Er komen diverse risico’s en onzekerheden op ons af. Deze zijn niet in het begrotingsperspectief verwerkt, maar hebben als ze werkelijkheid worden onvermijdelijk financiële gevolgen. Ook zijn er ontwikkelingen die we hieronder benoemen.
Budget Taskforce wonen
Bij de heroverwegingen 2022 heeft u € 1,5 miljoen beschikbaar gesteld voor de taskforce wonen om te kunnen organiseren dat gericht gewerkt wordt aan het versneld realiseren van woningbouw en het geschikt maken van woningbouwlocaties. Eind 2024 resteert nog ongeveer € 1 miljoen. Het budget blijven we de komende jaren gebruiken om (voorbereidings)kosten uit te dekken die we niet via bijvoorbeeld grondexploitaties kunnen verrekenen, of kosten voor plannen die uiteindelijk niet verder komen dan de initiatieffase.
Structureel extra rijksmiddelen jeugdhulp
Halverwege 2021 heeft de arbitragecommissie (commissie van wijzen) uitspraak gedaan in het geschil tussen de gemeenten en het Rijk over de jeugdzorg. De uitspraak is duidelijk: het Rijk moet gemeenten compenseren voor het feitelijke tekort voor de jeugdzorg. Vanaf 2022 heeft het Rijk extra middelen beschikbaar gesteld voor de jeugdzorg. Echter dit is telkens voor één jaar. Er zijn tot op dit moment nog geen structurele middelen toegevoegd aan het gemeentefonds. Op aangeven van de toezichthouder (provincie Fryslân) hebben we deze middelen wel voor de volle 100% als een structurele bate opgenomen.
Btw bruisplek
Voor de bruisplek staat nog een btw-vraagstuk open. Dit kan invloed hebben op het totale krediet dat beschikbaar moet worden gesteld, en daarmee op de structurele lasten. Het gaat hier om een krediet van ruim € 800.000.
Onderhoudsplannen accommodaties
In december 2022 zijn voor een aantal accommodaties nieuwe onderhoudsplannen opgesteld. In de raadsvergadering van 19 december 2023 heeft de raad besloten om besluitvorming over nieuwe onderhoudsplannen te laten plaatsvinden na de vaststelling van het accommodatiebeleid. Dit betekent dat de onderhoudsvoorzieningen nu niet op niveau zijn. Dit betekent structureel hogere dotaties voor de komende jaren (na vaststellen accommodatiebeleid).
Herstructureringsprojecten
Wij hebben u in deze kaderbrief een voorstel gedaan om voorbereidingskrediet beschikbaar te stellen voor een aantal herstructureringsprojecten. Als deze projecten doorgaan, na positieve besluitvorming, zal dat ook beslag leggen op de begroting in de vorm van kapitaallasten.
Compostering
Wij hebben u via mededeling #1865 op de hoogte gebracht van de status van het project huisvesting Nanningaweg 47c. Om de opdracht te kunnen uitvoeren moet de compostering worden afgestoten. De verwachting is dat de lasten hiervan structureel € 150.000 zijn.
FUMO
In de concept kaderbrief van de FUMO wordt voor 2026 uitgegaan van een aanzienlijke uitzetting. De uitzetting is nodig om de gewenste versterking van het VTH-stelsel te kunnen realiseren (rapport commissie Van Aartsen). De deelnemers zijn kritisch over deze kaderbrief vanwege de lagere uitkering uit het gemeentefonds vanaf 2026. Op dit moment is het lastig om in te schatten wat de uiteindelijke uitzetting in de begroting wordt en wat de consequenties voor de deelnemersbijdrage van Ooststellingwerf is. Ook omdat Ooststellingwerf in 2024 via de nacalculatie circa € 100.000 heeft terugontvangen, omdat er minder uren zijn ingezet dan begroot. Daarom hebben wij voor de FUMO geen financiële consequenties in de kaderbrief verwerkt.
Urgentieverordening
De introductie en uitvoering van de Huisvestingsverordening urgent woningzoekenden Fryslân (urgentieverordening) en de hieruit voortvloeiende uitvoeringsorganisatie brengt kosten met zich mee. Hierbij maken we onderscheid in implementatiekosten en structurele kosten. Vooralsnog is de verwachting dat we hiervoor compensatie krijgen van het Rijk.
Openbare verlichting
Vanaf 2027 t/m 2042 komen er weer nieuwe investeringen aan van in totaal € 2,3 miljoen. Dit zorgt ervoor dat vanaf 2028 de kapitaallasten stijgen (ongeveer + € 100.000). Wij komen later met een voorstel hierover bij u terug.
Tijdelijk beschikbaar gestelde budgetten
Er zijn de afgelopen jaren een aantal budgetten tijdelijk beschikbaar gesteld. Als het nodig is om deze structureel te maken betekent dit budgetuitzetting. Het gaat hier o.a. om de buurthuiskamer in het Haerenkwartier, Jogg regisseur, toezicht en handhaving sociaal domein, heronderzoeken participatiewet, opgroeien in een kansrijke omgeving, uitvoeringsbudget duurzaamheid, budget stikstof/landelijk gebied, voorzieningenwijzer en het Fonds.