarvan inzichtelijk.
• We willen een bewustwordingscampagne organiseren om samen met onze inwoners zwerfafval terug te dringen en onze afvalstromen beter te scheiden.
  
  

• De verwachting was dat de VANG-doelstelling 2020 zou worden gehaald. Dit was ingegeven door de gerealiseerde verbetering afvalscheiding in 2019 na invoering van Diftar+. Ook worden de installaties bij Omrin steeds beter afgesteld en wordt het restafval steeds beter nagescheiden. Echter, uit de VANG cijfers 2018-2020 blijkt dat in bijna alle Friese gemeenten de afvalhoeveelheden in 2020 zijn gestegen. Dit komt waarschijnlijk door corona door het meer thuiswerken en de opruimwoede van inwoners. Voor Ooststellingwerf betekent dit een lichte stijging van het VANG-cijfer van 114 kg naar 118 kg. De VANG-doelstelling van 100 kg te verbranden restafval per inwoner per jaar is in 2020 dus niet gehaald. Van de Friese gemeenten scoort Ooststellingwerf wel als één na beste voor wat betreft de doelstelling.
• Vanaf 1-1-2020 is de milieustraat op zaterdag 2 uur langer geopend (tot 14.30 uur).
• In juni 2020 is in de gemeente Ooststellingwerf het zwerfafval gemonitord. Het resultaat was dat Ooststellingwerf een schone gemeente is met een score van 8.8.
  
  

• De gemeente Ooststellingwerf neemt deel aan de provinciale communicatiecampagne 'Samen Halen We Alles Eruit'. Met deze campagne worden onze inwoners via de sociale media geïnformeerd over afvalpreventie, afvalscheiding en over de nascheiding van het restafval en kunststoffen bij onze afvalverwerker Omrin.
• De gemeente is Supporter van Schoon en roept haar inwoners voortdurend op dit ook te worden. De gemeente faciliteert vrijwilligers met inzamelmiddelen.    
  
  

• De inwoner, die z'n afval goed scheidt en daardoor minder afval heeft, betaalt minder afvalstoffenheffing.  
• De uitbreiding van de openingstijden milieustraat op zaterdag geeft de inwoners meer ruimte (in tijd) om afval te brengen.
• Inmiddels zijn er ruim 100 vrijwilligers, die (wekelijks of maandelijks) zwerfafval in hun leefomgeving opruimen.
• In het begin van de coronaperiode werden er relatief veel bezoeken aan de Milieustraat gebracht. Om gevaarlijke situaties zo veel mogelijk te voorkomen zijn er twee maatregelen genomen: de maximum snelheid op de Nanningaweg is tijdelijk teruggebracht van 80 naar 60 kilometer per uur. En de afvalapp is uitgebreid met een functie/module, waarmee bezoekers zich vooraf aanmelden voor een bezoek aan de milieustraat. Door het aanmelden van een bezoek worden lange wachtrijen bij de milieustraat zoveel mogelijk voorkomen. 
  
  

• Landelijk Afvalplan (LAP); 
• Versnellingsagenda Duurzaam Ooststellingwerf 2030; 
• Afvalstoffenverordening Ooststellingwerf 2014
  
  

• We willen een aantrekkelijke woongemeente zijn voor onze huidige en toekomstige inwoners.
• De leefbaarheid in de dorpen behouden en ontwikkelen.
• Onze inwoners wonen in een passende huur- of koopwoning.
• Onze inwoners wonen in een huur- of koopwoning die past bij hun financiële situatie, gezinssamenstelling of zorgbehoefte. Daarnaast een woning die energieneutraal en digitaal ontsloten is.
• We blijven inzetten op inbreiding vóór uitbreiding. We kiezen daarbij voor het behoud van ruimtelijke kwaliteit.
• We willen aandacht voor sociale woningbouw zoals benoemd in de Woonvisie.
• We willen dat de uitvoeringsprogramma’s van de Woonvisie voortvarend worden ontwikkeld en aan de raad worden voorgelegd ter vaststelling.
  
  

Ook in 2020 was Ooststellingwerf een aantrekkelijke woongemeente voor onze inwoners, ongeacht of er werd gewoond in een huur- of koopwoning. Door het realiseren van woningbouwplannen en het opstarten van nieuwe woningbouwprojecten is een bijdrage geleverd aan de leefbaarheid in onze dorpen. In totaal zijn er in Ooststellingwerf in 2020 168 nieuwbouwwoningen gerealiseerd.

We hebben uitvoering gegeven aan de doelstellingen in de Woonvisie 2017-2022. De coronacrisis lijkt geen negatieve invloed te hebben op de woningbehoefte in onze gemeente. Sterker nog, het lijkt erop dat de aantrekkelijkheid en potentie van onze gemeente juist is toegenomen. We zagen de druk op de woningmarkt in 2020 verder toenemen, met name in de koopsector. Om invulling te geven aan deze woningbehoefte en daarnaast te voldoen aan de oproep van de raad om te 'bouwen, bouwen, bouwen', hebben wij bij de provincie aangedrongen op meer woningbouwruimte. We hebben de gedeputeerde van de provincie uitgenodigd voor een bezoek aan onze gemeente om de woningbouw situatie en initiatieven te bespreken. Dit heeft ertoe geleid dat we in regionaal verband in overleg zijn met de provincie om te komen tot nieuwe woningbouwafspraken. 

Daarnaast hebben we verschillende plannen uit het uitvoeringsprogramma woningbouw gerealiseerd, is gestart met de bouw of de ruimtelijke procedure. In Appelscha zijn op het voormalige miniatuurpark 55 woningen gerealiseerd, waarvan 32 in de huursector met prijzen onder de huurtoeslaggrens. Ook de 15 appartementen en 6 woningen in het plan Sinnesicht in Haulerwijk zijn ondanks de stikstofcrisis en coronacrisis opgeleverd. Op locatie De Wrongel in Oosterwolde zijn de eerste 10 woningen opgeleverd. De tweede fase volgt in 2021. Daarnaast wordt in een gedeelte van het plangebied een complex in combinatie met een zorgaanbieder gerealiseerd. Daarnaast is het bestemmingsplan voor de gebiedsontwikkeling aan de Dertien Aprilstraat onherroepelijk. Hier kunnen 53 appartementen worden gebouwd, die in combinatie met een zorgpartij verhuurd zullen worden. Het bestemmingsplan voor 7 woningen aan de Meester van Ekstraat in Haulerwijk en het voormalig Blughutterrein (max. 8 woningen) in Oldeberkoop zijn onherroepelijk. 

Een plan waarbij geen extra woningen aan de voorraad toegevoegd worden, maar waar wel impuls aan de woonkwaliteit gegeven wordt, is de herstructurering van de wijk Haerenkwartier in Oosterwolde. Hier zijn de eerste 44 levensloopbestendige woningen opgeleverd en is daarna gestart met het bloksgewijs vervangen van woningen. Niet alleen de fysieke omgeving krijgt hier aandacht, maar ook het verbeteren van de leefbaarheid is een van de doelstellingen.  

Daarnaast hebben we opnieuw prestatieafspraken met de woningcorporaties gemaakt. De gemeente geeft hiermee sturing aan de manier waarop corporaties bijdragen aan onze woonvisie. De prestatieafspraken gaan over de thema's betaalbaarheid, beschikbaarheid, duurzaamheid en kwaliteit, leefbaarheid en welzijn en zorg. 

Door de realisatie van glasvezel in de buitengebieden zijn deze beter digitaal ontsloten, wat bijdraagt aan de kwaliteit van wonen. 

We hebben een enquête gehouden onder gebruikers van Hûs en Hiem. De resultaten hiervan hebben we met de raad gedeeld.

Dat het goed wonen is in Ooststellingwerf in een aantrekkelijke woningvoorraad. Dat er kwaliteitsslagen in de woningvoorraad plaatsvinden. Anderzijds zullen de inwoners ook in 2020 geconfronteerd zijn met stijgende woningprijzen in alle segmenten van de voorraad. Deze trend beperkt de doorstroming.

• Structuurvisie 2010-2020-2030 Ooststellingwerf
• Woonvisie Ooststellingwerf 2017-2022 (mei 2017)
• Plan van Aanpak woningbouw Ooststellingwerf (december 2019)

 

In onderstaand overzicht lichten we afwijkingen > € 25.000 toe.

Thema 3.1 Thema Economische ontwikkelingen
Economische aangelegenheden, voordeel € 1.252.000

• Er is nog geen duidelijkheid over het Biosintrum, waardoor er nog niet is afgeschreven, de onttrekking van € 1.000.000* uit de algemene reserve heeft daarom niet plaatsgevonden en schuift door naar 2021. 
• U heeft op 2 maart 2021 naar aanleiding van de evaluatie van het Uitvoeringsprogramma Biobased Economy Ooststellingwerf 2016-2020 besloten het resterende budget van € 253.000 voor Biobased Economy terug te brengen naar de Algemene Reserve en later de afweging te maken om deze middelen alsnog te gebruiken voor het verder vormgeven van Biobased Economy binnen het nieuwe programma Duurzaamheid 2021-2025. Daarnaast is er in 2020 nog een verplichting aangegaan waarvoor de lasten in 2021 vallen. De onttrekking uit de algemene reserve is voor 2020 daarom € 273.000* lager dan begroot. 

Algemene reserve, nadeel € 1.273.000*
Lagere onttrekking voor Biosintrum en Biobased Economy. Zie voor tekstuele toelichting Economische aangelegenheden. € 20.000 voor Biobased Economy wordt in 2021 onttrokken. 

Reclamebelasting, voordeel € 43.000
Er is in 2020 € 40.000 beschikbaar gesteld vanuit het ambitiefonds voor de start van de uitvoering van de plannen voor een toekomstbestendig centrum van Oosterwolde. Dit bedrag is bedoeld om tot het moment waarop de BIZ bijdragen ter beschikking komen (medio 2021) een aantal zaken in gang te zetten, zoals het starten van de aanpak van de leegstand en een inzet van marketingactiviteiten. De voorbereidingen hiervoor zijn in 2020 gedaan. In 2021 wordt gestart met de uitvoering. Het budget voor de opstart van de BIZ blijft via de reserve ambitiefonds beschikbaar in 2021.

Reserve ambitiefonds, nadeel € 40.000
Lagere onttrekking voor de bedrijven investeringszone, zie toelichting bij reclamebelasting. 

Recreatie en toerisme, voordeel € 49.000
Dit voordeel komt hoofdzakelijk doordat het uitvoeringsprogramma Streekagenda ZO Fryslân is beëindigd en er geen lasten waren voor het Gebiedenbeleid.

Thema 3.2 Openbare ruimte
Verhardingen, voordeel € 2.622.000

• Verhardingen: voor de MOP wegen is € 304.000 minder besteed dan begroot. De MOP wegen wordt tweejaarlijks vastgesteld. Om de werkzaamheden zo efficiënt mogelijk uit te voeren binnen twee jaar, kan het zijn dat dit budget voor een groter deel in 2020 of in 2021 besteed wordt (dus niet 50-50). Hiermee wordt het beschikbare budget beter ingezet. Het resterende bedrag wordt daarom toegevoegd aan de algemene reserve en weer onttrokken in 2021. Daarnaast zijn er hogere waterschapslasten geweest, zijn er herstelkosten geweest voor de schade door de brand aan de Houtwal in Oosterwolde en is er meer klein onderhoud van verhardingen geweest, onder andere voor het aanpakken van onveilige situaties door de staat van de verharding. Dit zorgt voor een nadeel van € 35.000.
• Voordeel van € 2.350.000* omdat de geraamde onttrekking voor de wijkvernieuwing Haerenkwartier (€ 2 miljoen) en het vervangen fiets-/voetgangersbrug Molenweg (€ 350.000) nog niet heeft plaatsgevonden omdat de investeringen nog niet zijn afgerond. 
  
  

Algemene reserve, nadeel € 304.000
Het restant van de mop wegen toevoegen aan de algemene reserve, onttrekking vindt plaats in 2021. 

Strategische reserve, nadeel € 2.350.000*
De onttrekking voor de wijkvernieuwing Haerenkwartier en het vervangen van de fiets-/voetgangersbrug Molenweg heeft nog niet plaatsgevonden. Zie hierboven. 

Openbaar groen, voordeel € 33.000
Het voordeel is voornamelijk ontstaan doordat we meer snippergroen hebben verkocht dan begroot. 

Thema 3.3 Milieu
Milieubeleid, voordeel € 105.000

• We hebben een specifieke uitkering ontvangen voor de Reductie Regeling Energie. Deze is verlengd, de uitgaven hebben niet allemaal plaatsgevonden in 2020. We stellen daarom voor om via resultaatsbestemming het resterende bedrag van € 61.500* beschikbaar te houden voor 2021. Zie hoofdstuk 'algemeen'. 
• Milieubeleid/uitvoeringsbudget duurzaamheid, voordeel van € 36.000 doordat het programma duurzaamheid nog niet gereed is. Daarom zijn we nog niet gestart met de uitvoering. Daarnaast is het project Perspectief op 0 vertraagd door corona.

Afvalinzameling, nadeel € 34.000  
De baten afvalstoffenheffing zijn € 79.000 hoger dan begroot door een toename in aantal ledigingen en in tonnages. Dit is waarschijnlijk veroorzaakt door de coronacrisis waardoor mensen meer afval hebben aangeboden, zowel aan de weg als bij de milieustraat. Daarnaast waren er hogere lasten voor huishoudelijk afval, hogere lasten voor het verwerken van restafval en de hogere verbrandingstoeslag. Per saldo zorgt dit voor een nadeel van € 34.000. Bij de najaarsrapportage is ook al een nadeel gemeld dat verwerkt is in het resultaat (in plaats van via de reserve lastenverlichting). Het nadeel van € 34.000 komt daarom ook ten laste van het resultaat. 

Riolering
Er zijn bij de riolering hogere lasten geweest. Dit komt voornamelijk doordat er werk uitbesteed moest worden in verband met ziekte. Daarnaast viel een deel van de lasten van het opstellen van het GRP in 2020 in plaats van in 2019 zoals gepland. Er waren hogere energielasten en er is een onderhoudsmanagementsysteem aangeschaft voor het beheren en onderhouden van de drukrioleringsgemalen in de gemeente. Daarnaast zijn de baten rioolheffing lager dan geraamd. Dit komt doordat de raad bij Samen Waarmaken (begroting 2020) heeft besloten extra lasten toe te rekenen aan het GRP. Bij het vaststellen van de rioolheffingstarieven 2020 (in december 2019) heeft de raad besloten om deze extra lasten te dekken uit de voorziening en de rioolheffing niet met dit bedrag te verhogen. Daardoor is de werkelijke dotatie aan de voorziening € 288.000 lager dan begroot. Dit heeft geen resultaatsconsequenties. 

Thema 3.4 Bouwen en wonen

RO, Vhv en Bestemmingsplannen, voordeel € 565.000

• Bestemmingsplan Prikkedam voordeel € 32.000. Via de raadsmededeling nummer 651 bent u geïnformeerd over de voortgang in het beroep tegen het besluit tot vaststelling van het bestemmingsplan Motorcrossterrein De Prikkedam, het benoemen van de StAB als deskundige en het uitvoeren van een ‘geluidonderzoek’ door de StAB en daarmee samenhangende meerkosten. In de mededeling bent u ook geïnformeerd over het voornemen van het college om bij de najaarsrapportage 2020 in verband hiermee aanvullend budget aan te vragen en het voornemen om het ultimo 2020 resterende budget over te hevelen naar 2021 indien de zitting in het beroep pas in 2021 plaatsvindt. Omdat we bij de budgetoverheveling onvoldoende konden inschatten hoeveel budget er nog nodig zou zijn voor de voorbereidingen in 2020 is er toen bewust voor gekozen om het resterende budget via de resultaatbestemming 2020 over te hevelen. Zie hoofdstuk 'algemeen'. 
• Nieuwe omgevingswet, voordeel € 361.000*. Op 16 december 2020 bent u geïnformeerd over de status van het programma en heeft u besloten om het programma inclusief het resterende budget met vier jaar te verlengen tot en met 2024. Het resterende budget blijft via de algemene reserve beschikbaar in 2021. 
• Woonvisie, voordeel € 160.000*. De afgelopen jaren hebben we ons met name beziggehouden met het vaststellen van een plan van aanpak woningbouw en uitvoering daarvan. In 2020 is extra capaciteit aangetrokken voor wonen en is in regionaal verband gestart met onderhandelingen met de provincie over nieuwe regionale woningbouwafspraken. Nieuw woningmarktonderzoek en een nieuwe woonvisie zijn doorgeschoven naar 2021. Inmiddels is een startnotitie woon(zorg)visie opgesteld. We stellen voor het resterende budget via de algemene reserve beschikbaar te houden voor 2021.

Algemene reserve, nadeel € 521.000*
Lagere onttrekking nieuwe omgevingswet € 361.000 en woonvisie € 160.000. Zie voor tekstuele toelichting RO, Vhv en Bestemmingsplannen.

Ontwikkelplannen inclusief grondexploitatie, voordeel € 2.033.000*
Dit bestaat uit twee onderdelen: één ervan heeft invloed op het rekeningsresultaat en de ander niet. Invloed op het rekeningsresultaat is de jaarlijkse actualisatie van de omvang van de reserve grondexploitatie. De omvang van de reserve is gebaseerd op de risico's met betrekking tot de toekomstige verkopen voor de komende vijf jaar en de huidige boekwaarde van de complexen. De uitkomst van de berekening is dat de reserve € 2.033.000* te hoog is. Dit bedrag valt dan ook vrij in 2020.

De grondexploitatie is in administratief opzicht een sluitend systeem. Het saldo van de baten en lasten, na winstneming via de reserve, wordt verrekend met de boekwaarde op de balans. De toename (de lasten waren hoger dan de baten) van de boekwaarde is € 935.000:

• Resultaat uit reguliere baten en lasten € 1.227.000 (afname boekwaarde). In 2020 zijn er veel grondverkopen geweest. Bij de woningbouwcomplexen zijn er vier kavels verkocht (twee bij Donkerbroek en bij Langedijke en Elsloo elk één). Er zijn negen industriekavels in 2020 verkocht. Bij de najaarsrapportage 2020 meldden we al dat we verheugd kunnen constateren dat de verkoop ondanks de coronacrisis doorgaat. De bedrijven en de inwoners hebben vertrouwen in de toekomst.
• Toevoeging aan de reserve (toename boekwaarde) in verband met winstneming volgens de POC-methode (percentage of completion) € 2.162.000. Door de hogere opbrengsten wordt de winstneming ook hoger.

Bij de woningbouwcomplexen (Donkerbroek, Langedijke en Elsloo) hebben we nog totaal zes kavels beschikbaar (in 2021 zijn hiervan al vijf in optie). Het is de verwachting dat deze kavels uiterlijk 2022 zijn verkocht. Voor Waskemeer zijn we voorbereidingen aan het treffen om het vastgestelde exploitatieplan te wijzigen, dat heeft dan ook gevolgen voor de te verkopen kavels.

Bij de twee industriecomplexen (Oosterwolde en Haulerwijk) zijn er nog totaal 15 kavels beschikbaar (in 2021 is hiervan al zes in optie voor de komende jaren). Hier is de verwachting dat de 15 kavels binnen vijf jaar zijn verkocht. Dit betekent dat we ons aan het oriënteren zijn voor uitbreiding van het industrieterrein in Oosterwolde. Uitbreiding in Haulerwijk binnen de gemeentegrenzen is niet mogelijk. Zoals u weet zijn we met Opsterland in gesprek voor realisatie van uitbreiding op hun grondgebied.

Grond en gebouwen, voordeel € 500.000
Dit betreft afschrijving van bepaalde investeringen (Kuipenstreek en masterplan Oosterwolde). Hiertegenover staan bijdragen uit reserves. Zie ook algemene reserve hieronder en toelichting programma 6 kapitaalreserve. Daar staan de voordelen, het valt tegen elkaar weg.

Algemene reserve, nadeel € 251.000
Betreft niet uitgevoerde onttrekking Kuipenstreek 7, zie hierboven.

Reserve sociaal domein, nadeel € 50.000 
Zie programma 2. Het restant van € 50.000 blijft beschikbaar voor jeugd weerbaarheid en jongerenplekken in 2021. 

Corona, nadeel € 62.000
De coronacompensatie is verantwoord in programma 6. Per programma geven we aan wat de coronagerelateerde meer- en minderlasten zijn (nadeel is hogere last of lagere bate, voordeel is lagere last of hogere bate door corona). In programma 3 gaat het om de volgende lasten:

• Recreatie en toerisme, nadeel €33.000. Er zijn voor de Bosbergtoren hogere lasten en lagere baten geweest die coronagerelateerd zijn. Het betreft in totaal € 31.000. We hebben een inschatting gemaakt van de totale baten 2020 op basis van een uitvraag bij de grotere verblijfsaanbieders. Op basis daarvan verwachten we circa € 10.000 lagere baten toeristenbelasting. Daarna waren er nog wat coronagerelateerde lasten van € 2.000. We hebben van het rijk € 62.000 ontvangen als compensatie voor gederfde inkomsten toeristenbelasting.
• Toeristenbelasting, nadeel € 29.000. We hebben een inschatting gemaakt van de totale baten 2020 op basis van een uitvraag bij de grotere verblijfsaanbieders. Op basis daarvan verwachten we iets lagere baten toeristenbelasting. Het restant van de € 62.000 (€ 29.000) wordt ingezet als compensatie voor de maanden in 2020 dat er geen inkomsten uit toeristenbelasting zijn geweest.

* Maakt onderdeel uit van de incidentele baten en lasten.