De Jaarstukken bestaan uit twee delen, het jaarverslag en de jaarrekening. De plannen staan in de programmabegroting 2024 die in november 2023 door u is vastgesteld. Met het jaarverslag leggen wij verantwoording af over de belangrijkste beleids- en financiële resultaten. In de jaarrekening geven we de volledige financiële verantwoording en de balans met toelichting.
We beschrijven hieronder, op hoofdlijnen, een aantal belangrijke ontwikkelingen van het afgelopen jaar.
Veiligheid, bestuur en dienstverlening
Veiligheid
We hebben de bewustwording in de aanpak van jonge aanwas (potentieel criminele jeugd) bij jeugd en professionals vergroot. Daarnaast zijn we zichtbaar opgetreden tegen ondermijning en hebben we de bewustwording omtrent de digitale criminaliteit vergroot bij inwoners.
Bestuur
Bij grote projecten zijn startnota’s opgesteld om kaders en fasering duidelijk vast te leggen en de raad de mogelijkheid te geven om richtinggevende uitspraken te doen, zoals bij accommodatiebeleid en de duurzame mobiliteitsvisie. Inclusie is expliciet meegenomen bij beleidsvorming en projecten. Het nieuwe beleid inwonersparticipatie wordt actief uitgevoerd door per onderwerp te bepalen hoe inwoners kunnen meedenken, meedoen of meebeslissen. We hebben een kinderburgemeester aangesteld die samen met de burgemeester of wethouders zichtbare taken gaat uitvoeren. Daarnaast zijn verschillende vormen van participatie voor jongeren opgezet om jeugdparticipatie te bevorderen.
Dienstverlening
Er zijn meer producten en diensten digitaal beschikbaar geworden en in gebruik genomen, zoals het toestemmingsformulier voor de aanvraag van een paspoort voor kinderen onder de 18 jaar. We hebben extra aandacht besteed aan inclusie bij de inrichting van onze dienstverlening. Voor aanvragen van een identiteitsbewijs bezoeken we mensen op locatie als dit vanwege ziekte of handicap nodig is. Dankzij de inzet van een extra fte konden inwoners tijdens de paspoortpiek nog altijd zonder afspraak terecht aan de balie tijdens de reguliere openingstijden.
Sociaal Domein
Onderwijs, cultuur en sport
Er is verhoogde aandacht voor schoolgang van nieuwkomers en betere opvolging van verzuimmeldingen. In de bibliotheek is er aanbod voor laaggeletterden. Vanuit de gedeelde opdracht 'zorg voor jeugdigen' werken onderwijs en gemeente samen aan een passend aanbod (onderwijs-zorg), waarbij ouders actief worden betrokken.
Naar aanleiding van een motie van de raad hebben we via de subsidieregeling 80 jaar vrijheid mensen gemotiveerd om met elkaar aandacht te besteden aan het herdenken en vieren van 80 jaar vrijheid. Ook zijn we volop aan de slag gegaan met het mogelijk maken van een culturele Bruisplek en met een beter bereik van de dienstverlening van de bibliotheek.
Vanuit budget Lokaal Sport Akkoord zijn subsidies verstrekt voor sport- en beweegactiviteiten. De beweegmaand in juni heeft veel inwoners en organisaties gemobiliseerd. Daarnaast is het Inclusiepanel betrokken bij de themagroep 'Inclusief sporten en bewegen'.
Accommodatiebeleid
In oktober 2023 stelde de raad de Startnotitie Accommodatiebeleid geamendeerd vast. In 2024 vond een participatieproces plaats met eigenaren en gebruikers van maatschappelijk vastgoed, ondersteund door een digitale enquête onder inwoners. De uitkomsten hiervan zijn gepresenteerd in de themaraad van 19 maart 2024. In aanvulling daarop ontwikkelde het college een voorkeursscenario. In september 2024 nam de raad het besluit om het voorkeursscenario uit te werken. Verwachting is dat de raad in juni 2025 integraal kan besluiten over het accommodatiebeleid en het integraal huisvestingsplan onderwijs samen met een investeringsplanning voor de korte en lange termijn.
Verbondenheid en welzijn
Inwoners vinden steun bij welzijnscoaches via initiatieven als Welzijn op Recept, en deelname aan sociale activiteiten groeit. Scala Vrijwilligerscentrale, Humanitas, het Ketelhuis en de Zonnebloem stimuleren verbinding en inclusie via diverse activiteiten, advies en workshops.
Levensloopbestendig wonen
We hebben huurders en particuliere eigenaren van 70+ geïnformeerd en geadviseerd over levensloopbestendig wonen. Inwoners worden doorlopend geadviseerd door ons Gebiedsteam en de werkgroep 75+ over levensloopbestendig wonen. Er is beleid gemaakt voor (pre)mantelzorg. Dit is in concept klaar.
Duurzame arbeidsmarktparticipatie
Meer mensen hebben stappen gezet op de Participatieladder, waardoor zij deelnemen aan werk of maatschappelijke activiteiten, en vicieuze cirkels zijn doorbroken.
Regelingen en vangnet
Het bereik van regelingen en ondersteuningsmogelijkheden is vergroot, mede door wijkaanpakken en het vergroten van de bekendheid van het Gebiedsteam. Door focus op preventie en armoedebestrijding is de groep financieel zelfredzame inwoners gegroeid, en meer kinderen kunnen deelnemen aan maatschappelijke activiteiten. Daarnaast maken meer mensen gebruik van ondersteuningsmogelijkheden, met stijgende tevredenheid en een focus op het voorkomen van financiële problemen.
Wet Inburgering
Statushouders krijgen al voordat ze een woning in onze gemeente toegewezen hebben gekregen begeleiding bij hun inburgering door een vaste casemanager. We werken regionaal samen met als doel de statushouder al tijdens het inburgeringstraject mee te laten doen in de samenleving.
Jeugdhulp
In vergelijking met 2023 zien we in 2024 een daling van het aantal jeugdigen in zorg. Dat zien we ook terug in de uitgaven jeugdhulp. Er zijn uitgebreide preventieve activiteiten en laagdrempelige mogelijkheden voor opvoedondersteuning, zoals het programma Kansrijke Start en de inzet van het Gebiedsteam op vindplekken (scholen, VVE-locaties, huisartsen), om jeugdproblematiek vroegtijdig te signaleren en dure zorg te voorkomen.
Go YoFlo
Het programma Go YoFlo, waarbij jongeren van 10 tot 18 jaar onder andere een tegoed van € 200 ontvangen voor sport- en cultuuractiviteiten, is gelanceerd en gevuld met aanbod van lokale ondernemers.
Gezondheid en Leefomgeving
We zijn een ketenaanpak gestart voor kinderen en volwassenen met overgewicht. Het programma Powerful ageing is gestart en de eerste inwoners hebben het programma doorlopen. Investeringen in watertappunten, rookvrije generaties, gratis zonnebrandcrème, en een dekkend AED-netwerk met vrijwilligers dragen bij aan een gezonde en veilige openbare ruimte.
Er zijn diverse activiteiten georganiseerd zoals webinars, mantelzorgcafés, respijtweekenden om mantelzorgers te ondersteunen en overbelasting te voorkomen.
Het aantal Veilig Thuis meldingen in de gemeente Ooststellingwerf was in de eerste helft van 2024 hoger ten opzichte van het eerste half jaar van 2023 (CBS). Inwoners en professionals kunnen zich melden bij Veilig Thuis als zij vermoedens hebben van huiselijk geweld en kindermishandeling.
Ruimtelijke en economische ontwikkelingen
Recreatie, toerisme
In Zuidoost Friesland verband werken wij samen om het Regio Deal project Recreatie en Toerisme tot uitvoering te brengen. De gemeente Ooststellingwerf is trekker van dit project. Inwoners zijn via het inwonerspanel betrokken bij het opstellen van de Ontwikkelagenda Recreatie & Toerisme.
Duurzaamheid
Ooststellingwerf loopt voor op de gemiddelde CO2-reductie in Nederland en wekt evenveel duurzame stroom op als het eigen verbruik. Dit komt vooral door de groei van zonnepanelen en dalende uitstoot in de industrie.
Voor inwoners zijn er diverse maatregelen om verduurzaming te stimuleren, zoals subsidies, duurzaamheidsleningen en gratis energieadvies via het OWO-energiebureau. In 2024 heeft de aanpak energiearmoede 880 huishoudens geholpen met energiezuinig witgoed en advies.
Ooststellingwerf werkt samen met Liander aan oplossingen voor netcongestie en heeft een pilot met thuisbatterijen opgezet. Verder is het wagenpark deels verduurzaamd en wordt onderzoek gedaan naar HVO100 als schonere brandstof. Tot slot zijn er belangrijke stappen gezet in klimaatadaptatie, waaronder het vergroenen van schoolpleinen en maatregelen tegen wateroverlast.
Bouwen, wonen en economie
In 2024 zijn netto 15 nieuwe woningen opgeleverd. In dit cijfer zijn de opgeleverde nieuwbouwwoningen die in plaats van gesloopte woningen kwamen niet meegerekend. Daarnaast zijn er bestemmingsplannen vastgesteld voor ongeveer 125 woningen in 2025/2026 in Oldeberkoop, Makkinga, Haulerwijk en Waskemeer. We zijn gestart met een uitbreiding in Makkinga aan het Muldersveld en een uitbreiding in Oldeberkoop op het terrein van 'T Hooge II. Daarnaast werken we aan de mogelijkheid om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen in voorbereidingen op de actualisatie van onze Woon(zorg)visie.
We hebben 41 statushouders gehuisvest in sociale huurwoningen, en er is een doorstroomlocatie geopend voor 190 statushouders in Oosterwolde. Daarnaast hebben we gemeentelijke opvang gerealiseerd voor 184 Oekraïense vluchtelingen en aanvullende opvang bij particulieren voor 30 personen.
In 2024 hebben we op het bedrijventerrein Venekoten kavels verkocht. In de loop van 2025 zullen hier zich nieuwe bedrijven gaan vestigen. Bedrijven en de daarmee gepaard gaande werkgelegenheid blijven hiermee binnen de gemeente.
Tot slot de financiële doorkijk
De Jaarrekening 2024 sluit met een positief saldo van € 2,118 miljoen. Op het totale budget van € 109,168 miljoen (totaal begrote lasten inclusief toevoeging reserves) van 2024 betekent dit een afwijking van 2%. Ten opzichte van de actuele begroting is het een positieve afwijking van € 2,756 miljoen. Het resultaat komt hoofdzakelijk door een hogere algemene uitkering, een voordeel op levensonderhoud (uitkeringen), diverse voordelen bij de Wmo zoals huishoudelijke hulp en dagbesteding. Ook ontvingen we een positieve afrekening voor beschermd wonen. Op jeugdhulp is het nadeel minder groot dan vooraf ingeschat, dit zorgt voor een voordeel. We hebben een nadeel doordat een hogere dotatie aan de voorziening pensioenverplichtingen (voormalige) bestuurders nodig was. Voor een groot deel van het resultaat doen we voorstellen om dit budget beschikbaar te houden. Bijvoorbeeld voor het accommodatiebeleid en voor opvang van Oekraïners.