Programma 4 | Strategische projecten en ontwikkelingen

• We willen dat de uitvoering van het centrumplan Oosterwolde volgens plan wordt afgerond.
• We willen dat inwoners, ondernemers en vastgoedeigenaren een duidelijke stem krijgen bij de herinrichting en planontwikkeling van de Stationsstraat.

We gaan in gesprek met inwoners/consumenten, winkeliers en vastgoedeigenaren: over welke functie de Stationsstraat moet hebben en welke inrichting daarbij past. Dit doen we zodra het project Verbetering Detailhandelsstructuur Oosterwolde is afgerond. Dus als de Lidl verplaatst is naar de Dertien Aprilstraat, inclusief het omliggend parkeerterrein. Want dan hebben we goed zicht op het parkeergedrag, de verkeersstromen en het consumentengedrag. Dan kijken we ook naar de kop Stationsstraat en het parkeerterrein Stipeplein-Zuid.

Ruimte om mee te denken en praten. En afhankelijk van de uitkomsten: mogelijk een aanpassing van de openbare ruimte.

Het uitgangspunt is dat we eventuele maatregelen dekken binnen het resterende budget van Masterplan Venekoten - Centrum Oosterwolde.

• Structuurvisie 2010-2020-2030 Ooststellingwerf
• Masterplan Oosterwolde-centrum Venekoten-noord

• We willen dat de uitvoering van het Masterplan Appelscha volgens plan wordt afgerond.
• We willen dat er een integrale visie wordt ontwikkeld op de ruimtelijke ontwikkeling van Appelscha waarin lopende projecten een plek krijgen.
• We willen onderzoeken in hoeverre toeristenbelasting kan terugvloeien naar de sector.

Ambities Masterplan Appelscha

• We ronden het Masterplan af volgens plan. We zetten in op een forse impuls voor de recreatieve sector en toeristische attracties in Ooststellingwerf. Het streven naar een hoge notering in de top van nationale toeristische attracties blijft bestaan.
• De coöperatie (in oprichting) faciliteren. Doel van de coöperatie: meer recreatie en toerisme door meer samenwerking tussen ondernemers en gebiedsgerichte promotie.
• Meer beleefbaarheid en toegankelijkheid van het Nationaal Park DrentsFrieseWold. Daarvoor investeren in natuur, recreatie en ondernemerschap. Onze rol is betrokken partijen verbinden.
• Voor het Fochtelooerveen geldt hetzelfde. Hier komt in 2018 een uitvoeringsprogramma voor.

Visie-ontwikkeling

• We maken een Plan van Aanpak om de visie te ontwikkelen. Hierbij betrekken we gemeentelijke partijen op het gebied van werken, wonen, recreëren en ondernemen. Maar we willen ook belanghebbende partijen in het dorp betrekken.
• We willen een uniek thema bedenken dat verbindend werkt en Appelscha tot recreatief middelpunt van Noord-Nederland maakt.
• We gaan onderzoek doen naar de (jaarlijkse) gemeentelijke lasten voor recreatie en toerisme in relatie tot de opbrengst toeristenbelasting. Hierover informeren we u.

Tot slot blazen we het project 'Natuur-economische verbinding Drents Friese Wold en Fochtelooerveen' nieuw leven in. We koppelen dit aan het programma voor natuurinclusieve landbouw. Zo ontstaan nieuwe kansen. Hierbij gebruiken we ook de ideeën van de Snelkookpansessie 2016.

Voor Masterplan Regio Appelscha zijn zes uitvoeringsagenda's benoemd.

• Meer werkgelegenheid in toerisme en recreatie. Waardoor ook voorzieningen kunnen blijven.
• Als de natuurgebieden voor recreatie beter worden, wordt ook de woonomgeving aantrekkelijker.
• Inwoners worden nauw betrokken bij ontwikkelingen in het gebied. Zo ontstaat trots en binding.

Voor de uitvoering van Masterplan Regio Appelscha heeft u € 700.000 beschikbaar gesteld voor drie jaar (tot en met 2019). Daarvan is een deel beschikbaar voor de integrale visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Appelscha.

• Masterplan Regio Appelscha (2017)
• Bestuursovereenkomst Ontwikkelagenda Appelscha (2008)
• Structuurvisie 2010-2020-2030 Ooststellingwerf

• We zien het Biosintrum als een uniek voorbeeld voor de verdere ontwikkeling van de BioBased Economy in Ooststellingwerf.
• We willen dat door de komst van het Biosintrum Mbo-studenten en Hbo-studenten naar Ooststellingwerf komen om onderwijs te volgen.
• We willen dat het Biosintrum ook een plek is voor toeristen en recreanten in onze gemeente.

• De realisatie van een multifunctioneel centrum, waarin innovatie tussen bedrijfsleven onderwijs en overheid een plek kan krijgen.
• Het Biosintrum maken we tot unique selling point van de BioBased Economy (BBE) in Ooststellingwerf. Allereerst door voor het bouwen biobased materialen te gebruiken. Daarnaast inspireert het gebouw om nieuwe BBE-initiatieven te ontwikkelen. Vanuit onze rol helpen we onderwijs en bedrijfsleven deze te ontplooien. 
• Het Biosintrum nemen we op in de fietsknooppuntenroute. In het gebouw komt ook een restaurant, toegankelijk voor toeristen. Daarnaast maken van een waterverbinding op het park en een fietsbrug langs de weg Venekoten. Zo wordt het geheel interessant voor toeristen.
• De uiteindelijke organisatie van het Biosintrum ligt bij de stichting Biosintrum.

• Het Biosintrum en de gezamenlijke projecten zorgen op termijn voor een economische impuls voor de hele gemeente. Met name door meer toeristen, recreanten en studenten en een toename van werkgelegenheid. 
• Er ontstaan (hoogwaardige) arbeidsplaatsen en meer dynamiek door het binden van jonge talenten. Een plek waar volwassenenonderwijs, voorlichting en educatie gegeven kan worden.

• Voor de bouw van het Biosintrum heeft u € 3,6 miljoen beschikbaar gesteld. Dekking is een bijdrage van de provincie (€ 1 miljoen) en de gemeente (€ 1 miljoen uit algemene reserve) en de verkoop aan de stichting.
• Om blijvend studenten te trekken moeten er structureel interessante BBE-projecten gestart worden in het Biosintrum. Daarvoor is structureel tijd en budget nodig.

• Structuurvisie ecomunitypark 2012-2022
• Bestemmingsplan ecomunitypark

• We willen dat de gemeente komt met concrete voorstellen om inwoners actief te bereiken, te betrekken en ideeën op te halen.
• We willen dat participatie in elk raadsvoorstel een eigen paragraaf krijgt waarin staat hoe inwoners worden bereikt en betrokken.
• We willen dat inwoners ruimte voelen en krijgen om met eigen initiatieven te komen.
• We willen als raad meer in gesprek met inwoners en samen onderzoeken wat de mogelijkheden zijn.

Participatie is nadrukkelijk opgenomen in het raads- en coalitieprogramma en in de begroting 2018-2021. Ook is er de notitie 'Participatie in Ooststellingwerf, samen aan de slag!'. Dat betekent dat we burgerinitiatieven ondersteunen en faciliteren.

In de afgelopen jaren is al veel ervaringen opgedaan met vormen van burgerparticipatie. Nu gaan we een stap verder, door actief in te zetten op overheidsparticipatie.

Inwoners voelen en krijgen ruimte voor eigen initiatieven. Op verschillende manieren:

• Materiële ondersteuning, bijvoorbeeld door materialen en vergaderruimtes beschikbaar te stellen;
• Ambtelijke ondersteuning (meedenken) om initiatieven verder te helpen;
• Door ons netwerk in te schakelen en partijen met benodigde expertise in contact te brengen;
• Geld voor projecten, zoals via het Fonds Ooststellingwerf;
• Geld voor onder andere projectleiders/aanjagers bij de stichting DO! en Oosterwolde Promotions (centrumontwikkeling).

In de begroting 2018 is een budget vrijgemaakt van € 250.000 (aanloopjaar). Voor 2019-2021 is er jaarlijks een budget van € 500.000. De budgetten zijn inclusief uitvoeringskosten. Ter dekking van het begrotingssaldo voor de jaarschijf 2019 stellen we voor het budget 2019 te verlagen met € 125.000. Gelijktijdig verhogen we het budget voor 2021 met € 125.000. Per saldo blijft het totale budget voor participatie voor de periode 2019-2021 gelijk. Daarnaast onderzoeken we of en hoeveel geld we vrij kunnen maken uit de reguliere budgetten. Zodat het op termijn (na 2021) budgetneutraal kan worden uitgevoerd. Participatie evalueren we jaarlijks.

• Participatie in Ooststellingwerf, samen aan de slag (jan 2018)

We zien Het Fonds als onderdeel van de ontwikkeling van participatie in onze gemeente en willen het proces en de resultaten jaarlijks evalueren.

We gaan door met Het Fonds in 2018-2021. In iets aangepaste vorm, zodat we meer initiatieven bereiken en ondersteunen. In de 2e helft van 2018 stellen we de aanvraagtermijn open.

Ook starten we in 2018 en 2019 een pilot met een regiobudget van € 50.000,-. De regio's kunnen dat gebruiken voor dorpsoverstijgende plannen. Evaluatie en de aanwezigheid van plannen bij de overige regio's leidt wel of niet tot een vervolg van het regiobudget.

Inwoners kunnen ideeën en initiatieven aandragen. Een deel daarvan wordt uitgevoerd in dorpen en wijken. Ook regionaal zijn er projecten en activiteiten, (mede) mogelijk gemaakt door middel van het Fonds.

Voor de periode 2018 - 2021 is € 250.000 per jaar beschikbaar. In 2018 zetten we € 200.000 in voor het Fonds en € 50.000 voor het regiobudget. Omdat er inmiddels 2 regio's zijn met plannen, willen we dit in 2019 herhalen. Dit hangt af van de evaluatie en of andere regio's ook plannen hebben. Het Fonds evalueren we jaarlijks.

• De nieuwe subsidieregeling is in augustus 2018 door ons vastgesteld. 

• We gaan de visie Sociaal Domein verder ontwikkelen.
• We willen het Gebiedsteam doorontwikkelen, indien nodig versterken.
• We willen indien mogelijk 1 aanspreekpunt per inwoner/gezin.
• We willen een onderzoek doen naar de wenselijkheid en/of noodzaak voor fysieke aanwezigheid van het gebiedsteam in 3 dorpen/regio’s.
• We willen dat er blijvend gewerkt wordt aan de bereikbaarheid en bekendheid van het Gebiedsteam.
• We willen de Adviesraad Sociaal Domein in stand houden (het thema adviesraad Sociaal Domein is samengevoegd met het thema Visie Sociaal Domein) .

Visie Sociaal Domein
Samen kiezen we opgaves (ambities) in het sociaal domein. We gaan met inwoners in gesprek over het samenleven in hun dorp, over hun persoonlijke situatie en hun wensen, en mogelijkheden en behoeften als het gaat om het sociaal domein. Inwoners bepalen de thema´s, maar we brengen zelf ook onderwerpen in. Bijvoorbeeld de vraag over (on)mogelijkheden om het eigen netwerk van inwoners, lokale netwerken en algemene voorzieningen te verbeteren. Daarna volgt een keuze van opgaves. We maken gezamenlijk per opgave een samenhangende en vraaggestuurde aanpak en uitvoeringsagenda. Zo krijgen inwoners en organisaties de kans om verantwoordelijkheden naar zich toe te trekken en zelf invulling te geven aan vraagstukken in hun directe omgeving.

Het proces om te komen tot de nieuwe visie gaat over verschillende strategische opdrachten op verschillende niveaus; intern binnen de gemeente, aan de keukentafel met inwoners, professionals, vrijwilligers en familie/buurtgenoten, in de buurt met inwoners, verenigingen, zorg- en hulpinstellingen, maatschappelijke organisaties en ondernemers en in organisaties (zorg- en hulpverlenende instellingen). Dit vraagt van ons dat we niet alleen over de inhoud in gesprek gaan met inwoners en met stakeholders, maar ook om het samen op gang brengen van een veranderproces in zowel onze eigen organisatie (inclusief het Gebiedsteam), als in buurten en in organisaties. Om dit proces op meta-niveau te regisseren en te zorgen voor samenhang tussen de verschillende strategische opdrachten en niveaus huren wij een extern bureau in dat de projectleiding op zich neemt.

Doorontwikkeling Gebiedsteam
De doorontwikkeling van het Gebiedsteam doen we integraal en is een belangrijk onderdeel bij de implementatie van de Visie op het Sociaal Domein. De doorontwikkeling van het Gebiedsteam is altijd gewenst en richt zich onder andere op:

• kwaliteit van ondersteuning van hulpvragen van inwoners en servicegerichtheid,
• bereikbaarheid ook tijdens vakanties,
• indien mogelijk een aanspreekpunt per inwoner/gezin,
• bekendheid en zichtbaarheid in dorpen en regio’s.

Ontwikkelen communicatiestrategie
In het najaar van 2018 brengen we in kaart welke doelgroepen inwoners en samenwerkingspartners we willen bereiken in het Sociaal Domein. Vervolgens onderzoeken we hun informatiebehoefte, wat zij van de huidige informatievoorziening vinden, wat beter kan en hoe zij graag met de gemeente in gesprek willen. Op basis hiervan bepalen we welke kanalen en middelen passend zijn.

Monitor Sociaal Domein
De huidige Monitor bevat slechts basiscijfers op de terreinen WMO, Jeugd, Re-integratie en Participatie en Armoede. Dit geeft een beperkt beeld van de stand van zaken in het sociaal domein onze gemeente. De Monitor moet ons helpen de verbinding te leggen tussen beleidsdoelstellingen en gewenste resultaten aan de ene kant en ingezette instrumenten en budgetten aan de andere kant. Daarom kiezen we ervoor om de Monitor stap voor stap bij elke editie verder te ontwikkelen.

Adviesraad Sociaal Domein
We blijven de Adviesraad faciliteren om hun taak optimaal uit te voeren (thema adviesraad sociaal domein samengevoegd met thema visie sociaal domein).

Visie Sociaal Domein
We nodigen inwoners uit om mee te denken, mee te praten en mee te doen. Onder andere in de pop-up koffiebar, dorpsgesprekken, opgaveteams, enquêtes, hackathons en bij chats en quests. Met hun input geven we ons beleid vorm en ontwikkelen we de gebiedsteams door. En we geven ruimte voor eigen initiatieven.

Het proces om te komen tot de nieuwe visie krijgt vorm in samenwerking tussen beleidsteam van de gemeente, Gebiedsteams, Bewonerscommissies/Plaatselijke Belangen en Stichting Scala. Denk aan deelname aan dorpsgesprekken, actieve bijdrage aan uitwerken van initiatieven in dorpen, het mede-organiseren van Hackathons en andere vormen van participatieve samenwerking. Zo ontstaat samenhang, samenwerking en een gezamenlijk beeld over wat passend en gewenst is in onze gemeente. 

Doorontwikkeling gebiedsteams
Het Gebiedsteam is beter bereikbaar, zichtbaar en toegankelijker voor onze inwoners. Met een doorontwikkeling verbeteren verder we de kwaliteit van het aanbod en servicegerichtheid.

De werkwijze '1 gezin, 1 plan' van het Gebiedsteam is in de huidige ICT applicatie van het Gebiedsteam beperkt mogelijk. Optimalisatie van de werkprocessen is in 2018 gestart met het project 'Totaal Digitaal'. Dit project kan uitgebreid en doorgezet worden in 2019, waardoor er een sterke verbeterslag gemaakt kan worden op de integraliteit van de dienstverlening van het Gebiedsteam.

Ontwikkelen communicatiestrategie
We geven informatie die aansluit bij wat inwoners willen weten. Via de kanalen van hun voorkeur. Op momenten dat zij er behoefte aan hebben.

Monitor Sociaal Domein
Doordat wij cijfers en feiten over het Sociaal Domein goed op orde hebben, kunnen we beter beleid maken en bijsturen. Daar plukken inwoners de vruchten van.

Adviesraad Sociaal Domein
De inwoner kan zich laten vertegenwoordigen door de Adviesraad.

Visie Sociaal Domein
Om de Visie te ontwikkelen is een budget beschikbaar van 2 x € 25.000 voor 2018 en 2019 (raadsbesluit mei 2018). Dit wordt gebruikt voor externe deskundigheid en kosten van bijeenkomsten en communicatie rondom de dorpsgesprekken.

Voor de inzet van gebiedsteammedewerkers in het proces (deelname aan dorpsgesprekken, actieve bijdrage aan uitwerken van initiatieven in dorpen, Hackathons ) is in 2019 extra capaciteit (€ 90.000) nodig. Dit om te voorkomen dat de inzet ten koste gaat van de uitvoering van het reguliere werk van de gebiedsteams.  

Voor de inzet van Stichting Scala is ook extra capaciteit nodig. Stichting Scala draagt hier zelf een belangrijk deel (€ 10.000) aan bij. Van de gemeente is in 2019 eenmalig nog een extra bedrag van € 6.000 nodig. 

Om het proces om te komen tot de nieuwe visie op meta-niveau te regisseren en te zorgen voor samenhang tussen de verschillende strategische opdrachten en niveaus huren we in 2019 externe expertise (€ 80.000) in.  

Doorontwikkeling Gebiedsteam
We stellen voor in 2019 en in 2020 € 85.000 beschikbaar te stellen voor de doorontwikkeling van het Gebiedsteam.

Om aan het verzoek 1 gezin (huishouden), 1 plan, 1 coördinator te voldoen, is een adequate ICT ondersteuning een randvoorwaarde. Voor de uitbreiding en verlenging van project "totaal digitaal" is in 2019 eenmalig € 60.000 nodig om dit te realiseren. 

Communicatiestrategie
Voor de communicatiestrategie is in 2019 een eenmalig budget nodig van € 45.000.

Monitor Sociaal Domein
Voor de doorontwikkeling is in 2019 € 20.000 nodig.

Adviesraad Sociaal Domein
Kosten van deskundigheidsbevordering, scholing en presentiegelden zijn begroot.

We gaan op korte termijn een visie formuleren over de wijze waarop de gemeente kan anticiperen op de demografische ontwikkelingen.

In het eerste kwartaal van 2019 stellen we een Plan van Aanpak op om tot een visie te komen. Hierin staat ook hoe we inwoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen en de gemeenteraad daarbij betrekken.

Na vaststelling van het PvA betrekken we de inwoners bij het opstellen van de visie. 

We stellen u voor in de periode 2019-2021 elk jaar € 25.000 beschikbaar te stellen. De bedragen kunnen we jaarlijks dekken uit het budget voor Participatie.

We willen er maximaal op inzetten dat bijvoorbeeld DFM Op Glas de grijze gebieden meeneemt bij de aanleg van glasvezel in de witte gebieden.

We willen dat ook de grijze gebieden glasvezel krijgen. Voorwaarde is dat de aanleg in de witte gebieden hierdoor geen vertraging oploopt. Hierover zijn we in gesprek met alle partijen.

We zien snel internet als een (economische) basisvoorziening voor de gehele gemeenschap. Daarom willen we alle ‘witte’ adressen in het buitengebied voorzien van een breedbandaansluiting. Dit zijn gebieden waar geen goede internetaansluiting aanwezig is. De provincie Fryslân heeft inmiddels via een tenderprocedure, een marktconforme achtergestelde lening van maximaal € 35 miljoen, onder voorbehoud van het afsluiten van een leningsovereenkomst toegekend aan Kabelnoord voor de aanleg van glasvezel in de buitengebieden van Friesland.  

Nóg meer inwoners en ondernemers kunnen van glasvezel gebruikmaken.

Inwoners en ondernemers van de ‘witte’ adressen in het buitengebied beschikken over snel internet. Met deze aanpak is het mogelijk om de aansluitkosten acceptabel te houden. De inwoners van een ‘wit’ gebied betalen per maand voor de extra aanlegkosten. Deze aansluitbijdrage komt bovenop de kosten van een abonnement voor internet, tv en bellen.

Bij de Programmabegroting 2017-2020 is maximaal € 500.000 beschikbaar gesteld voor een breedbandvoorziening in de zogenaamde 'witte' adressen in het buitengebied. Na afronding van de aanbesteding door de provincie Fryslân is duidelijk dat dit bedrag hiervoor niet nodig is. Dit bedrag kunnen we op een andere wijze inzetten. Ook voor de aanleg van een breedbandvoorziening in de zogenaamde 'grijze' adressen is naar alle waarschijnlijkheid geen financiële bijdrage nodig. Een voorstel om de aanleg van 'grijze' adressen te ondersteunen onderzoeken we op dit moment. We informeren u hierover dit najaar. We stellen voor het geraamde bedrag van € 500.000 in te zetten ter dekking van het tekort van het Uitvoeringsprogramma van de Omgevingswet (€ 196.000) en voor het vervolg van Biobased Economy (€ 300.000).

We willen duidelijke kaders stellen met betrekking tot de Omgevingswet.

Medio 2017 is het Uitvoeringsprogramma Omgevingswet Ooststellingwerf 2017 - 2020 vastgesteld. 

In dit programma zijn drie uitvoeringslijnen benoemd (Informatie & Automatisering, Personeel & Organisatie en Beleid & Uitvoering). Ten behoeve van deze uitvoeringslijnen zijn in het uitvoeringsprogramma 25 concrete uitvoeringsprojecten benoemd die tijdens de looptijd van het programma opgepakt worden.

Het eerste omvangrijke project uit het uitvoeringsprogramma is het opstellen van een nieuwe Omgevingsvisie. In deze visie wordt op hoofdlijnen de koers en ambitie voor de komende jaren neergelegd met betrekking tot de fysieke leefomgeving.

Hoe we het proces rondom deze nieuwe Omgevingsvisie gaan insteken wordt uitgewerkt in een specifiek toegesneden plan van aanpak. Dit plan van aanpak zal er na de zomervakantie 2018 liggen en wordt uiteindelijk ter vaststelling aan de gemeenteraad voorgelegd.  Daarna kan er daadwerkelijk een start gemaakt worden met het opstellen van een nieuwe Omgevingsvisie.

Naast het opstellen van een nieuwe Omgevingsvisie zal bekeken worden of er een pilot omgevingsplan binnen onze gemeente opgestart kan worden. Daarnaast wordt er binnen de organisatie voorgesorteerd op de digitale vereisten die de nieuwe Omgevingswet met zich meebrengt.

Voor elke inwoner van de gemeente Ooststellingwerf moet het straks duidelijk zijn waarvoor de gemeente staat met betrekking tot de fysieke leefomgeving en hoe zij dit de komende jaren wil bereiken. Hierbij streeft de gemeente ernaar om, als het even kan, overbodige regels te laten vervallen. De dialoog met inwoners en gemeente en inwoners onderling wordt daarbij gestimuleerd.

Voor de implementatie van de nieuwe Omgevingswet heeft u € 400.000 beschikbaar gesteld voor vier jaar (tot en met 2020). De verwachte lasten bedragen € 596.000, u heeft in juli 2017 besloten om het tekort van € 196.000 op te vangen binnen de beschikbare middelen eenmalige begrotingsruimte 2017-2020 van € 5,7 miljoen.

• Uitvoeringsprogramma omgevingswet 2017-2020