Voorjaarsrapportage 2021

In onderstaande tabel staat het resultaat uit de Voorjaarsrapportage per programma. Onder de tabel worden de afwijkingen > € 25.000 toegelicht. In de bijlagen zijn alle verschillen verklaard.

Programma 1 Sociaal Domein
Wmo, voordeel € 15.000
Bij Wmo is een structureel voordeel van € 15.000. Dit heeft diverse oorzaken:
• Woningaanpassingen: Er zijn structureel hogere lasten van € 160.000. Dit is voornamelijk het gevolg van het abonnementstarief. Hierdoor is er geen prikkel meer om aanpassingen zelf en goedkoper te realiseren en worden er meer aanpassingen gedaan. We zagen in 2020 al de eerste stijging van het aantal en de grootte van de woningaanpassingen. In 2021 is tot op heden al sprake van één grote aanpassing (€ 70.000). Daarnaast leiden algemene ontwikkelingen zoals gestegen bouwkosten en geen/minder geschikte woningen in de particuliere woningmarkt (dus eerder aanpassen dan verhuizen) tot hogere lasten.
• WMO hulp bij het huishouden: We verwachten € 125.000 structureel hogere lasten vanwege een toename van het aantal huishoudens dat gebruik maakt van deze hulp en een hogere indexatie van de prijzen dan begroot.
• Wmo Begeleiding : De lasten voor Wmo begeleiding zijn € 194.500 structureel lager dan begroot doordat we, net als in 2020, lagere lasten verwachten voor dagbesteding en begeleiding. Dit komt voornamelijk door de quickwins die genomen zijn vanuit de Taskforce Wmo. Daarnaast ontvangen we al een aantal jaren baten voor maatschappelijke ondersteuning en vrouwenopvang via de centrumgemeente. Deze bate ramen we nu structureel (€ 105.500).

Individuele inkomenstoeslag
We verwachten € 25.000 hogere lasten voor individuele inkomenstoeslag. Hier wordt meer gebruik van gemaakt. Daarentegen wordt van de individuele studietoeslag geen gebruik gemaakt, dit zorgt voor een voordeel van € 12.000. Mogelijk wordt dit budget vervangen door maatwerkbudget (via de doe-agenda Meedoen). We beschouwen het nadeel daarom als incidenteel.

Programma 2 Welzijn en Educatie
In dit programma zijn geen afwijkingen te vermelden.

Programma 3 Ruimtelijke en Economische ontwikkelingen
Verharding
Via raadsmededeling #825 bent u geïnformeerd over de opdooischade aan wegen in eigendom van de gemeente en het budget van € 60.000 dat nodig is voor herstel van de schade.

Volkshuisvesting/Woningbouwleningen
Via raadsmededeling #860 bent u geïnformeerd over het voornemen van het college om geen visie op demografische ontwikkelingen op te stellen. Het hiervoor beschikbare budget van € 50.000 kan komen te vervallen. Dit heeft geen invloed op het resultaat, omdat er een reserve tegenover staat.

Grondexploitatie
Op basis van de jaarrekeningcijfers 2020 zijn ramingen van de complexen voor 2021 en verder geactualiseerd. Zoals in de jaarstukken 2020 is aangegeven verwachten we dat de complexen voor de woningbouw en industrieterreinen binnen vijf jaar kan worden afgesloten. De ramingen zijn op basis van dat uitgangspunt geactualiseerd.

Planontwikkeling
Voor een ontwikkellocatie aan de Wolvegasterweg in Oldeberkoop komt de gemeente nog voor enige verplichtingen te staan met financiële gevolgen. Het betreft hier lasten van € 33.000 die ontstaan door, en behoren tot, het bouwrijp maken van de locatie. Het gaat hier specifiek om het noodzakelijk verwijderen van een middenspanningskabel uit een bouwperceel/bouwblok en het nieuw aanleggen van een middenspanningskabel door een nutsbedrijf. De resterende kavels (1 & 2) worden geleverd tegen de nog resterende opbrengst/koopsom van € 395.000.

Toeristenbelasting
In de raadsvergadering van 30 maart 2021 is besloten om met terugwerkende kracht per 1 januari 2021 een tariefdifferentiatie toe te passen op de toeristenbelasting. Dit betekent dat het tarief per persoon per nacht (pppn) voor verblijf in kampeermiddelen op kampeerterreinen en in kampeerboerderijen verlaagd wordt van € 1,40 naar € 1,10. Hierdoor verwachten we in 2021 € 46.000 lagere baten. Vanaf 2022 wordt het tarief pppn voor verblijf in andere accommodaties verhoogd van € 1,40 naar € 1,50. Vanaf 2022 verwachten we € 35.000 lagere baten.

Programma 5 Openbare Orde en Veiligheid
In dit programma zijn geen afwijkingen te vermelden.

Programma 6 Bestuur en Dienstverlening
Dagelijks bestuur
Conform raadsbesluit 15 december 2020 is er een vierde wethouder (0,8 fte) aangesteld. Het structurele nadeel is € 77.000.

OWO afdelingen
Voor de basisdienstverlening op het gebied van ICT en archiefwerkzaamheden is totaal € 300.000 (€ 100.000 per gemeente) benodigd om te kunnen bijsturen. In de budgetoverheveling van 2020 naar 2021 is reeds € 200.000 (aandeel Ooststellingwerf € 66.667) meegenomen. Resteert nu € 33.300. Deze bijsturing is nodig om te kunnen voldoen aan de wettelijke taakuitvoering, om achterstallig onderhoud in archiefwerk weg te werken en om de door drie OWO-gemeenten gevraagde noodzakelijke ondersteuning op ICT-gebied te kunnen blijven leveren.

IP Advies en ondersteuning
In de raadsvergadering van 26 januari 2021 heeft u ingestemd met de opdrachtformulering voor het heroverwegingsproces en het daarvoor benodigde incidentele budget van € 35.000.

Kapitaallasten
Via raadsmededeling #826 bent u geïnformeerd dat de financieringsfaciliteit voor de aanleg van glasvezel voor de zogenaamde "grijze" adressen is komen te vervallen. De structurele raming van de ontvangen rente komt hiermee te vervallen. Dit zorgt voor een structureel nadeel van € 45.500.

Omgevingsvergunningen
We verwachten in 2021 een hogere bate van € 260.000 omdat er een vergunning is verleend voor een groot project, dat niet was begroot. Daarnaast zien we dat er op dit moment veel vooroverleggen en aanvragen zijn voor bouwvergunningen.

Het restant saldo van de compensatieregelingen in 2020 bedraagt € 836.000. Voor 2021 was in 2020 al € 619.000 beschikbaar gesteld. Inmiddels is er een 4e coronacompensatiepakket toegekend van € 348.000 (€ 9.000 regeling 2 en € 346.000 regelingen 19 t/m 23).  Dit pakket is onder het kopie toelichting 4e corona compensatiepakket uitgebreid toegelicht. Het totale beschikbare budget voor 2021 bedraagt daardoor € 1.803.000.

De gerealiseerde/bekende lasten per ultimo april 2021 bedragen € 211.000. Na aftrek van deze lasten resteert er nog € 1.592.000 voor de compensatie van corona gerelateerde lasten gedurende de rest van 2021.

Voor jeugdhulp, WMO, TONK en noodopvang verwachten we in 2021 extra lasten. In het sociaal domein zijn er diverse bestaande initiatieven die uitgebreid/verlengd kunnen worden om meer jeugdigen, ouderen, eenzame en kwetsbare inwoners te bereiken. Voorbeelden hiervan zijn extra subsidie jongerenwerk, Koffie aan de lijn, zomeractiviteiten buurthuizen, verlengen pilot MDA lokaal, extra inzet budgetondersteuning. Vanuit de culturele sector zijn er een aantal signalen dat de huidige regelingen onvoldoende voorzien in de financiële tekorten. SODO heeft aangegeven dat de dorpshuizen ook in 2021 behoefte hebben aan extra financiële ondersteuning. Met een extra subsidie kan plaatselijk belang per dorp activiteiten organiseren. (Sport)verenigingen hebben te maken met gemiste inkomsten en vaste lasten waarvoor zij niet gecompenseerd worden. Ondernemers in bepaalde sectoren hebben het lastig. Hybride werken brengt extra lasten met zich mee. Zoals u kunt lezen zijn we aan het inventariseren hoe we de resterende corona middelen kunnen inzetten om de door corona getroffen doelgroepen te ondersteunen. Via de corona nieuwsbrieven en de P&C rapportages houden we u op de hoogte van de ontwikkelingen.

Na het verschijnen van de decembercirculaire gemeentefonds 2020 heeft het kabinet de afgelopen tijd aanvullende maatregelen genomen ter
compensatie van de financiële gevolgen van de coronacrisis. Het betreft de uitbreiding van het economisch steun – en herstelpakket van 21
januari 2021 en het aanvullend steunpakket sociaal en mentaal welzijn en leefstijl van 12 februari 2021.
Daarnaast zijn wij in de decembercirculaire 2020 al geïnformeerd over het aanvullend compensatiepakket medeoverheden van 16 december
2020. Er was toen nog geen duidelijkheid over de verdeling van de middelen voor de afvalinzameling, Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke
Kosten (TONK) en de extra middelen die het kabinet in december ter beschikking heeft gesteld voor het Jeugdpakket voor het welbevinden van
de jeugd. Het 4e pakket bevat zowel de verdeling over gemeenten van de middelen uit de nieuwe steunpakketten als van de middelen waarvan
in de decembercirculaire de verdeling nog niet bekend was.
Het 4e coronacompensatiepakket betekent voor Ooststellingwerf totaal € 348.000. Dit wordt toegevoegd aan de eerder ontvangen middelen en
blijven beschikbaar.

 

	Bedragen x € 1.000
		2020	2021
A	Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten		78
B	Extra begeleiding kwetsbare groepen		72
C	Bestrijden eenzaamheid ouderen		65
D	Afvalverwerking		41
E	Perspectief jeugd en jongeren	23	22
F	Jongerenwerk jeugd		16
G	Mentale ondersteuning jeugd		13
H	Activiteiten en ontmoetingen jeugd		9
I	Eigen bijdrage ouders voorschoolse educatie/peuters		9
	Totaal	23	325

 

A. Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK)
Wij ontvangen in 2021 € 78.000 voor De Tijdelijke Ondersteuning voor Noodzakelijke Kosten (TONK). De TONK is bedoeld voor huishoudens
die door de huidige omstandigheden te maken hebben met een onvoorzienbare en onvermijdelijke terugval in hun inkomen, en die daardoor
noodzakelijke kosten niet meer kunnen voldoen en waarvoor andere regelingen niet of onvoldoende soelaas bieden. Dat geldt bijvoorbeeld voor
werknemers die hun baan verliezen en geen recht (meer) hebben op een uitkering, of voor zelfstandigen die vanwege de coronamaatregelen
hun opdrachten zien verdwijnen maar geen aanspraak op de Tozo kunnen maken. Maar ook burgers die al in 2020 ingestroomd zijn in een
uitkering (WW, Bijstand of Tozo) vanwege de coronacrisis, maar waarvoor de hoogte van de uitkering onvoldoende is om de vaste lasten te
betalen, komen in aanmerking voor de TONK. De TONK kan dan voorzien in (gedeeltelijke) tegemoetkoming voor noodzakelijke kosten. Het
beschikbare budget voor de TONK is verhoogd naar een bedrag van € 260 miljoen voor het eerste half jaar van 2021. Voor het eerste kwartaal
van 2021 komt € 65 miljoen beschikbaar via de Algemene uitkering van het gemeentefonds volgens de eerder afgesproken verdeelsleutel. In
de tweede tranche wordt het resterende budget van € 195 miljoen over gemeenten verdeeld. Voorafgaand aan de toekenning van de tweede
tranche wordt gekeken of de verdeelsleutel aanpassing behoeft op basis van wat in de praktijk zichtbaar is over het gebruik van de regeling.

B. Extra begeleiding kwetsbare groepen
Wij ontvangen in 2021 € 72.000 voor de extra begeleiding kwetsbare groepen. De coronacrisis maakt dat de levens van iedereen met
begeleiding er heel anders uitziet: dagbesteding gaat soms niet door (horeca is bijvoorbeeld gesloten), er komen minder mensen langs, niet
iedereen begrijpt de maatregelen even goed. Ook is er meer begeleiding en ondersteuning nodig voor mensen met andere beperkingen.
Bijvoorbeeld kwetsbare mensen met een medische aandoening die zeer bang zijn besmet te raken gezien de risico’s dat deze besmetting fataal
kan zijn of zeer ernstige consequenties kan hebben. Dit maakt dat extra ondersteuning nodig is zodat lokaal kan worden geïnvesteerd in
bijvoorbeeld:

•  Extra in te zetten op het organiseren van alternatieve dagbesteding om structuur te creëren in de dag
• Het bieden van passend vervoer en extra locaties voor alternatieve en verspreide vormen van dagbesteding die voldoen aan de RIVMrichtlijnen,
  die nog niet zijn gefinancierd via de meerkostenregeling voor Wmo en Jeugd.
• Extra ambulante begeleiding om proactief mentale en sociale problemen op te sporen (extra huisbezoeken).
• Extra (begrijpelijke) informatievoorziening over wat kan en mag en veilig is.

 

C. Bestrijden eenzaamheid ouderen

Wij ontvangen in 2021 € 65.000 voor bestrijden eenzaamheid ouderen. Eenzaamheid is door corona toegenomen. Op lokaal niveau zetten
gemeenten met lokale partners al in op het bestrijden van eenzaamheid. Maar nog niet iedereen wordt persoonlijk bereikt. Het kabinet stelt
middelen ter beschikking zodat – via gemeenten en lokale partners – kan worden ingezet op onder meer de volgende acties:

•  Extra contact met ouderen: huisbezoeken, digitaal en belcontact. Hierdoor ontstaat tevens meer zicht op hoe het werkelijk met ouderen
  gaat.
• Extra helpende handen: boodschappen, hulpvragen doorzetten, helpen contact met anderen te maken.
•  Inzet op verbinding tussen mensen: creëren van meer mogelijkheden elkaar coronaproof te ontmoeten, mensen aan elkaar koppelen
  om samen activiteiten te organiseren.
• Extra inzet op zingeving: alternatieve dagbesteding helpen organiseren, deelname culturele activiteiten.

D. Afvalverwerking
Wij ontvangen in 2021 € 41.000 voor extra lasten en lagere baten afvalverwerking in 2020. Door de coronacrisis hebben gemeenten zowel
extra kosten gemaakt als inkomsten gemist met betrekking tot afvalinzameling. Met name het restafval is, door onder andere het thuiswerken,
in hoeveelheid gegroeid. Veel gemeenten hebben contracten gesloten met een variabele prijs voor de verwerking hiervan. Deze prijs is door de
brede toestroom, gestegen. Tegelijkertijd ontvangen de gemeenten voor andere afvalstromen een vergoeding. Maar omdat deze stromen zijn
toegenomen, is de vergoeding hiervoor gedaald.

E. Perspectief Jeugd en jongeren
We ontvangen in 2021 € 23.000 voor 2020 en € 22.000 voor 2021 voor perspectief jeugd en jongeren. Voor jongeren is het essentieel om
elkaar fysiek te kunnen ontmoeten. Met een Jeugdpakket van € 58,5 miljoen wil het kabinet een impuls aan gemeenten geven om samen met
jongeren, lokale organisaties en evenementensector volledig coronaproof kleinschalige activiteiten te programmeren op het gebied van cultuur,
sport en andere zinvolle vrijetijdsbesteding. Gemeenten ontvangen extra middelen t.b.v. de inzet van jongerenwerkers in achterstandswijken.

F. Jongerenwerk jeugd
We ontvangen in 2021 € 16.000 voor jongerenwerk jeugd. Om jongeren uit bepaalde risicogroepen te benaderen en te bereiken wordt de
huidige extra inzet van jongerenwerk uit het Jeugdpakket verlengd tot eind 2021. Het kinder- en jongerenwerk speelt ook een signalerende rol
op het gebied van psychische problemen of huiselijk geweld.

G. Mentale ondersteuning jeugd
We ontvangen in 2021 € 13.000 voor mentale ondersteuning jeugd. Jongeren hebben behoefte aan laagdrempelige ondersteuning voor
mentaal welzijn. Als onderdeel van het aanvullend steunpakket sociaal en mentaal welzijn en leefstijl van 12 februari 2021 zet het kabinet
daarom met gemeenten in op het organiseren van activiteiten om mentale weerbaarheid van jongeren te versterken, door bijvoorbeeld: geven
van trainingen, zoals weerbaarheidstrainingen, inzet op extra coaching van jongeren, inrichten van meer inloophuizen waar jonge
ervaringsdeskundigen andere jongeren hulp bieden voor mentale ondersteuning, inrichten van buddyprojecten waarbij jongeren gekoppeld
worden aan een leeftijdsgenoot voor mentale steun.

H. Activiteiten en ontmoetingen jeugd
Wij ontvangen in 2021 € 9.000 voor activiteiten en ontmoetingen jeugd. Jongeren hebben behoefte aan laagdrempelige ondersteuning voor
mentaal welzijn. Daarom zetten we met gemeenten in op het organiseren van activiteiten om mentale weerbaarheid van jongeren te versterken,
door inzet op meer mogelijkheden tot ontmoeting in (tijdelijk onbenutte) ruimten zoals bibliotheken, buurthuizen, wijkcentra, sporthallen en
evenementenhallen beter en veilig te benutten voor sociale en ondersteuningsactiviteiten.

I. Eigen bijdrage ouders voorschoolse educatie/peuters
Wij ontvangen in 2021 € 9.000 voor eigen bijdrage ouders voorschoolse educatie/peuters. Gemeenten ontvangen van het Rijk middelen om een
bepaalde groep ouders die kosten hebben gemaakt voor kinderopvang tijdens de sluiting van de opvang van 16 december tot 8 februari te
vergoeden. Het betreft ouders die in deze periode een eigen bijdrage hebben betaald voor de gemeentelijke regelingen rondom kinderopvang
(Sociaal medische indicatie, Voorschoolse Educatie en het peuteraanbod).