Programma 1 | Samenleven

Alle inwoners doen volwaardig mee
In dorpsgesprekken, maar ook tijdens de hackathons, in gesprekken met mensen die met weinig geld rond moeten komen en in contacten met het Gebiedsteam, Scala en andere maatschappelijke organisaties is het onderwerp ‘Meedoen’ een belangrijk thema. Daarnaast hebben we wettelijke taken op dit terrein. Het gaat om de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, de Participatiewet en de Wet gemeentelijke Schuldhulpverlening. Voor de Opgave Meedoen zijn in de Visie op Samenleven (oktober 2019) vier maatschappelijke effecten benoemd waar gemeente, organisaties, bedrijven en inwoners samen aan willen werken. Als eerste werkten we in 2020 doe-agenda's (concrete doelen) uit voor het maatschappelijk effect ‘Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt’ en het effect ‘Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven’. Deze doe-agenda’s zijn in maart 2021 door de raad vastgesteld. De komende jaren werken we de andere maatschappelijk effecten uit in een doe-agenda.

Per 1 januari 2022 is de nieuwe inburgeringswet van kracht. Ook hier is 'meedoen' het centrale thema, vandaar dat we deze oppakken binnen de opgave 'Meedoen' uit de Visie op Samenleven.

Maatschappelijk effect A. Mensen kunnen levensloopbestendig wonen
A1. Mensen zijn in staat passende woonruimte te realiseren (faciliteren)
A2. Mensen zijn bezig met levensloopbestendig wonen (faciliteren)
A3. Mensen zijn op de hoogte van de mogelijkheden om hun woning aan te passen (regisseren)

Maatschappelijk effect B. Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt
B1. Mensen die dat kunnen, nemen deel aan de arbeidsmarkt (regisseren)
B2. Uitkeringsgerechtigden maken naar vermogen stappen op de Participatieladder (regisseren)
B3. Mensen ervaren een zinvolle invulling van hun dag (*1) (faciliteren)
(Voor maatschappelijk effect B stelde de gemeenteraad in maart 2021 de doe-agenda vast met concrete doelen en interventies - dit is een concrete vertaling van wat er nu staat onder de kopjes ‘wat willen we bereiken’ en ‘wat gaan we er voor doen’).

Maatschappelijk effect C. Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven
C1. Mensen zijn tevreden over hun maatschappelijk leven (loslaten)
C2. Mensen zijn zelfredzaam (faciliteren)
C3. Kinderen in armoede hebben mogelijkheden om mee te doen (regisseren)
C4. Mensen zijn financieel in staat om maatschappelijk mee te doen (regisseren)
C5. Mensen ervaren ondersteuning in hun eigen omgeving (stimuleren)
(Voor maatschappelijk effect C stelde de gemeenteraad in maart 2021 de doe-agenda vast met concrete doelen en interventies - dit is een concrete vertaling van wat er nu staat onder de kopjes ‘wat willen we bereiken’ en ‘wat gaan we er voor doen’).

Maatschappelijk effect D. Mensen maken indien nodig gebruik van het vangnet
D1. Mensen zijn op de hoogte/kennen de wegen (regisseren).
D2. Mensen maken gebruik van de wegen (stimuleren)
D3. Mensen vinden tijdig ondersteuning bij (financiële) problemen (regisseren)
D4. Mensen zijn tevreden over de ondersteuning (stimuleren)

(*1) Hieronder verstaan we: alle inwoners conform definitie CBS behalve inwoners die de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt. Voor inwoners die de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt komt een zinvolle dag invulling aan de orde bij opgave Positieve Gezondheid.

Maatschappelijk effect A: Mensen kunnen levensloopbestendig wonen
We willen dat inwoners zo lang mogelijk op de door hen gewenste plek kunnen wonen en hier zelf regie over hebben. Inwoners kunnen verzilver- en blijvers leningen benutten voor onder andere woningaanpassingen. We geven digitaal en op papier informatie over levensloopbestendig wonen en organiseren hier informatiebijeenkomsten over. Het Gebiedsteam ondersteunt en adviseert over levensloopbestendig wonen en regelt zo nodig financiële ondersteuning bij woningaanpassingen. De werkgroep Toegankelijkheid Ooststellingwerf adviseert over de toegankelijkheid van de leefomgeving voor mensen met een beperking. We werken samen met woningcorporaties wat betreft langer thuis wonen. Voor verdere verdieping op dit thema stellen we in 2021 een visie op wonen op, met een uitgebreid onderdeel wonen en zorg.

Maatschappelijk effect B: Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt 
Wat je aandacht geeft groeit. Onder dit motto werken we aan het op zijn of haar eigen niveau en passend bij de competenties meedoen in onze samenleving. Het ultieme doel dat we nastreven is dat iedere inwoner die dit kan duurzaam participeert op de arbeidsmarkt. We blijven in aansluiting op het beleid (Inclusief Ooststellingwerf, 2019) begeleiding bieden door casemanagers van het Gebiedsteam. Uit de signalen uit de samenleving is o.a. gebleken dat hierin behoefte is aan een vast aanspreekpunt, het werken vanuit de behoefte van de inwoner (omgekeerde toets), het ontschotten van de dienstverlening en nazorg bij plaatsing op een werkplek. Aan al deze zaken wordt gewerkt.

Niet voor iedereen is toetreden tot de arbeidsmarkt haalbaar. We onderzoeken wat wel mogelijk is en werken aan groei. Zo onderzoeken we of inwoners die nu dagbesteding doen door kunnen groeien naar (meer) arbeidsmatige dagbesteding.

Om het effect van deze activiteiten in beeld te krijgen wordt gewerkt aan een tweetal zaken. Enerzijds het gebruik van de Participatieladder met als doel inzicht te krijgen in de stappen die bijstandsgerechtigden zetten richting participeren en re-integreren. Daarnaast wordt gewerkt aan het periodiek meten van de klanttevredenheid van inwoners die aanspraak hebben gemaakt op voorzieningen uit de Participatiewet met als doel inzicht te krijgen of we stappen zetten in bovengenoemde verbeterpunten in de dienstverlening door het Gebiedsteam.

Werkgevers hebben geuit open te staan voor het op zich nemen van een deel van de begeleiding richting werk van mensen uit onze doelgroep. We onderzoeken op kleine schaal of dit werkt en bijdraagt aan het vergroten van kansen op participeren en re-integreren.

Naast genoemde nieuwe activiteiten blijven we gebruik maken van bestaande activiteiten die bijdragen aan het bevorderen van meedoen. Voor de stap naar werk valt te denken aan de inzet van Stichting Werk Ooststellingwerf, maar ook door het ondersteunen van initiatieven die helpen bij het vinden van een zinvolle dag invulling zoals 'Welzijn Op Dorpse Schaal', 'Plek voor Talent' (vrijwilligersvacaturebank), 'Welzijn op Recept' (huisartsen verwijzen door naar bestaande creatieve of sportieve activiteiten en vrijwilligerswerk) en diverse activiteiten gericht op ontmoeten en activering. Ook blijven we actief samenwerken in de regio, zodat ook onze inwoners en ondernemers kunnen profiteren van kansen die dit biedt.

Maatschappelijk effect C: Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven
Wetswijzigingen
We volgen de recente wetswijzigingen op het gebied van schuldhulpverlening. De wet geeft ons taken, plichten, maar ook beleidsvrijheid. We implementeren de wetswijzigingen en zorgen dat de implementatie aansluit bij de Visie op Samenleven en indicatoren uit Doe-agenda C.

Wij vervullen de wettelijke taak in het kader van vroeg signalering van schulden en benaderen inwoners met mogelijk financiële problemen in een vroegtijdig stadium. We geven de inwoner aandacht en bieden ondersteuning wanneer dit gewenst is.

Wij hanteren een gewijzigd beleid voor wat betreft de beslagvrije voet van onze inwoners.

Wij geven invulling aan het adviesrecht bij schuldenbewind. We zorgen hiermee dat de inwoner op de juiste plaats binnen de keten van financiële dienstverlening terecht komt vanuit het credo ‘lichte ondersteuning waar mogelijk, zwaar waar nodig’. We monitoren de inzet van bewindvoering op grond van schulden, omdat wij vinden dat de inwoner zo snel mogelijk een passende oplossing voor een schuldsituatie moet krijgen.

De genoemde wetswijzigingen dragen in elk geval bij aan de indicatoren ‘Kinderen in armoede hebben mogelijkheden om mee te doen’ en ‘Mensen zijn financieel in staat om maatschappelijk mee te doen ‘.

We (her-)schrijven ons schuldhulpverleningsbeleid op onderwerpen die niet in Doe-agenda C zijn opgenomen. Dit beleid heeft een directe link met de indicatoren en inspanningen die al in de Doe-agenda zijn opgenomen, maar concretiseert de invulling van wettelijke schuldhulpverleningstaken.

We werken aan een maatwerkgerichte inzet van onze minimaregelingen. We starten daarom het onderzoek naar een maatwerkbudget in de vorm van een pilot. Een maatwerkbudget moet bijdragen aan een meer vraaggericht en helder aanbod van ondersteuning. Een maatwerkbudget moet, met of naast, bestaande minimaregelingen bijdragen aan het wegnemen van financiële belemmeringen die het meedoen van onze inwoners in de weg kunnen staan.

We dragen bij aan het creëren van een samenhangende keten van financiële dienstverlening. Dit doen we met bestaande partners. Financiële dienstverlening moet toegankelijk zijn voor onze inwoner en het aanbod helder. We werken aan concrete afspraken binnen de keten ‘wie doet wat?’ en starten met de ontwikkeling van een routekaart voor financiële dienstverlening. We werken daarmee aan verheldering van de toegang tot schulddienstverlening, zodat inwoners en verwijzers duidelijk hebben waar ze met hun vraag terecht kunnen.

Afsluitend verzorgen we de financiële ontzorging en financiële zelfredzaamheid als onderdeel van de uitvoering van de nieuwe inburgeringswet die per 1 januari 2022 in werking treedt. Het ontzorgen doen we door vaste lasten, zoals huur, gas, water en licht de eerste 6 maanden voor statushouders te betalen vanuit de bijstandsuitkering. Daarnaast bieden we de statushouders ondersteuning bij alles wat met financiën te maken heeft met als doel dat deze hier zich zelfstandig mee kan redden.

Maatschappelijk effect D: Mensen maken indien nodig gebruik van het vangnet
Soms hebben inwoners ondersteuning nodig. Wij bieden hen een vangnet. Zij kunnen terecht bij het Gebiedsteam om ondersteuning te krijgen of te regelen. We monitoren de klanttevredenheid doorlopend. We faciliteren vrijwilligers om proactief inwoners van 75+ te bezoeken om hen te informeren en eventuele behoeften te signaleren (preventief huisbezoek). We faciliteren diverse organisaties om inwoners te informeren over (financiële) regelingen en er gebruik van te maken. De bibliotheek biedt ondersteuning aan inwoners bij het omgaan met de digitale overheid (informatiepunt digitale overheid). We onderhouden www.ooststellingwerf.nl met informatie over bestaande activiteiten en initiatieven in de dorpen en ondersteuningsmogelijkheden. We brengen jaarlijks de Regelingenwijzer uit met alle (financiële) regelingen voor inwoners. We zetten, naast de website, ook andere communicatiemiddelen in om inwoners te laten weten wat het Gebiedsteam is en hoe men daar gebruik van kan maken. In 2022 werken we verder aan doorontwikkeling van het Gebiedsteam. Onder meer op het gebied van de toegang en ontschot werken.

A. Mensen wonen op de door hun gewenste plek
B. Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt
C. Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven
D. Mensen maken indien nodig gebruik van het aanwezige vangnet

De bestaande budgetten zijn leidend voor de visie op Samenleven. 

Eigen bijdrage Wmo
De eigen bijdrage die inwoners moeten betalen voor gebruik van voorzieningen uit de Wmo is voor iedereen gelijk (abonnementstarief). Lokaal, provinciaal en landelijk wordt oppositie gevoerd om dit tarief net als voorheen inkomensafhankelijk te maken.

Nieuwe inburgeringswet:
Het Rijk heeft middelen beschikbaar gesteld voor de invoering en voor de uitvoering van de nieuwe wet. In de meicirculaire 2020 is de verdeling hiervan aangegeven. De uitvoering van de wet is uitgesteld van 1 juli 2021 naar 1 januari 2022. De middelen voor de uitvoering in 2021 zijn om deze reden ingetrokken. Wel stelt het Rijk extra middelen ter beschikking voor dienstverlening die, in de geest van de nieuwe wet, aan de groep statushouders (die door het uitstel vallen onder de huidige wet) kan geven . De middelen die voor onze gemeente beschikbaar zijn gekomen zijn ook aan de lastenzijde van de begroting verwerkt.

Participatie werkdeel:

Bij de heroverweging is besloten het budget voor participatie werkdeel te verlagen dit op basis van het huidige uitkeringsbestand. Mocht uit monitoring blijken dat het aantal bijstandsgerechtigden toch stijgt waardoor er een tekort aan middelen wordt verwacht en we niet de dienstverlening kunnen bieden die nodig is om hen mee laten participeren en re-integreren dan zal alsnog aanspraak gedaan worden op deze middelen. Als norm hiervoor nemen we een toename 15 bijstandsgerechtigden.

Heroverwegingen 2022-2025

• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten om de eigen bijdrage voor Wmo vervoer te verhogen van € 0,18 naar € 0,20 per 2023 en hiermee vanaf 2023 € 4.500 te besparen.
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten om een opstaptarief voor Wmo vervoer te hanteren van € 1 per rit per 2023 en hiermee vanaf 2023 € 26.000 te besparen.
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten om het budget van het participatie werkdeel te verlagen en hiermee vanaf 2022 € 100.000 te besparen. 
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten om voor de pilot leerwerkcentrum in 2022 € 25.000 beschikbaar te stellen vanuit de Reserve Sociaal domein.
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten om de ramingssystematiek voor levensonderhoud aan te passen en daarmee vanaf 2022 € 200.000 te besparen.
  
  

• Visie op samenleven 2020-2024
• Doe-agenda B Mensen participeren duurzaam op de arbeidsmarkt 2021
• Doe-agenda C Mensen doen mee aan het maatschappelijk leven 2021
• Re-integratieverordening Participatiewet 2017
• Verordening Tegenpresentatie 2015
• Maatregelenverordening 2018
• Verordening Individuele Inkomenstoeslag 2015
• Verordening Individuele Studietoeslag 2015
• Handhavingsverordening 2015
• Verordening Verrekening Bestuurlijke Boete bij Recifice 2015
• Verordening adviesraad sociaal domein gemeente Ooststellingwerf 2015
  
  

Inwoners helpen elkaar, voelen zich thuis en zijn actief voor een sociale en vitale gemeenschap
Samenleven is een onderwerp dat erg leeft in de gemeente. Inwoners vinden ‘elkaar ontmoeten’, ‘elkaar ondersteunen’ en activiteiten en verenigingen in de dorpen en in de buurten belangrijk. We staan in contact met de dorpen, met clubs en verenigingen om de gevolgen van corona zo goed mogelijk op te vangen. Voor de Opgave Samenleven zijn in de Visie op Samenleven (oktober 2019) drie maatschappelijke effecten benoemd waar gemeente, organisaties, bedrijven en inwoners samen aan willen werken. Als eerste hebben we in 2020 plannen uitgewerkt voor het maatschappelijk effect ‘Mensen maken gebruik van de sociale-, culturele- en sportinfrastructuur’. Deze doe-agenda is in maart 2021 vastgesteld door de gemeenteraad. De komende jaren werken we de twee andere maatschappelijk effecten uit in een doe-agenda.

Maatschappelijk effect E. Mensen voelen zich verbonden
E1. Mensen vinden het prettig om in hun buurt te wonen (loslaten)
E2. Mensen voelen zich betrokken bij anderen in hun gemeenschap (faciliteren)
E3. Mensen voelen zich niet gediscrimineerd en buitengesloten (faciliteren)
E4. Mensen ervaren minder eenzaamheid (stimuleren)

Maatschappelijk effect F. Mensen zetten zich in voor de samenleving en elkaar
F1. Mensen helpen elkaar (faciliteren)
F2. Mensen pakken gezamenlijk sociale en maatschappelijke vraagstukken op (faciliteren)
F3. Mensen ervaren ruimte om ideeën/initiatieven te ontwikkelen (faciliteren)
F4. Mantelzorgers raken niet overbelast (regisseren)

Maatschappelijk effect G. Mensen maken gebruik van de sociale, culturele en sportinfrastructuur
G1. Mensen zijn tevreden met het aanbod aan sociale, culturele en sportactiviteiten (faciliteren)
G2. Mensen zijn op de hoogte en hebben toegang tot sociale, culturele en sportinfrastructuur (stimuleren)
G3. Mensen zijn tevreden over de ontmoetingsplekken in hun omgeving (stimuleren)
G4. Er is een actief verenigingsleven (loslaten)
G5. Vrijwilligers floreren in de samenleving (faciliteren)
(Voor maatschappelijk effect G stelde de gemeenteraad in maart 2021 een doe-agenda vast met concrete doelen en interventies - dit is een concrete vertaling van wat er nu staat onder de kopjes ‘wat willen we bereiken’ en ‘wat gaan we er voor doen’).

Maatschappelijk effect E: Mensen voelen zich verbonden
We faciliteren diverse organisaties en activiteiten die bijdragen aan de betrokkenheid en binding binnen de gemeenschap. Kunst en cultuur, welzijns- en sportactiviteiten zijn een bindmiddel voor de samenleving. We bieden activiteiten specifiek voor statushouders waardoor zij aansluiting vinden bij de gemeenschap. We zetten in op laagdrempelige en informele dagactiviteiten in dorpen en buurten (bijvoorbeeld Welzijn op dorpse schaal). In het programma aandachtsgebieden werken we aan het versterken en behouden van de leefbaarheid en de sociale cohesie in het Haerenkwartier in Oosterwolde en in Haulerwijk. We werken de lokale inclusie agenda uit, hetgeen bijdraagt aan verbinding en verbonden voelen. Buurtbemiddeling ondersteunt inwoners bij conflicten in hun buurt. VraagElkaar helpt mensen om met elkaar in contact te komen en eenzaamheid tegen te gaan.

Maatschappelijk effect F: Mensen zetten zich in voor de samenleving en elkaar
We faciliteren en stimuleren vrijwilligerswerk en onderling contact tussen inwoners. De opbouwwerkers helpen inwoners om initiatieven verder te brengen en versterken de burgerkracht en samenredzaamheid. We ondersteunen de dorpen en buurten met dorpsbudgetten die ze vrij mogen besteden aan zaken die bijdragen aan de leefbaarheid en onderlinge betrokkenheid. Het Fonds biedt mogelijkheden om initiatieven van onderop financieel te ondersteunen. Onze dorpencoördinatoren bieden ondersteuning aan de structuren in de dorpen en wijken en zijn verbinders tussen de dorpen en de gemeente. We stimuleren informatie-uitwisseling en onderling contact tussen gemeente en de dorpen door de nieuwsbrief 'Dorpen en wijken Ooststellingwerf' voor bestuurders van Plaatselijk Belang Verenigingen en bewonerscommissies, die ongeveer 6 keer per jaar verschijnt.

Het Gebiedsteam biedt informatie aan mantelzorgers en is aanspreekpunt voor mantelzorgers met ondersteuningsvragen. De mantelzorgconsulent houdt zich bezig met lotgenotencontact en het voorkomen van overbelasting (zie doe-agenda I ‘Ouder worden’). Er is ook aparte aandacht voor jonge mantelzorgers (zie opgave Goed Opgroeien). We subsidiëren het Alzheimercafé om inwoners die te maken hebben met dit ziektebeeld (waaronder veel mantelzorgers) te ondersteunen. In steeds meer dorpen is laagdrempelige dagbesteding, dit helpt mede om mantelzorgers te ontlasten.

Maatschappelijk effect G: Mensen maken gebruik van de sociale, culturele en sportinfrastructuur
In maart 2021 heeft de gemeenteraad de bij dit maatschappelijk effect horende doe-agenda vastgesteld. In de doe-agenda zijn, in samenspraak met inwoners en maatschappelijke organisaties, elf doelen benoemd, waarmee het beoogde maatschappelijke effect dichterbij gebracht kan worden.

Doel 1 Er is een basis aan kunst- en cultuurvoorzieningen
We ondersteunen diverse organisaties en activiteiten op het gebied van kunst en cultuur, cultuurbevordering en cultuurbehoud (bv kunstwerken, de bibliotheek en de muziekfederatie).

Doel 2 Kinderen zijn jong vaardig in bewegen
De werkgroep ‘van jongs af vaardig in bewegen’ van het Lokaal Sport- en beweegakkoord ontplooit in samenwerking met de buurtsportcoaches diverse activiteiten; waaronder monitoring van de beweegvaardigheid van alle groepen in het basisonderwijs, voorbeeldlessen, lesmaterialen en pauzespeelmateriaal voor het basisonderwijs, risicovol(plein)spelen, vakantieactiviteiten, kennismakingsprojecten samen met de sportverenigingen/sportscholen en sportieve activiteiten bij de kinderopvang.

Doel 3 Het sport- en beweegaanbod voor ouderen in de gemeente voldoet aan hun behoeften en stimuleert tot bewegen
In veel dorpen wordt vanuit de dorpshuizen, zorginstellingen en de sportverenigingen een sportief aanbod van activiteiten voor ouderen georganiseerd. Dit gebeurt vaak in samenwerking met de Buurtsport. Vanuit het Lokaal Sport-en beweegakkoord wordt door de themagroep “Inclusief sporten en bewegen” gewerkt aan het verkrijgen van een totaaloverzicht van alle beweegactiviteiten voor ouderen en gehandicapten in Ooststellingwerf om zo te achterhalen waar nog de behoefte bestaat aan meer activiteiten.

Doel 4 Inwoners hebben eenvoudig toegang tot actuele informatie over het complete aanbod van sociale, culturele en sportactiviteiten
De gemeente en de bibliotheek zijn, in samenwerking met een groepje actieve inwoners, bezig om één activiteitenkalender voor heel Ooststellingwerf te realiseren.

Doel 5 Betere afstemming tussen organisatoren van sociale, culturele en sportactiviteiten
Eén activiteitenkalender voor heel Ooststellingwerf zal overzicht geven en helpen bij afstemming tussen organisaties.
Vanuit het Lokaal Sport-en beweegakkoord themagroep “Inclusief sporten en bewegen” is de website www.beweegplein.nl opgezet met al het sportaanbod per sport en per dorp in onze gemeente. Deze website wordt ook benut voor het afstemmen van vraag en aanbod in het gebruik van sportaccommodaties. Er zijn verschillende initiatieven van organisaties op sportief, cultureel en sociaal gebied om samen te werken en hun activiteiten af te stemmen.

Doel 6 Knelpunten in fysieke toegankelijkheid accommodaties waar mogelijk oplossen
De werkgroep Toegankelijkheid adviseert over het verbeteren van de bereikbaarheid, toegankelijkheid en bruikbaarheid van openbare gebouwen en publiek bestemde ruimte.

Doel 7 Alle doelgroepen komen in aanraking met kunst en cultuur.
In samenwerking met de instellingen gaan we bekijken hoe we het bereik van verschillende doelgroepen kunnen vergroten.

Doel 8 Ontmoetingsplek realiseren in dorpen waar daaraan behoefte is
Gemeente, opbouwwerk, maatschappelijke organisaties, verenigingen en inwoners werken samen om ontmoetingsplekken te realiseren. In Appelscha gaat de nieuwe dorpskamer van start; in Oosterwolde Noord wordt onderzocht hoe de vrijkomende Griffioenlocatie een ontmoetingsruimte kan worden; als onderdeel van de wijkvernieuwing Haerenkwartier werken we aan de Buurtkamer Haerenkwartier; in Haulerwijk lopen verschillende projecten, die gaan bijdragen aan meer ontmoetingsmogelijkheden.

Doel 9 Accommodaties worden optimaal gebruikt
Zie bij doel 5 informatie over www.beweegplein.nl. Er is een grote bereidheid bij sportverenigingen om hun accommodaties te delen. Er wordt steeds meer samengewerkt tussen sportverenigingen betreffende gebruik, beheer en exploitatie van sportaccommodaties. Ook met andere partners (dorpshuizen/commerciële organisaties) wordt steeds meer samengewerkt en accommodaties gedeeld.

Doel 10 Meer vrijwilligers
Plek voor Talent van Scala brengt vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties samen, ondersteunt en faciliteert hen (bijvoorbeeld met cursussen). Er is een collectieve verzekering voor vrijwilligers in Ooststellingwerf. In samenwerking met Scala proberen we meer vrijwilligers te werven en het bereik van Plek voor Talent te vergroten.

Doel 11 Oplossingen creëren voor het tekort aan bestuursleden bij verenigingen en organisaties
Opbouwwerkers en/of bestuurscoach ondersteunen organisaties bij het vinden van creatieve oplossingen. We onderzoeken welke vorm van hulp organisaties de meeste steun biedt.

E. Mensen voelen zich verbonden
F. Mensen zetten zich in voor de samenleving en elkaar
G. Mensen maken gebruik van de sociale, culturele en sportinfrastructuur

De bestaande budgetten zijn leidend voor de visie op Samenleven.

• Er is jaarlijks € 65.000 beschikbaar voor Wijk- en dorpsbudgetten. Ieder dorp krijgt € 2.500 en € 1 per inwoner.
• Er is voor de jaren 2020 t/m 2022 jaarlijks € 20.000 beschikbaar als activiteitenbudget voor het Lokaal Sportakkoord.
• Binnen Aandachtsgebieden Ooststellingwerf 2020-2023 is €180.400 beschikbaar voor de realisatie van de Buurthuiskamer Haerenkwartier.
• Bij de heroverwegingen 2022-2025 heeft u krediet en budget voor kapitaallasten beschikbaar gesteld voor het vernieuwen van de voetbalaccommodaties in Oosterwolde en Haulerwijk via de zogenaamde 1/3 regeling.
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten € 135.000 structureel beschikbaar te stellen voor opbouwwerk. 
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten de verhoging van € 10.000 van de subsidie aan stichting kunstwerf die t/m 2021 heeft plaatsgevonden structureel te maken en u heeft hiervoor budget beschikbaar gesteld. 
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten in te zetten op een terughoudender rol voor de gemeente bij de visie op Samenleven en hiermee € 40.000 vanaf 2023 te besparen. 
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten in te zetten op interventies met aantoonbare bijdragen aan maatschappelijke effecten in sociaal domein en hiermee € 100.000 in 2023 te besparen en € 200.000 vanaf 2024. De uitwerking vindt plaats bij de Begroting 2023.
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten en aantal budgetten binnen het sociaal domein te verlagen en hiermee € 40.000 te besparen vanaf 2023. Het  gaat hier om de budgetten armoedebeleid, mantelzorg, vrijwilligersbeleid en gezondheidsbeleid. De uitwerking vindt plaats bij de Begroting 2023. 
• Vanuit het Rijk wordt al vele jaren een rijksbudget beschikbaar gesteld voor de Buurtsport. Dit Rijksbudget wordt aangevuld met financiële middelen door de gemeente vanuit o.a. lokaal sportbeleid en door andere lokale partners zoals Comprix, Tjongerwerven en Scala.
  
  

• Visie op samenleven 2020 -2024
• Sport- en beweegnota zuidoost Friesland 2017-2021
• Lokaal Sport-en beweegakkoord (2020)
• Ontwikkelrichting wijkvernieuwing Haerenkwartier
  
  

In het Gebiedsteam, de hackathon Armoede, de hackathon Eenzaamheid en in de gesprekken met huisartsen komt het onderwerp gezondheid naar voren als belangrijk. Ook de feiten en cijfers over gezondheid in onze gemeente gaven aanleiding om dit te kiezen als één van de vier centrale opgaven in De Visie op Samenleven. Daarnaast hebben we een wettelijke taak op dit terrein en moeten we lokaal invulling geven aan de landelijke gezondheidsnota  (2020). Verder is een Fries Preventie Plan opgesteld, met ambities die we in de doe-agenda's verwerken. Overigens zien we gezondheid niet alleen als doel op zich, maar ook als een middel om andere doelen (opgaven) te bereiken. Voor de Opgave Gezondheid benoemen we in de Visie op Samenleven (oktober 2019) vier maatschappelijke effecten waar gemeente, organisaties, bedrijven en inwoners samen aan willen werken. Als eerste stelde de gemeenteraad begin 2021 een doe-agenda met concrete doelen vast voor het maatschappelijk effect ‘Mensen ervaren dat er rekening gehouden wordt met het proces van ouder worden.' Hierna werken we plannen en concrete doelen uit voor het maatschappelijk effect ‘Mensen kunnen omgaan met fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen’. Hiervoor investeerden we in 2019 en 2020 al in kennis en implementatie van het gedachtegoed Positieve Gezondheid. Dit is een belangrijk uitgangspunt in ons beleid. De nadruk ligt op eigen regie, veerkracht, zingeving en het aanpassingsvermogen van de inwoner en niet op de (fysieke) beperking of ziekte.

Maatschappelijk effect H. Mensen kunnen omgaan met fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen
H1. Mensen voelen zich gelukkig, geaccepteerd en vinden zingeving in hun leven (loslaten)
H2. Mensen bewegen voldoende (stimuleren)
H3. Mensen vinden (tijdig) ondersteuning bij psychische klachten (regisseren)
H4. Mensen beperken hun middelengebruik, laten zich hierdoor niet belemmeren in het functioneren (deels regisseren, deels stimuleren)
H5. Mensen zijn goed geïnformeerd over gezond leven (faciliteren)
H6. Mensen zijn op de hoogte van de mogelijkheden en hebben toegang tot ondersteuning bij hun gezondheid (regisseren)

Maatschappelijk effect I. Mensen ervaren dat rekening wordt gehouden met het proces van ouder worden
I1. Mensen vormen samen een dementievriendelijke gemeente (stimuleren)
I2. Ouderen hebben betekenisvolle relaties, werk en/of daginvulling (faciliteren)
(Voor maatschappelijk effect I stelt de gemeenteraad eind 2020 een doe-agenda vast met concrete doelen en interventies - dit is een concrete vertaling van wat er nu staat onder de kopjes ‘wat willen we bereiken’ en ‘wat gaan we er voor doen’).

Maatschappelijk effect J. Mensen voelen zich veilig
J1. Jeugdigen komen niet in aanraking met geweld (regisseren)
J2. Mensen zijn weerbaar (faciliteren)
J3. Mensen weten waar ze hulp kunnen vinden als zij zelf of anderen in aanraking komen met onveilige situaties (regisseren)

Maatschappelijk effect K. Mensen leven in een gezonde leefomgeving
K1. Mensen ervaren hun leefomgeving als veilig en toegankelijk (regisseren)
K2. Mensen gaan graag naar buiten (loslaten)
K3. Mensen ervaren een gezonde en schone leefomgeving (regisseren)

Maatschappelijk effect H: Mensen kunnen omgaan met fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen
We subsidiëren vele activiteiten die bijdragen aan de positieve gezondheid van onze inwoners en werken hier samen met huisartsen en zorgverzekeraars aan. We zetten ons in om de gezondheidsachterstanden te verkleinen en fysieke gezondheid te stimuleren. We worden JOGG-gemeente (Jongeren op Gezond Gewicht). De buurtsportcoaches stimuleren bewegen voor allerlei doelgroepen. Ouders en jeugdigen kunnen in de huisartsenpraktijk en sinds 2020 ook in een aantal scholen terecht met vragen bij de jeugdconsulenten van het Gebiedsteam. Het Gebiedsteam ondersteunt mensen met psychische klachten of regelt zorg op maat. Via de GGD/Jeugdgezondheidszorg bieden we integrale vroeghulp (vroegtijdig onderkennen van problematiek bij kinderen van 0-7 jaar). We voeren de Wet Verplichte GGZ uit, gericht op de aanpak voor mensen met psychosociale problemen.

We blijven inzetten op alcohol- en drugspreventie voor alle leeftijden. Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) is beschikbaar voor ondersteuning en hulp aan inwoners en biedt cursussen. We ondersteunen sportverenigingen om het alcoholgebruik in sportkantines te beperken en de leeftijdsgrens van 18 jaar strikt te handhaven. Hier ligt een verbinding met het Preventie- en Handhavingsplan Alcohol en Middelen 2021-2024. Voor de aanpak gericht op jeugdigen, zie opgave 'Goed Opgroeien'.

Maatschappelijk effect I: Mensen ervaren dat rekening wordt gehouden met het proces van ouder worden (uitgewerkt in doe-agenda Gelukkig en Gezond Ouder Worden (maart 2021)
In de doe-agenda werken we aan een samenhangend pakket van maatregelen om onze gemeente (nog) meer leeftijdsvriendelijk en dementievriendelijk te maken. Maar ook in de huidige situatie dragen we daar aan bij. De buurtsportcoaches bieden diverse beweegmogelijkheden voor (dementerende) ouderen. We bieden mantelzorgondersteuning en -waardering, onder andere voor mantelzorgers van mensen met dementie. We subsidiëren het Alzheimercafé. Vrijwilligers bezoeken proactief inwoners van 75+ om hen te informeren en eventuele behoeften te signaleren. Het Gebiedsteam is het aanspreekpunt voor inwoners die te maken krijgen met dementie en daardoor een ondersteuningsvraag hebben. We hebben een mantelzorg consulent aangesteld en een projectleider voor de uitvoering van de Doe Agenda Gelukkig ouder worden.

We ondersteunen tal van organisaties in onze gemeente voor een waardevol activiteitenaanbod op het gebied van sport, ontmoeten, kunst en cultuur. Waar nodig bieden we als gemeente geïndiceerde dagbesteding, maar daar waar gewenst en mogelijk helpen we mensen om een zinvolle daginvulling te vinden in het informele circuit (denk aan Welzijn op Dorpse Schaal).

Maatschappelijk effect J: Mensen voelen zich veilig
Scholen, jeugdhulpverleners, jongerenwerk e.a. werken bij zorgelijke situaties met de verwijsindex en de meldcode huiselijk geweld. Via de gemeenschappelijke regeling bekostigen we Veilig Thuis, het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling. We betalen mee aan de Kindertelefoon. Met de OWO-gemeenten participeren we in de pilot MDA++ (samenwerkingsverband voor intensieve gezinshulp en integrale aanpak van huiselijk geweld, seksueel geweld en kindermishandeling).

Maatschappelijk effect K: Mensen leven in een gezonde leefomgeving
In het programma Omgevingswet en -visie is gezondheid een vast onderdeel en opgenomen in de (concept) omgevingsvisie. We doen mee aan de pilot GO! Noord (Gezonde Omgeving, welke interventies werken, onderzoek van RIVM). In de aandachtsgebieden investeren we onder meer in de verbetering van de fysieke leefomgeving.

H. Mensen kunnen omgaan met fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen
I. Mensen ervaren dat rekening wordt gehouden met het proces van ouder worden
J. Mensen voelen zich veilig
K. Mensen leven in een gezonde leefomgeving

• De bestaande budgetten zijn leidend voor de visie op Samenleven.  Voor 2022 krijgen we nog GIDS gelden en er zijn middelen van VWS beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het Preventie en Handhavingsplan Alcohol en Middelen.
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten vanaf 2022 € 45.000 structureel beschikbaar te stellen voor eenzaamheidsbeleid. 
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten vanaf 2022 € 50.000 structureel beschikbaar te stellen voor positieve gezondheid/bloeizones. 
• U heeft bij de heroverwegingen 2022-2025 besloten vanaf 2022 € 7.500 structureel beschikbaar te stellen voor dementievriendelijke gemeente. 
  
  

• Visie op samenleven 2020 -2024
• Doe-agenda 'Gelukkig en gezond ouder worden' 2021
• Doe-agenda 'Iedereen doet en ontmoet' 2021
• Sport- en beweegnota zuidoost Friesland 2017-2021
• Lokaal sportakkoord (2020)
• Preventie en handhavingsplan Alcohol en Middelen 2021-2024
• Gemeenschappelijke regelingen GGD, binnen VRF.
• Herstelnota Corona?

Jeugdigen (-9 maand tot 23 jaar) groeien gezond en veilig op en hebben gelijke kansen om zich optimaal te ontwikkel
Voor een fijne jeugd is het nodig dat kinderen opgroeien onder goede omstandigheden. Ouders, familie, buren, kinderopvang, scholen, verenigingen en andere organisaties spelen hierin allemaal een rol. De gemeente heeft veel wettelijke taken rond de ontwikkeling van kinderen. Ook in het raadsprogramma is veel aandacht voor jeugd en preventie, zodat kinderen een goede start maken in het leven. Voor de Opgave Goed Opgroeien zijn in de Visie op Samenleven vier maatschappelijke effecten benoemd waar gemeente, organisaties, bedrijven en inwoners samen aan willen werken. Als eerste werkten we in 2020 plannen en concrete doelen uit voor het maatschappelijk effect ‘Jeugdigen en ouders voelen zich ondersteund bij opvoeden en opgroeien’. Deze hebben we in maart 2021 ter vaststelling voorgelegd aan de Raad. In 2021 werken we verder aan de uitvoering van deze doe-agenda en maken we een planning voor het opstellen en uitvoeren van de doe-agenda's op de thema's:

• Jeugdigen zijn weerbaar;
• Ouders/verzorgers zijn vaardige opvoeders en;
• Jeugdigen ontwikkelen zich optimaal. 
  
  

Per maatschappelijk effect zijn in de doelenboom uit de Visie op Samenleven indicatoren benoemd, die een indicatie geven van de mate waarin het maatschappelijk effect wordt behaald. Voor de opgave Goed Opgroeien zijn dat de volgende maatschappelijke effecten (L t/m O) en indicatoren (L1 t/m O4). Per indicator staat vermeld voor welke rol de gemeente kiest bij het betreffende onderwerp.

Maatschappelijk effect L. Jeugdigen ontwikkelen zich optimaal
L1. Jeugdigen krijgen optimaal kans om talenten te ontplooien (faciliteren)
L2. Jeugdigen gaan naar school (regisseren)
L3. Jeugdigen halen een startkwalificatie (regisseren)
L4. Jeugdigen zijn taalvaardig (spreken, lezen, schrijven) (regisseren)
L5. Jeugdigen en ouders ervaren dat de school en zorg samenwerken om hen optimaal te begeleiden (regisseren)

Maatschappelijk effect M. Ouders/verzorgers zijn vaardige opvoeders
M1. Jeugdigen worden zoveel mogelijk door hun ouders verzorgd en begeleid naar volwassenheid (loslaten)
M2. Jeugdigen hebben een goede start doordat hun ouders of zijzelf deelnemen aan preventieve programma’s (stimuleren)
M3. Jeugdigen groeien op in een gezinssituatie (zo thuis mogelijk) (regisseren)
M4. Jeugdigen en ouders met opvoed- en opgroeivragen weten de weg en voelen zich ondersteund (regisseren)
M5. Ouders/verzorgers betrekken mensen en organisaties bij hun opvoedvragen (regisseren)

Maatschappelijk effect N. Jeugdigen zijn weerbaar
N1. Jeugdigen ontwikkelen sociale vaardigheden (loslaten)
N2. Jeugdigen kennen hun grenzen en staan stevig in hun schoenen (faciliteren)
N3. Jeugdigen hebben de kennis en vaardigheden om goed om te gaan met alcohol, roken, drugs, sociale media, seks en geld (deels regisseren, deels stimuleren)

Maatschappelijk effect O. Jeugdigen en ouders voelen zich ondersteund bij opvoeden en opgroeien
O1. Jeugdigen met psychosociale of andere problemen en hun ouders weten de weg en voelen zich ondersteund (regisseren)
O2. Jeugdigen en ouders in kwetsbare situaties worden gezien en ondersteund (regisseren)
O3. Scheidingen verlopen met minimale schade voor jeugdigen (stimuleren)
O4. Jeugdigen ervaren dat scholen en gemeentelijke organisaties die werken met jongeren aandacht hebben voor LHBTI (stimuleren)
(Voor maatschappelijk effect O stelde de gemeenteraad maart 2021 een doe-agenda vast met concrete doelen en interventies - dit is een concrete vertaling van wat er nu staat onder de kopjes ‘wat willen we bereiken’ en ‘wat gaan we er voor doen’).

Maatschappelijk effect L: Jeugdigen ontwikkelen zich optimaal
Als gemeente stimuleren we de ontwikkeling van het jonge kind en zetten we in op het voorkomen van achterstanden. We faciliteren dit door peuteropvang en bij (dreigende) achterstanden kan een kind gebruik maken van het taalstimuleringsaanbod van de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Voor- en vroegschoolse educatie beoogt onderwijsachterstand van deze kinderen te voorkomen of te verminderen zodat ze meer kans hebben in het onderwijs. VVE is gericht op met name taalachterstanden, sociale-emotionele ontwikkeling en motorische ontwikkelingen. Daarnaast hebben de Stapprogramma's aantoonbaar positieve effecten op de ontwikkeling van de kinderen en stimuleren ze de interactievaardigheden van hun ouders. Pedagogisch medewerkers in de peuterspeelzaal begeleiden, ondersteunen en stimuleren de kinderen in hun ontwikkeling. JGZ beoordeelt hoe het staat met de taalontwikkeling (indicatiestelling VVE). De Consulent Onderwijs Jonge Kind (COJK) volgt het kind en geeft beredeneerd advies voor de plaatsing in een passende onderwijsplek. Door integrale vroeghulp wordt problematiek bij kinderen vroegtijdig gesignaleerd. Vanuit Scala, de scholen en de verschillende verenigingen zijn er activiteiten voor ouders, kinderen en jongeren. Buurtsportcoaches stimuleren jeugdigen om hun fysieke talenten te ontplooien door beweging en hebben aandacht voor de motorische ontwikkeling van kinderen. Via diverse kindregelingen nemen we financiële belemmeringen om mee te doen aan activiteiten (bv zwemles, sporten, cultuur) weg. Om te zorgen dat leerlingen naar school gaan, verzorgt de gemeente leerlingenvervoer voor de kinderen die niet zelfstandig kunnen reizen. In samenwerking met scholen, leerplichtambtenaar, Gebiedsteam en zorgpartijen zetten wij ons in om thuiszitters en voortijdig schoolverlaters (VSV-ers) te voorkomen en te zorgen dat zij minimaal een startkwalificatie halen. We blijven inzetten op het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. We houden samen met de GGD toezicht op de kwaliteit van Kinderopvang.

Maatschappelijk effect M: Ouders/verzorgers zijn vaardige opvoeders
Preventie begint bij (aanstaande) ouders en jonge kinderen. Er is in de gemeente Ooststellingwerf een sluitend palet van zorg en ondersteuning voor de eerste 1.000 dagen van het kind. Dit bestaat uit de cursus Prenatale Voorlichting en Voorzorg en Vroegsignalering (Kansrijke start). Waar nodig ondersteunen we ouders ook later in de opvoeding, bijvoorbeeld met programma's als Stevig Ouderschap, Voorzorg, Integrale Vroeghulp of individuele hulpverleningstrajecten.

Jeugdwerkers uit het Gebiedsteam ondersteunen jeugdigen en gezinnen waar nodig. Het Gebiedsteam is laagdrempelig beschikbaar via de huisartsen en op een aantal scholen. Via Triple P-bijeenkomsten (Positive Parenting Program) bieden we opvoedingsondersteuning voor ouders met kinderen van 0 tot 16 jaar. Ook ouder-kind activiteiten, Instapje, Opstapje en Opstap ondersteunen ouders bij de opvoeding en bieden laagdrempelige mogelijkheden om hulp te krijgen bij opvoedvragen.

Maatschappelijk effect N: Jeugdigen zijn weerbaar
We investeren in het activeringsprogramma Young leaders voor jeugd uit Haulerwijk. Doel is jongeren te stimuleren in hun ontwikkeling tot zelfbewuste personen die verantwoordelijkheid willen nemen in hun buurt. We voeren in samenwerking met anderen preventieve activiteiten uit, bijvoorbeeld 'Nuchter over gewicht', Nuchtere Fries (alcohol) en de gezonde sportkantine. We sluiten aan bij de uitgangspunten van positieve gezondheid. Ook zijn er preventieprogramma’s gericht op weerbaarheid (denk aan Rots en Water). Op de scholen krijgen kinderen en jongeren preventielessen over gamen, alcohol, roken en drugs. Scholen, Gebiedsteam en jongerenwerk werken samen met Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) om een (beginnende) verslaving bij jongeren te signaleren, te bespreken en aan te pakken.

Maatschappelijk effect O: Jeugdigen en ouders voelen zich ondersteund bij opvoeden en opgroeien
Deze Doe agenda is in 2020 en het eerste kwartaal van 2021 concreet uitgewerkt in onderstaande  doelen.

Doel 1 : Professionals signaleren (dreigende) problemen preventief en we zijn zichtbaar aanwezig op plaatsen waar ouders en jeugdigen zijn
We richten ons op dit onderdeel op het bewust maken van inwoners wanneer zij zorgen maken over iemand in de omgeving. Over een opvoedingssituatie, over psychische vraagstukken, ernstige eenzaamheid of financiële problemen. Mensen weten vaak niet wat ze met deze signalen moeten doen of twijfelen of zij zich met de situatie moeten bemoeien. We willen daarom het Gebiedsteam meer onder de aandacht brengen van inwoners en we starten een campagne waarin we inwoners bewust maken en informeren wat zij in een situatie waarin ze zich zorgen maken kunnen doen en waar zij zich kunnen melden. Daarnaast zetten we waar nodig op een rij welk hulpaanbod beschikbaar is voor ouders en kinderen (van alle leeftijden) zodat zij deze informatie aan ouders kunnen geven en deze informatie actief verspreiden.

In 2022 willen we verder kijken in hoeverre het opzetten van buurtnetwerken een meerwaarde kan hebben. We werken verder preventief aan het voorkomen van problematiek bij scheiding. We zetten in op het eerder in beeld krijgen van kinderen in een scheidingssituatie en waar nodig, het bieden van snelle en passende hulp. Aan het kind en de ouder(s). Dit zodat kinderen zo min mogelijk last hebben van de scheiding. We sluiten aan bij het landelijke programma 'Scheiden zonder schade' en het provinciale programma ‘Kind in beeld bij echtscheiding’.

Doel 2 : We sluiten aan bij kwetsbare gezinnen en hun omgeving en zijn vindbaar voor hen.
Van belang is dat inwoners de gemeente weten te vinden en dan ook de juiste en meest passende vorm van hulp ondersteuning ontvangen. Onze gebiedsteammedewerkers  hebben een specialisatie in problematiek bij jonge inwoners en ouders. Door deze specialisatie kunnen zij ouders en jonge inwoners (van alle leeftijden) goed ondersteunen bij hulpvragen. Een telefonisch spreekuur maakt het gemakkelijk voor ouders en jonge inwoners om hun vragen te kunnen stellen. Ook zijn we al aanwezig op de vindplaatsen. Zo nodig regelt het Gebiedsteam hulp bij een jeugdhulpaanbieder. Daarnaast monitoren we continue de tevredenheid van inwoners die gebruik maken van hulp en ondersteuning op het terrein van jeugd. Hier komen verbeterpunten uit, waardoor we voortdurend werken aan verbetering van de hulp en ondersteuning.

Met alle Friese gemeenten geven we uitvoering aan onze verantwoordelijkheid voor (de resultaatgerichte inkoop van) jeugdhulp. Het Gebiedsteam biedt zelf lichte vormen van ondersteuning en regelt zo nodig dat de jeugdige en/of gezinsleden elders passende (zwaardere vormen van) ondersteuning krijgen.

Doel 3 : We bieden een integraal en laagdrempelig aanbod van opvoedingsondersteuning en laagdrempelige activiteiten voor kinderen en jongeren in kwetsbare buurten.
Buurtsportcoaches, jongerenwerk, opbouwwerk, scholen, lokale verenigingen en clubs en organisatoren van (kinder)activiteiten werken samen aan een integraal aanbod van naschoolse activiteiten voor kinderen en jongeren tot 18 jaar. Dit doen we specifiek in kwetsbare buurten waar relatief veel gezinnen met een lage sociaal economische status wonen en waar we zien dat een relatief groot beroep op jeugdhulp wordt gedaan.

Doel 4 : Er is speciale aandacht voor de ontwikkeling van kinderen van -9 maanden tot 7 jaar in kwetsbare gezinnen.
We willen een meer samenhangende aanpak om ervoor te zorgen dat ieder kind de best mogelijke start van zijn of haar leven krijgt en een optimale kans op een goede toekomst. Door in de eerste 1000 dagen van een kind te investeren in een goede aanpak en samenhangende inspanningen met medewerkers van het Gebiedsteam, Scala, volwassen-GGZ en de jeugdgezondheidszorg zorgen we voor goede randvoorwaarden voor een goede start.

Doel 5 : Iedereen hoort erbij en mag zichzelf zijn.
We vragen  jongeren zelf welke ideeën zij hebben onder jongeren (denk aan jongeren in verenigingen en clubs, op scholen) om meer begrip en openheid te creëren rondom LHBTI. We willen in een relatief kort traject van ideeën naar concrete plannen te komen die jongeren zelf (mede) uitvoeren. Daarnaast betrekken we jongeren bij gemeentelijk beleid.

L. Jeugdigen ontwikkelen zich optimaal.
M. Ouders/verzorgers zijn vaardige opvoeders.
N. Jeugdigen zijn weerbaar.
O. Jeugdigen en ouders voelen zich ondersteund bij opvoeden en opgroeien.

De bestaande budgetten zijn leidend voor de Visie op Samenleven. 

• We gebruikten de monitor Sociaal Domein om voor 2022 een berekening te maken van de te verwachten lasten Jeugdhulp. De berekening is bij de diverse onderdelen gebaseerd op o.a. de verwachte instroom in aantallen trajecten (op basis van voorgaande jaren), de gemiddelde looptijd van een traject en de gerealiseerde aantallen en lasten van voorgaande jaren. De budgetten zijn geïndexeerd en daarmee verwachten we voor 2022 uit te komen. We hebben (met deze financieringssystematiek) nog maar weinig ervaringsjaren. Hoe meer ervaringsjaren, des te beter en betrouwbaarder kunnen we de verwachte lasten inschatten.
• Bij de heroverwegingen 2022-2025 heeft u besloten het Gebiedsteam in de school structureel te maken en uit te breiden naar 2 extra scholen en het gebiedsteam op 4 VVE locaties in te zetten en hiervoor € 84.000 te investeren in het Gebiedsteam en het budget jeugdhulp te verlagen met de te realiseren besparing van € 94.500 vanaf 2022.
• Bij de heroverwegingen 2022-2025 heeft u besloten om de lasten voor lokaal stimuleringsbeleid met € 50.000 te verlagen vanaf 2023. We onderzoeken of het mogelijk is om het totale bedrag van € 95.000 wat wij nu vanuit algemene middelen inzetten te schrappen. We komen hier bij de kaderbrief 2023 bij u op terug. 
• Bij de heroverwegingen 2022-2025 heeft u besloten het budget leerplicht te verlagen in verband met onderuitputting en hiermee vanaf 2022 € 5.000 te besparen.
• Bij de heroverwegingen 2022-2025 heeft u besloten om voor de bibliotheek in de school voor 2022 € 21.000 beschikbaar te stellen vanuit de reserve Sociaal domein.
  
  

• Visie op samenleven 2020-2024
• Doe agenda Goed Opgroeien 2020-2024
• Preventie- en handhavingsplan Alcohol en Middelen 2021-2024
• Beleidsplan Hart voor de Jeugd, Verordening Hart voor de Jeugd en Beleidsregels Hart voor de Jeugd
• Regiovisie huiselijk geweld en kindermishandeling: Veilig thuis in Fryslân
• Verordening Leerlingenvervoer Ooststellingwerf  en Aanvullende beleidsregels Verordening Leerlingenvervoer
• Toezicht en handhaving kinderopvang en peuterspeelzalen
• Lokale Educatieve Jeugd Agenda (dynamisch)
• Subsidieregeling peuterspeelgroepen
• Nota gemeentelijk gezondheidsbeleid
• Centrumregeling Sociaal Domein Fryslan